O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi farg’ona politexnika instituti

Qurilish keramikasi materiallarini tadbiq etish. 2-jadval

Vazifasi	Keramika turi	Xom ashyosi	Kuydirish tempera­turasi, ^oS	Buyumi
1	2	3	4	5
Suv yutuvchanligi 15% gacha bo’lgan qisman pishgan serkovak buyumlar turi
Qurilish keramikasi:
Devorbop materiallar	Yuqori g’o­vakli, yirik donali	Tuproq, qum va boshqa deforma­tsiyani kamay­tiruvchi ashyolar	950-1150	Tuproqli g’isht va ichi kovakli bloklar (toshlar)
Tombop materiallar	Yuqori g’o­vakli, yirik donali	Tuproq va qum	950-1150	CHerepitsa
Pardozlash material­lari	Yuqori g’o­vakli, yirik donali	Plastik va piro eruvchan tuproq­lar, shamot, kvarts qumi, dala shpati, talьk, kaolin.	1000-1200	Fasadli pardozlash plitkalari va blok­lari, tarrakota, metlaxplitkalari, mozaykali, sirlan­gan fayans va boshqalar.
Sanitar– texnika buyumi	Fayans, yarimchinni	Tuproq, kaolin, kvarts qumi.	1150-1250	Sanitar uzellari­ning jixozlari
Maishiy va badiiy– dekorativ keramika	Fayans, yarimchinni, mayolika	Tuproq, kaolin, kvarts qumi, dala shpati	1100-1250	Oshxona va choy­xona idish-tavoq­­lari, badiiy de­kora­tiv buyumlar
Olovbar-dosh keramika	Alyumosili-katli, krem-nezyomli, magnezial, xromli, tsirkonli va boshkalar.	Olovbardosh tup­roq kaolin. SHa­mot, kvar­tsit, ohak, dolomit, magnezit, yuqori olov­bardosh oksidlar va boshqalar	1350-2000	Isitgichlar va pechlar tayyor­lashda ishlati­ladigan g’isht va bloklar, o’txona va boshqalar.

Qurilish keramikasi buyumlari texnologik xususiyatlariga ko’ra ikki katta guruxga bo’linadi. 

Birinchi «A» guruxiga keramika sopolagining suv yutuvchanligi 7 % dan kam bo’lgan buyumlar. 
Ikkinchi «B» guruxiga esa suv yutuvchanligi 7 % dan ko’p bo’lgan buyumlar kiradi.
Qurilish keramikasi buyumlari an’anaviy keramika buyumlari guruxiga mos bo’lib, uning qatoriga sanoat va grajdan qurilishida keng qo’llaniladigan quyidagi buyumlar kiradi:
- devorbop keramika materiallari – oddiy kurinish g’ishti va boshqalar;
- tombop keramika materiallari – cherepitsa; tashqi yuza keramikasi; 
- ichki pardozlash materiallari; 
- effektiv g’ovak to’ldirgichlar;
- keramikadan yasalgan quvurlar
– kanalizatsiya va drenaj maqsadlarida ishlatiluvchi buyumlar;
- qurilish keramikasi buyumlari asosan kuydirib olinadigan buyumlar bo’lib g’ovakli (devorbop materiallar, arxitektura – pardozlash keramikasi, dikarativ keramika, cherepitsa, issiqlik izolyatsiyasi va boshqalar) va tosh - keramika buyumlari (klinkerli g’isht, kanalizatsiya quvuri, kislotaga chidamli quvur va buyumlar, pol uchun ishlatiladigan plitka va boshqalari) ga ajraladi.

2.