O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi I. Karimov nomidagi toshkent davlat texnika universiteti “elektronika va avtomatika” fakulteti

Masala 4.(rasm 4). KD202D(rasm. 4), diodlarida yig’ilgan oddiy to’g’irlagichni hisoblaymiz, bunda to’g’irlangan tok I_vipr 10 A ga teng bolsin.
Yechilishi. Talab qilinadigan to’g’irlangan tok I_vipr bitta diyotning ruxsat etilgan maksimal tokidan katta I_{pr max}=5 A (jadval. 1). kelib chiqadi birnechta diodni parallel ulash kerak boladi.

Rasm 4

Jadval 1

Talab qilinuvchi diodlar soni

Bu yerda K_Т=0,5…0,8-diodlarni tok boyicha yuklanish koeffiesienti. Uchta diodni qabul qilamiz, yani n=3.
Bir xildagi diodlarni to’g’ri qarshiliklari farq qilganligi sababli shunda u yerdagi toklarni tenglashtirish uchun diodlarga ketma-ket qilib qo’shimcha rezistorlar ulanadi, ularni qarshiligi quydagicha topiladi .

R_Д=0,5Om ni qabul qilamiz.
Masala 5. (Rasm 5), ko’prik sxemali to’g’irlagichlar uchun diodlarni tanlaymiz, agar yuklanma rezistorini qarshiligi R_н=110 Om tog’irlanayotgan tok I_н.ср=1 A. Shuningdek transformatsiya koeffisienti U₁=220 V kuchlanish tarmog’iga ulangan transformatorni quvvatini ham hisoblang.
Yechilishi. Yuklanmadagi kuchlanishning o’rtacha qiymati


Rasm 5
Transformatоrning ikkilamchi cho’lg’amiga ta’sir qiluvchi kuchlanishni qiymatini hisoblash uchun jadval 2 dagi turli to’g’irlash shemalari uchun kuchlanish tok va qiymatni miqdoriy munosabatini hisoblaymiz

Jadval 2

Diodlardagi teskari kuchlanish amplitudasi.

Diodlardagi teskari kuchlanishni ampletudasi

Diodlarni ikkita parametr bo’yicha tanlaymiz : to’g’ri tok I_пр va twskari kuchlanishni maksimal ruxsat etilgan qiymatini ampletudasiga U_{oбр max}, ular hisoblangan qiymatdan kam bo’lmasliklari kerak. I_Д=0,5A tok va U_{oбр max}= 173 V kuchlanish qiymati D229I diyodni qanotlantiradi (jadval 1 ga qarang )
Transformatorning transformatsiya koeffitsenti

Transformatorlarning xilini kataloglari bo’yicha tanlash uchun transformatrning quvvatini hisoblaymiz :

Katalog bo’yicha eng yaqin standart quvvat