O’zbekiston respublikasi Oliy va O’rta maxsus ta’lim vazirligi Guliston davlat universititeti “Tabiiy fanlar” fakulteti

Insektitsid sifatida foydalanish:
20-asrning boshlarida nikotin o'simliklarni himoya qilish uchun ishlatiladigan asosiy insektitsid edi. Bu maqsadlar uchun nikotin sof modda shaklida ishlatilgan, uning sulfati, tamaki changi, sutemizuvchilar uchun ham zaharli bo'lgan sof moddaning faolligi eng yuqori bo'lgan.
Nikotinning insektitsid ta'sirining sababi zaharlanish sababi bilan bir xil: yuqori dozalarda u nikotinik atsetilxolin retseptorlarini bloklaydi. Keyinchalik nikotin o'zining sintetik analoglari bilan almashtirildi: imidakloprid, atsetamiprid va boshqalar

Toksiklik
Nikotin sovuq qonli hayvonlar uchun juda zaharli hisoblanadi. Neyrotoksin sifatida ishlaydi, asab tizimining falajiga olib keladi (nafas olish to'xtashi, yurak tutilishi, o'lim).
Yuqori dozalarda va issiq qonli hayvonlar uchun toksikdir. Odamlar uchun o'rtacha o'ldiradigan doz og'iz orqali 6,5-13 mg / kg ni tashkil qiladi, kalamushlar uchun teri orqali 140 mg / kg, sichqonlar uchun 0,8 mg / kg tomir ichiga va 5,9 mg / kg intraperitoneal.
Chekish orqali nikotinni qayta-qayta ishlatish jismoniy va ruhiy qaramlikni keltirib chiqaradi. Sigaretalar shaklida uzoq muddatli foydalanish giperglikemiya, arterial gipertenziya, ateroskleroz, taxikardiya, aritmiya, angina pektorisi, koroner yurak kasalligi, yurak etishmovchiligi va miyokard infarkti kabi kasalliklar va disfunktsiyalarga olib kelishi mumkin. Nikotin qatronlar bilan birgalikda onkologik kasalliklar, jumladan o'pka, til va halqum saratoni rivojlanishiga hissa qo'shadi. Gingivit va stomatitning rivojlanishiga yordam beradi.
Nikotinning aniq nootrop ta'sirini isbotlovchi tadqiqotlar mavjud.


Labaratoriya sharoitida nikotinni tamakidan ajratib olish.
Kerakli asboblar: 1.Stakan, 200ml li.2.Voronka.3. Ajratkich voronka.4. Konussimon kolba, 200-250 ml li.Reaktivlar: 1.Tamaki.2. Sulfat kislota, 10%li eritma.3.Natriy ishqori, 10%li eritma.

200-250 ml sig’imli konussimon kolbaga 10 g tamaki, sulfat kislotaning 10%li eritmasidan 100ml solib shtativda to’r ustida 10-15 minut qaynatamiz. Keyin sovutib burma filtr orqali filtrlaymiz. Filtratga ishqoriy muhit hosil bo’lguncha natriy ishqorining 10%li eritmasidan tomchilatib qo’shamiz. Neytrallangan filtratni ajratkich voronkaga quyib ustiga 50 ml xloroform qo’shib voronka og’zini yopib aralashtiramiz. 2-3 marta chayqatgach voronka jo’mragini yuqori ko’tarib turib jo’mrakni ochib bug’larini chiqarib yuboramiz va yana yopib 2-3 marta chayqatamiz. Aralashma ikki qavatga ajragach xloroform qavatini jo’mrak orqali ajratib olamiz. Xloroformga nikotin o’tganligini bilish uchun kapillyar yordamida 1 tomchi olib filtr qog’oziga tomizamiz yoki purkaymiz. Bunda qizil dog’ paydo bo’lishi xloroformga nikotin o’tganligidan dalolat beradi.