O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi guliston davlat universiteti boshlang'ich va maktabgacha ta'lim metodikasi kafedrasi tabiatshunoslik va uni o’qitish metodikasi

Кеrakli jihozlar va materiallar: Flepchatkalar, oddiy va rangli qalamlar, o’chirg’ich, daftar, plakatlar.
Ishni bajarish tartibi:
Respublikamiz birinchi Prezidenti I.A.Karimov ular hadida shunday degan edilar: «Yurtimizni azaldan daholar yurti deb, haqli ravishda hamisha faxrlanib kelamiz. Imom Buxoriy, Ibn Sino, Beruniy, Mirzo Ulug‘bek, Alisher Navoiy, Mirzo Bobur kabi buyuk allomalarimiz o ‘zlarining yorqin iste’dodlari bilan butun jahonga dong taratganlar, bularni biz kelajak avlod ongiga singdirib borishimiz kerak».
Nazorat uchun savollari:
1. Quyosh sistemasi deganda nimani tushunasiz?
2. Quyosh tuzilishi haqidagi olimlarning qarashlari haqida ma’lumot bering?
3. Sayyoralar va kometalar haqida tushuncha bering.
Маvzuga oid mustaqil ish topshiriqlari:
1.O'zbekiston Respublikasi Mustaqillikka erishgandan so'ng tabiatshunoslikni o'qitishda qanday o'zgarishlar yuz bergani haqida ma’lumot tayyorlang.
2. Zamondoshlarimizning quyoshni organishi va olimlarning tadqiqoti haqida ma’lumot tayyorlang.
13 – машғулот. Mavzu. YER, UNING SHAKLI VA HARAKATI


Dars maqsadi: Yer, uning shakli va harakati
Umumiy tushunchalar: Yer o’lchamlari va shakli. Yer qutblari bo’ylab bir oz siqilgan sharga o’xshash shaklga ega – sferoid. yerning o’ziga xos egriligi geoid deyiladi.
Yerning parametrlari:
Yerning tuzilishi, tarkibi va fizik holati – yer konsentrik tuzilishga ega bo’lib, ichki va tashqi geosferalardan iborat. Ichki geosfera yadro, mantiya va litosferadan iborat. Mantiyaning o`zi peredotit va oraliqqobiqdan iborat. Litosfera yer qobig`i mantiyadan ajratib turuvchi sirti deyiladi.
Кеrakli jihozlar va materiallar: Flepchatkalar, oddiy va rangli qalamlar, o’chirg’ich, daftar, plakatlar.
Ishni bajarish tartibi:
Yer qobig`ining tektonik harakatlari haqida tushuncha Tog` jinslari plastlarining ichki kuchlar ta’sirida ko`chishi tektonik harakatdeyiladi. Tog` jinslari dastlabki joylashishining buzilishiga dislokatsiya(qayta joylashish) deyiladi. Tektonika– bu yer qobig`i bir qismining tektonik buzilishlar yig`indisi va ularning rivojlanish tarixi bilan aniqlanadigan ichki tuzilishdir. Yer qobig`ida har doim tektonik harakatlar bo`lib turadi.


Nazorat uchun savollari:

1.Yer o`lchamlari va shakli haqida ma’lumot bering?

2.Yerning tuzilishi, tarkibi va fizik holatini aniqligini ayting?
3.Yer qobig’i ichki va tashqi kuchlar ta’siri haqida tushuncha bering?


Маvzuga oid mustaqil ish topshiriqlari:

1.Hozirgi kunda Yer o`lchamlari va shakli haqida axborot tayyorlang.

2.Oy va Quyoshning tortishi ta’sirida Yerning aylanish davri haqida ma’lumot tayyorlang.