O‘zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi farg’ona davlat

Hokimiyat – bu jamiyatga xos bo’lgan kishilar o’rtasidagi irodaga asoslangan munosabatlardir.

Hokimiyat – bu kishilar o’rtasidagi siyosiy hukmronlikdir.

Hokimiyat – bu davlat tashkiloti tizimidir.

Hokimiyat – bu ma’muriy vakolatlarga ega bo’lgan muassasa va idoradir.

AQSH da 3 darajadagi hokimiyat mavjud:
1. Mahalliy hokimiyat.
2. SHtat hokimiyati.
3. Federal (umumdavlat) hokimiyati.
Siyosiy hokimiyat murakkab ijtimoiy hodisa bo’lib, u davlat hokimiyati va boshqa siyosiy tashkilotlardan tarkib topadi. Bu haqda keyingi mavzularda kengroq fikr yuritamiz. Avvalo hokimiyat tushunchasi, uning tuzilishi, ko’rinishlari, hokimiyatning legitimligi va turlari haqida fikr bildirmoq joizdir. CHunki hokimiyat masalasiga turli yondashuvlar mavjud.
Hokimiyat tushunchasiga oid eng muhim yondashuvlar quyidagilardan iborat:
1. Hokimiyatning keng tarqalgan ta’riflaridan biri – pozitiv-sotsiologik talqindir (nemis sotsiologi M.Veber). Bu talqinda hokimiyat biror individning muayyan ijtimoiy sharoitda boshqa individga o’z irodasini o’tkazish qobiliyati sifatida tushuniladi. Hokimiyat munosabatlarining asosini o’zaro ta’sir doirasiga kiritish munosabatlari tashkil etadi. Bunday munosabatlar hokimiyat sub’ekti va ob’ekti o’rtasida qaror topadi.
2. Hokimiyatning teleologik talqini (B. Rassel). Bunda hokimiyat ko’zlangan maqsadlarni ro’yobga chiqarishdan iborat. Bu atrof-muhit, tabiat bilan qamrab olinadi.
3. Bixevioristik (ingl. inson ongini emas, balki xulqini o’rganish) talqini (XX asrda Amerikalik olim psixolog G. Lassuel taklif etgan). Hokimiyatni tushunishni real shaxslarning o’zaro harakatidan iboratligi yotadi. Insonning hokimiyat orqali boylik, obro’ orttirishidir, hokimiyat – bu uni egallash bilan huzurlanishga imkon beradigan maqsad hamdir, deyiladi.
4. Hokimiyatning psixologik talqini (Z. Freyd, K. Gustav Yung, K. Xorni). Bunda hokimiyatni real individlarning xulq-atvori sifatida bixevioristik tushunishdan kelib chiqadi. Hokimiyat idoralarining «Ixtiyoriy qo’shilishga» tayyorgarligi sifatida vujudga keladi.