O’zbekiston Respublikasi Oliy va O’rta Maxsus Ta’lim Vazirligi fizika



Download 2,73 Mb.
Pdf ko'rish
bet23/49
Sana11.08.2021
Hajmi2,73 Mb.
#145230
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   49
Bog'liq
fizika

R

R

R

R

                                                               (11) 

Bundan noma’lum qarshilikni aniqlovchi ifodani olamiz: 

              

2

1

0



R

R

R

R

                                                               (12) 

Yoki  R

va  R



2

  qarshiliklarni  reoxord  simining  elka  uzunliklari   

1



  va



2

  lar  bilan 



almashtirib quyidagi ifodaga ega bo‘lamiz. 

               

2

1

0





R



R

                                                               (13) 




Bu erda reoxord simining barcha uzunligi bo‘ylab uning ko‘ndalang kesimi bir xil deb 

qabul qilingan. 

 

 

                                         Ishni bajarish tartibi 



   1.  Sxema  bilan  batafsil  tanishiladi.    Tajriba  natijalarini  yozish  uchun              quyidagi 

jadval  chiziladi.  Noma’lum  qarshilik  sifatida 



x

R

  qarshilikni              o‘tkazgich  zanjirga 

ulanadi. 

  2.  Qo‘zg‘aluvchan D kontaktni reoxord simining o‘rtasiga (

1



=



2

=50 sm) qo‘yib 



   qarshiliklar 

magazinidan 

R

0

 



ning 

qiymati 


shunday 

tanlab 


olinadiki,             

galvanometrdan  o‘tayotgan  tok  kuchi    I

g

=0  bo‘lsin. So‘ngra  D       kontakt siljitilib   



galvanometrdagi  tok  kuchi  aynan  «0»  ga            keltiriladi.     

1



  va

2



      ning  qiymatlari 

jadvalga yoziladi. 

 3.  So‘ngra  reoxordning 

1



  30,  40,  60,  70    sm  qiymatlari  uchun  ham    R

0           

qarshilik 

tanlab    olinadi  va  har  bir  uzunlik  uchun  galvanometrdan    o‘tayotgan  tok  nolga 

keltiriladi. O‘lchab olingan kattaliklar asosida   (13) formuladan  foydalanib  noma’lum 

x

R

 qarshilik hisoblab topiladi va   uning o‘rtacha qiymati aniqalanadi, 

1





2

, R



0

 larning 

qiymatlari jadvalga yoziladi. 

                                                                                                      Jadval 

      Qarshiliklar         N                                        

R



(Om)

 

1



 

(m) 



2

 



(m) 

R



(Om) 

<       R

x

>



 

 

        ΔR



        <ΔR

X

 >

 



 

       


100

R

R

               



x

R

 



 



 

 

 



 

 

 



 

               



x

R

 



 



 

 

 



 

 

 



 

x

R

 va


x

R

 lar                   

parallel ulangan 



 

 



 

 

 



 

 

 



    

x

R

 va


x

R

Lar              

ketmaket ulangan 



 

 



 

 

 



 

 

 



 

    4. Zanjirga qarshiligi  



x

R

 bo‘lgan o‘tkazgich ulanadi, 2-3  bandlar takrorlanib 

       (13)  formula yordamida ikkinchi o‘tkazgichning qarshiligi va uning o‘rtacha 

       qiymati aniqlanadi. 

    5. 

x

R

 va 


x

R

 lar qarshiliklar  elektr  zanjiriga  avval parallel so‘ngra 

       ketma-ket ulanadi. Har ikki hol uchun 2-3 bandlar takrorlanib (13) 

          formula yordamida  umumiy  qarshiliklar  R

par

  va R


k-k

 hisoblab  

       topiladi. O‘tkazgichlar parallel ulangandagi umumiy qarshilik R

par


 ning 

       hamda ketma-ket ulangandagi umumiy qarshilik R

k-k

 ning o‘rtacha qiymatlari 



       aniqlanadi. 

    6. O‘tkazgichlarni parallel  va ketma-ket ulab topilgan tajriba natijalarini 

        nazariy yo‘l bilan chiqarilgan formulalar:  ketma-ket ulash uchun   



            R

k-k 


=

x

R

+

x



R

,  parallel ulash uchun  R

par

=

x



x

x

R

R

R

x

R



 

   orqali hisoblab topilgan 

        natijalar bilan taqqoslanadi. 

    7. Olingan natijalar bo‘yicha  



x

R

 va 


x

R

    karshiliklar uchun absolyut va 

       nisbiy xatoliklar hisoblanadi.Olingan  natijalar  yuqoridagi jadvalga 

       yoziladi. 

                                            SINOV SAVOLLARI 

    1. O‘tkazgich qarshiligi qanday fizik  kattalik  va  klassik elektron 

      nazariyasi asosida u qanday tushuntiriladi. 

    2. Kirxgof qoidalarini tushuntiring. 

    3. Uiston ko‘prigi sxemasini chizing.  Bu ko‘prik usuli yordamida qarshilikni 

      o‘lchashning mohiyatini izoxlab bering. 

    4. Reoxordning vazifasini tushuntiring. 

    5. Kirxgof qoidalari  yordamida  galvanometrdan  tok  o‘tmasligi sharti 

      asosida noma’lum qarshilikni hisoblash formulasini isbotlang. 


Download 2,73 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   49




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish