O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta‘lim vazirligi guliston davlat universiteti ―oziq-ovqat texnologiyasi‖ kafedrasi

 

---

139 
7-LABORATORIYA ISHI 
 
Mavzu: HAVONING MIKROFLORASINI TEKSHIRISH

 
Ishdan maqsad
: Havo tarkibidagi mikroorganizmlar sonini turli 
xil usullar bilan aniqlashni o‗rganish. 
 
Reaktiv va asboblar
: 
1. 
Agarli oziqa muhiti;
2.
Petri likopchalari; 
3
. Spirt lampa; 
4
. 20 litrli 2 ta shisha idish; 
5
. Mikel naychasi; 
6
. Sterillangan paxta; 
7
. natriy sulfat yoki 
shakar kukuni;
8. 
Suv hammomi;
9
. Spitr lampa. 
Havoni tekshirishning bir nechta mikrobiologik usullari bor, eng oddiysi mikroblarni 
cho‗ktirish yoki Kox usulidir. 
 
Ishning borishi:
Kox usuli (sedimentatsion usul).
Buning uchun agarli oziqa muhiti quyilgan Petri 
likopchasi tekshirilayotgan bino ichida 5 daqiqa ochib qo‗yiladi. Bundan keyin Petri 
likopchasi yopilib, yozib belgilanadi va 30-35
o
S li termostatga 2-3 sutka qo‗yiladi. 
Termostatda turishning uzoq muddati 5 sutka. CHunki har xil mikroblar turli xil vaqtda 
unib chiqadi. Petri likopchasidagi oziqa muhiti yuzasiga tushgan har bir mikrobdan 
bittadan koloniya hosil bo‗ladi. Taxminiy hisobga ko‗ra 5 daqiqa davomida Petri 
likopchasi yuzasiga o‗tirgan 10 litr (0,01 m
3
) havoda qancha mikroblar bo‗lsa, 100 sm
2
maydonga shuncha mikroblar cho‗kadi. Petri likopchasi yuzasini hisoblab, 1 m
3
havodagi 
mikroblar soni aniqlanadi. Bunda 
V.A.Omelyanskiy
taklif etgan formuladan foydalanish 
mumkin. Masalan, 10 sm diametrli Petri likopchasi yuzasida 15 ta koloniya unib chiqqan. 
Petri likopchasi maydoni 3,14 ∙ 25 = 78,5 sm
2
(25 – Petri likopchasi radiusi (5) ning 
kvadrati).
Proporsiya bilan chiqarsak 10 l havoda 19 ta koloniya. 1m
3
havoda esa bundan yuz 
barobar ko‗p, ya‘ni 1900 dona mikrob 1 m
3
havoda mavjud.