O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi farg`ona davlat universiteti

O`ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O`RTA MAXSUS TA`LIM VAZIRLIGI

FARG`ONA DAVLAT UNIVERSITETI
“IQTISODIYOT” FAKULTETI
“IQTISODIYOT VA GUMANITAR FANLAR” KAFEDRASI

KURS ISHI

Mavzu: Ishlab chiqarish xarajatlari va ularni kamaytirish yo`llari

Bajardi:Sirtqi I kurs Iqtisodiyod 21-38 guruh talabasi Maripova O.X.

Qabul qildi dotsent: Mirzakarimova M.
FARG`ONA-2022


Reja:
Kirish…………………………………………………………………………1
1. Xarajatlarning iqtisodiy mazmuni va mohiyati ..………………………….2
2. Xarajatlarning tasniflanishi………………………………………….......4
3. Mahsulot tannarxi va uni hisoblash metodlari ……………………...….9
4. Mahsulot tannarxini kamaytirishning asosiy yo’llari va omillari…………14
Xulosa……….………………………………………………………………..16
Foydalanilgan adabiyotlar……………………………………………………17


Kirish

Insoniyat yaratilibdiki u yashash uchun xayotini yaxshilash maqsadida, asirlar davomida rivojlanib kelyabdi. Yildan yil xayot tarzimiz yaxshilanishi uchun yangidan-yangi texnika texnologiyalar yaratilmoqda va ular allaqachon biz uchun oddiy xayotiy buyumlarga aylangan. Inson yashashi uchun ovqatlanishi, kiyinishi, shuningdek, uy-joy, ro'zg'or buyumlari, turli jihozlarga ega bo‘lmog‘i zarurdir. Bu zarur hayotiy vositalarning barchasi inson mehnati bilan yaratiladi. Kimdir g‘alla yetishtiradi, kimdir un tayyorlaydi, kimdir bu undan non ishlab chiqaradi, kimdir paxta xom ashyosi yetishtiradi, kimdir paxtadan tola ishlab chiqaradi, yana kimdir toladan ip qilib to‘qiydi, kimdir kiyim-kechak tikadi va hokazo. Shunday qilib, insoniyat iste’mol qilmasa yashay olmaganidek, ishlab chiqarmasdan ham tura olmaydi. Shuning uchun insoniyat taraqqiyotining hamma bosqichlarida va barcha zamonlarda, barcha mamlakatlarda inson hayotining asosini moddiy ne’matlar ishlab chiqarish va xizmatlar ko‘rsatish tashkil etadi, ishlab chiqarish jarayonida sodir bo`ladigan munosabatlar ayirboshlash, taqsimot va iste’mol jarayonlarida bo`ladigan munosabatlarga yo`nialish beradi va ta’sir qiladi. Ishlab chiqarish bo`lmasa, ayirboshlanadigan, taqsimlanadigan narsaning o‘zi bo`lmaydi. Chunki ishlab chiqarish jarayonida qanday shakldagi munosabatlar sodir bo'lsa, boshqa fazalardagi munosabatlar ham shunday shaklda sodir bo'ladi. Shuning uchun ishlab chiqarish jarayonidagi munosabatlarni bilmaslik ko'pgina chalkashliklarga olib keladi. Ishlab chiqarishda faqat mahsulot ishlab chiqariladi. Ular sotilib taqsimlangandan keyingina turli ko'rinishdagi daromadlar shakllanadi. Shuning uchun biz ishlab chiqarish jarayonida sodir bo'ladigan munosabatlarni o'rganish ilmiy va uslubiy ahamiyatga ega deb o'ylaymiz va shunga ko'ra, bu jarayonni batafsil ko'rib chiqish zarur deb hisoblaymiz. Mustaqil ishda xarajatlarning iqtisidiy mazmuni va moxiyatitavsiflanadi, maxsulotlar tannarxi va uni xisoblash aytib utiladi, maxsulotlar tannarxini kamaytirish ko`rsatib o`tiladi.