O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta‘lim vazirligi guliston davlat universiteti

Z.P.Boganseva (1907-1987) lola o'simligining sitologiyasi bo'yicha tadqiqotlarni olib bordi. "Lolalar spermogenezi va uning kariosistematikasi uchun ahamiyati" (1937) "ko'knoridoshlar oilasidagi chatishmaslikni bartaraf etish" (1945), "Lolalar morfologiyasi, sitologiyasi va biologiya" (1962), "Qumli cho'llardagi sho'ralarning poliploidiyasi" (1970) nomli kitoblaridagi ma'lumotlar sitologiyani boyishiga munosib hissa qo'shgan.
V.A.Rumi o'z tadqiqotlari bilan sitologiya faniga munosib xissa qo'shgan olimlardan hisoblanadi. Uning "G'o'zaning spermatogenezi" (1964), "G'o'zaning changdonida topetum to'qimaning hosil bo'lishi va mohiyati" (1966) nomli asarlarida ayrim shuvoq, saksovul va g'o'za turlarining changlanishi, urug'lanishi, makro-mikrosporogenezi, erkak va urg'ochi gametofitlarini o'rganishga va shu asosda uning sistematika hamda embriologiyasiga oid embriologik belgilarni aniqlashga qaratilgan ilmiy izlanishlari sitologiya faniga qo'shgan munosib xissasi bo'ldi.
Sitologiya sohasidagi ilmiy tadqiqotlar o'zbekiston fanlar Akademiyasining ko'plab tarmoq institutlarida, ilmiy ishlab chiqarish markazida ko'plab olimlar samarali ishlarni olib bormoqdalar. Masalan F.K.Komilova, V.P. Pechenisin, J.Yu.Tursunov, X.O.Berdiqulov, B.Sh.Ismoilxo'jaev, M.A.Qo'chqorvlarning olib borgan ilmiy tadqiqotlari sitologiyaga ham tegishli.
Respublikamizning oliy o'quv yurti milliy universitetda ham ko'p yillar davomida I.A.Raykova raxbarligida o'simlik hujayrasining tadqiqiga bag'ishlangan ilmiy ishlar ko'p amalga oshirilgan. Hozirgi davrda ham uning izdoshlari muvaffaqiyatli davom ettirishmoqda.
Test savollari

1. 
   Hujayra haqidagi ma’lumotlar nechanchi asrda asrdan boshlangan?
   

1. 
   XVII
   
2. 
   XVIII
   
3. 
   XIV
   
4. 
   XIII
   

2. Donador EPT ni birinchi marta kim tarif bergan va sesternalarini kengligini toping?
a) Dj Paladi 20 nm.
b) Kyevberk Pertor 30 nm.
s) Shimper 22 nm.
d) Raunker 10 nm.
3. Lizaso’malarni kim tomanidan nechanchi yilda topilgan?
a) De Dyuv tomondan 1955-yilda.
b) Chisyakov tomondan 1855-yilda.
s) Benede tomondan 1873-yilda.
d) Porter tomonidan 1882-yilda.
4. Svet qaysi organoidni aniqlagan?
a) xloroplast.
b) ribasoma.
s) golji va mitaxondriya.
d) EPT ni.
5. Oddiy bo’linish nechinchi yilda kim tomonidan aniqlangan?
a) 1882 yil E.Starburger.
b) 1984 yil Deve Starger.
s) 1984 yil Arev Chisyakov.
d) to’g’ri javob yo’q.
6 . Golji appatini o’simliklarda birinchi bo’lib kim aniqladi?
a) Golji.
b) Parter Byuv.
s) Malpigi.
d) Chistyakov.
7.O’simlik hujayrasida sitoplazma qanday harakatlanadi?
a) aylana va oqim bo’ylab.
b) qarama-qarshi va aylanma.
s) parallel va oqim
d) bilmadim
8. Mikroskop terminini fanga birinchi bo’lib kiritgan olim?
a) Iogan Faber 1625 yilda ishlatdi.
b) Z.P.Boganseva 1628 yilda
s) Former va Mur 1905 yili
d) F.Chezzi 1605 yilda
9. Nechta sitologik metodlar bilan tanishdingiz?
a) 7
b) 8
s) 9
d) 10

10. Фанга биринчи марта митоз атамасини киритган олим.

Д. Чистяков

М. Шлейхер

s) П. И. Переменко (1833)

А. Рема

11. Кариокинез атамаси фанга ким томонидан ва қачон киритилди.

М. Шлейхер 1878 йили

Д. Чистяков (1874)

s) П. И. Переменко (1833)

А. Рема 1841 йили