O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi farg‘ona davlat universiteti matematika-informatika fakulteti

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
FARG‘ONA DAVLAT UNIVERSITETI
MATEMATIKA-INFORMATIKA FAKULTETI


5130100 – Matematika yo‘nalishi 22.04-guruh talabasi Holiqova Havasxon Yoqubjon qizining “Analitik geometrya” fanidan
“Konus kesimlarining urinmalari va ularning fokal xossalari”
mavzusida tayyorlagan

KURS ISHI



Ilmiy rahbar:F.Topvoldiyev

Farg‘ona-2023

Reja
KIRISH………………………………………………………………………….....3
1.Ikkinchi tartibli chiziqlar……………………………………………………….5
2.Konus kesimlari………………………..…………..………………………..…16
3.Konus kesimlaring urinmalari………………………………………………..23
4.Konus kesimlaring fokal xossalari……………………………………………..
XULOSA…………………………………………………………………………..
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR…………………………………………

KIRISH

Il’gor millat va rivijlangan davlat bo’lishning zarur shartlaridan biri aqliy va jismoniy, ma’daniy va ma’naviy, axloqiy, g’oyaviy – siyosiy va huquqiy jihatdan, har tomonlama yetuk, barkamol insonlarga ega bo’lishdir.
Ma’naviy – ma’rifiy jihatdan inson, inson irodasi mustahkam, e’tiqodi yuksak, vijdon amri bilan yashaydigan shaxs, barkamol avlod har qanday davlat, xalq va millatning eng katta boyligi, qudrati salohiyati manbaidir. Mamlakatimiz prezidenti tomonidan ta’kidlab kelinayotganidek, “Har qaysi davlat, har qaysi millat nafaqat yerosti va yerusti boyliklari bilan, harbiy qudrati va ishlab chiqarish salohiyati bilan, balki birinchi navbatda o’zining yuksak madaniyati va ma’naviyati bilan kuchlidir”.
Bizni hamisha o‘ylantirib keladigan yana bir muhim masala – bu yoshlarimizning odob-axloqi, yurish-turishi, bir so‘z bilan aytganda, dunyoqarashi bilan bog‘liq. Bugun zamon shiddat bilan o‘zgaryapti. Bu o‘zgarishlarni hammadan ham ko‘proq his etadigan kim – yoshlar. Mayli, yoshlar o‘z davrining talablari bilan uyg‘un bo‘lsin. Lekin ayni paytda o‘zligini ham unutmasin. Biz kimmiz, qanday ulug‘ zotlarning avlodimiz, degan da’vat ularning qalbida doimo aks-sado berib, o‘zligiga sodiq qolishga undab tursin. Bunga nimaning hisobidan erishamiz?
Bukilmas iroda va jasorat namunasini amalda namoyon etib, o‘z hayotini aziz Vatanimizning har tomonlama ravnaq topishi, bugungi tinch va osoyishta kunlar uchun jonini fido qilgan ajdodlarning muqaddas xotirasini yod etib, ezgu ishlarini davom ettirish, safimizda yurgan keksalarni e’zozlash — odamiylikning eng oliy
mezoni va bizga tinchlik, omonlik kerak, deb yashaydigan bag‘rikeng va olijanob xalqimizga xos azaliy qadriyatdir.
Konus kesimlari allaqachon matematiklarga ma'lum edi Qadimgi Gretsiya(masalan, Menechmu, miloddan avvalgi 4-asr); ushbu egri chiziqlar yordamida ba'zi qurilish muammolari hal qilindi (kubni ikki barobarga oshirish va boshqalar), ular eng oddiy chizma asboblari - kompas va o'lchagichdan foydalanganda erishib bo'lmaydigan bo'lib chiqdi. Bizgacha yetib kelgan birinchi tadqiqotlarda yunon geometriyachilari generatorlardan biriga perpendikulyar kesuvchi tekislikni chizish orqali konus kesimlarini olishgan, ayni paytda konusning yuqori qismidagi ochilish burchagiga (ya’ni generatorlar orasidagi eng katta burchakka) bir bo'shliqning), kesishish chizig'i ellips bo'lib chiqdi, agar bu burchak o'tkir bo'lsa, u parabola, agar u to'g'ri burchak bo'lsa va giperbola bo'lsa. Ushbu egri chiziqlarga bag'ishlangan eng to'liq asar Pergalik Apolloniyning "Konik kesimlari" (miloddan avvalgi 200 yil). Konus kesimlari nazariyasidagi keyingi yutuqlar 17-asrda yaratilish bilan bog'liq. Eramizdan avvalgi III asrda yashab ijod qilgan grek olimi Apolloniy Pergskiy o`zining mashhur “Konus kesimlari” asarida konus kesimlariga nisbatan inversion almashtirishlar masalasiga to`xtalib o`tgan. Ta’kidlab o`tish joizki, zamonaviy matematika fanlari qanchalik taraqqiy etmasin Apolloniy ishlari asrlar davomida o`z qiymatini yo`qotmasdan kelmoqda .