O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta‘lim vazirligi guliston davlat universiteti

2- savol bayoni: Silliq EPT va donador EPT hujayrada har xil vazifani bajaradi. Endoplazmatik bor joylarda lipidlar, steroidlar va oqsil sintez qilinadi va tashiladi. EPT ning muhum hususiyati sintez uchun kerakli bo’lgan oziiq moddalarni to’playdi.

7-1 rasm. Donador va silliq EPR ning tashqi ko’rinishi
EPT yadro membranasini hosil bo’lishida ishtirok etadi. Muskul to’qimalarida EPT ning muhim formasi sarkoplazma uchraydi.
Silliq EPT juda ko’plab metobolizm jarayonida ishrirok etadi. Silliq EPT uglevod almashinuvida, zaxarli moddalarni zararsizlantirishda, kalsiy to’plashda ishtirok etadi. EPT da kalsiy ionlarini 10−3 molni tashkil qiladi, sitoplazmada ularning miqdori 10-7 molga teng (tinch holatda). Inozitoltrifosfat stimuli ta’sirida kalsiy EPT dan diffuziya yo’li bilan ajralib chiqadi. EPT ga kalsiyning qaytishi aktiv transport orqali amalga oshadi. Buyrak usti bezidagi steroid garmonlari hamda umtrqali hayvonlarni jinsiy garmonlari silliq endoplazmatik to’rda hosil bo’ladi. Uglevodlar jigarda glikogen ko’rinishida yig’iladi. Silliq EPT jigar hujayralarida zaharli moddalarning har qanday ko’rinishini zararsizlantiradi. Oqsil sintezi. Ko’ndalang muskul toqimasidagi vakuola va kanallarni silliq EPT o’rab turadi.
Test savollari:
1. Membranali organellaga kirmaydi.
a) mitoxondriya
b) lizosoma
v) goldji kompleksi
g) tsentrosoma
d) peroksisoma
2. Xujayrada oqsil sintezi qaysi organellada boradi?
a) mitoxondriyada
b) lizosomada
v) Goldji kompleksida
g) donador endoplazmatik to’rda
d) silliq endoplazmatik to’rda
5. Xujayra kiritmalariga kirmaydi:
a) pigment
b) trofik
v) sekrteor
g) transport
d) ekskretor
6. Birlamchi lizasoma...
a) fermentlarga boy
b) Goldji kompleksi yaqinida joylashgan
v) membrana bilan o’ralgan
g) donacha shaklida
d) hamma javob to’g’ri
7. Qarilik pigmentini ko’rsating.
a) melanin
b) lipofustsin
v) lipoxrom
g) gemosiderin
d) ferritin
8.Maxsus organellalarni toping.
a) tonfibrillalar, kiprikchalar
b) lizosoma, miofibrillalar
v) mitoxondriya, mikrovorsinkalar
g) miofibrillalar, neyrofibrillalar
d) yadro va kiritmalar
9. Donador EPT ni birinchi marta kim tarif bergan va sesternalarini kengligini toping?
a) Dj Paladi 20 nm.
b) Kyevberk Pertor 30 nm.
s) Shimper 22 nm.
d) Raunker 10 nm.