O‘zbekiston Respublikasi Oliy va O‘rta maxsus ta’lim Vazirligi Farg‘ona Politexnika Instituti «Texnologik mashina va jihozlar»

13.4–rasm. Barabanli sim g‘alvirlarga quvvatning sarflanishini aniqlash sxemasi.
Yig‘indigan iborat bo‘lgan lahza quyidagicha bo‘ladi:

∑M = M₁ + M₂ + M₃ + M₄ = (R₁ + r) · f₁ / r ×

× (G_b + G_m) / cos ψ + f₂ · R₁ρ / r · (G_b + G_m) / cos ψ + f₂ G_m R + G_mH , (13.1)

bu yerda: M₁ – roliklar bo‘yicha xalqalar tebranishi ishqalanish lahzasi, nm; M₂ – podshipniklarga tayanch roliklar sapfasi sirg‘anishi ishqalanish lahzasi, nm;

M₃ – g‘alvirga materialning sirg‘anishi ishqalanish lahzasi, nm;
M₄ – material ko‘tarilishida paydo bo‘ladigan lahza, nm;
R₁ – xalqaning radiusi, m;
r– rolikning radiusi, m;
f₁ – tebranib ishqalanish koeffitsienti, m;
G_b – barabanning tortishish kuchi, n;
G_m – materialning tortishish kuchi, n;
f₁ – roliklar sapfasining sirg‘anish ishqalanish koeffitsienti;
p– sapfalar radiusi;
ψ – barabanning vertikal o‘qi va rolik hamda baraban markazlari chiziqlari orasidagi burchak (1–rasm, b chizma);
f₂ – g‘alvirga material ishqalanish koeffitsienti;
H– materialning ko‘tarilish balandligi, m.

Saralanadigan material ko‘tarilish balandligi taxminan 13.1–rasm, a chizma bo‘yicha aniqlanishi mumkin va u quyidagiga teng:

H = R (1 – cos α) . (13.2)
α = 45⁰ da H ≈0,3 R . (13.3)

Elektrodvigatel quvvati quyidagiga teng bo‘ladi:

N_e = N / η ; N = ∑M·ω , (13.4)

bu yerda: η – mexanizmning foydali ish koeffitsienti, η=0,7, nm;

ω – burchak tezligi, rad/sek.

Xuddi shunday markaziy val bilan barabanli sim g‘alvir uchun quvvat sarfini olamiz:

∑M=M₁+M₂+M₃, (13.5)

bu yerda: M₁ – podshipniklarga val sapfasi ishqalanish lahzasi, nm;

M₂ – g‘alvir yuzasiga material ishqalanish lahzasi, nm;
M₃ – materialni ko‘tarilishini ta’minlovchi lahza, nm:

∑M = f₁ r₁ · (G_b + G_m) + f₂ G_m R + 0,3 G_m R nm. (13.6)

Dvigatelning iste’mol qiladigan quvvati quyidagi formula bo‘yicha aniqlanadi:

N_e =∑M·ω / η vt, (13.7)

bu yerda: ω – burchak tezligi, rad/sek.

Misol. Barabanli sim g‘alvirlarga quvvatni sarflanishida elektrodvigatel quvvatini, markaziy val bilan barabanli sim g‘alvir uchun quvvat sarfini ∑M va dvigatelning iste’mol qiladigan quvvatini N_e hisoblang.
14-amaliy mashg‘ulot