O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta‘lim vazirligi guliston davlat universiteti ―oziq-ovqat texnologiyasi‖ kafedrasi

Yangi tutilgan baliq mikrobiologiyasi. 
Yangi tutilgan baliqlar O
o
C bor yo‘g‘i bir 
necha kun saqlanishi mumkin. Baliqlarning buzilishi saqlash haroratiga, uning 

---

119 
mikrourug‗lanishiga bog‗liq bo‘lib, ular qanchalik yuqori bo‘lsa, buzilish shuncha tez 
ketadi. Tutilgan barcha baliqlar ovlanayotgan hududning o‘zida sanitariya-veterinariya 
ekspertizasidan o‘tkazilishi shart. 
Yangi tutilgan baliq yashayotgan havzasi mikroflorasi bilan bir xil zararlanadi. 
Ularning ichaklarining 1 gr.da 1x10
4
dan to 1x10
8
gacha hujayra bo‘lishi, jabralarida va 
tangachalarining 1 sm
2
yuzasida 1x10
2
-110
7
tagacha hujayra bo‘lishi mumkin. 
Mikroorganizmlar sonining o‘zgarishi mavsumiy harakterga ega bo‘lib, mart-aprel va iyul-
dekabr oylarida ikkita eng baland ko‘rsatgichlarga ega bo‘ladi, ya‘ni baliq sirtidagi shilliq 
antibiotik xususiyatiga ega bo‘lib, sog‗lom baliqlarda mikroblarning ko‘payishini 
chegaralab turadi. 
Yangi baliqda quyidagi bakteriyalar turiga kiruvchilarning vakillari ko‘proq uchraydi: 
Flavobacferium, Pseudomonas, Ashromobacter, Protey, Cl.perfingens, Cl.botulinum, 
micrococcus, shuningdek ichak tayoqchasi guruhi bakteriyalari ham uchrashi mumkin . Bu
bakteriyalarning barchasi psixotrof yoki psixorofillar bo‘lib, ular 0
o
C +20
o
C oraligida 
rivojlana oladilar. Yuqoridagi mikroorganimzlarning ko‘pchiligi baliqlar ichaklarida 
bo‘lsada, suv havzalarining qattiq ifloslanganida baliq sirtida uchrashi mumkin. Baliq 
o‘lganidan so‘ng uning to‘qimalarini qarshilik ko‘rsatish qobiliyati so‘nadi, shilliq esa 
mikroblar uchun ozuqa muhitiga aylanadi va ular jadallik bilan to‘qimalar ichiga kirib 
aerob va anaerob chirishini qo‘zg‗otadi.