O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta'lim vazirligi guliston davlat universiteti

Turkum.  Sebarga -Trifolium L. 
Tur.  O’rmalovchi sebarga - Trifolium. repens L.   
O’rmalovchi sebarga. Ko’p yillik o’t. Bo’yi 15-40 sm. Poyasi o’rmalab o’sadi, 
bargchalarining  uchi  o’yilgan,  asosi  ponasimon.  Daryo  va  ariq  bo’ylari,  tog’ 
o’tloqlari va suqoriladigan maydonlarda, bog’ va ekinlar orasida o’sadi.  
O’tloq sebargasi - Trifolium pratense L. Bo’yi 50 sm keladigan ko’p yillik o’t. 
Poyasi  yer  bag’irlab  yoki  yerdan  ko’tarilib  o’sadi.  Bargi  uzun  bandli  (pastki 
barglarining  bandi  20  sm  ga  yetadi).  Gullari  bandsiz  bo’lib,  gultojisi  qizil  pushti 
rangli.  Kallak  shaklidagi  to’pgullarining  kattaligi  2  -  3,5  sm  keladi.  Dukkaklari  bir 
urug’li,  ellipssimon  yoki  cho’ziqroq.  Urug’i  sariq  yoki  jigarrang,  silliq,  dumaloq. 
kattaligi 1,5-2 mm ga teng (111-rasm). Aprel-sentabr oylarida gullaydi, urug’i iyun-
oktabr oylarida pishib yyetiladi. U respublikamizning barcha ekin maydonlarida, zax 
yerlarda, ariq  bo’ylarida, tog’oldi qismidagi  joylarda keng  tarqalgan. Mahalliy  aholi 
sebargadan  tayyorlangan  qaynatma  bilan  kuygan  joyni,  yaralarni  davolaydi.  Siydik 
haydovchi, ich og’riqni qoldiruvchi, oshqozon funksiyasini yaxshilovchi dori sifatida 
foydalidir (106-rasm).  
Qashqarbeda-Melilotus. Ikki va bir yillik o’t bo’lib, begona o’t sifatida ekinlar 
orasida  tog’  yon  baqirlarida  o’sadi.  O’zbekistonda  4  ta  turi  tarqalgan.  Uning 
tarkibida, 0,013 % efir moyi, 0,4- 0,9 % kumarin, glikozidlar va alkaloidlar mavjud. 
Xalq tabobatida ishlatiladi.  
 
1. 
Маvzuga oid bilimlarni faollashtirish, fiklashni jadval asosida kengaytiring.