O‘zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi farg’ona davlat

2. Iqtisodiy ta’rifi – marksizm va iqtisodiy determinizmning boshqa kontseptsiyalarida berilgan. Iqtisodiy bazis ustidagi ustqurma, iqtisod ehtiyojlari, manfaatlarining jamlangan ifodasi sifatida tavsiflanadi. Hozirgi vaqtda albatta, iqtisod va siyosatni ijtimoiy hayotning o’zaro uzviy harakati sifatida qaramoq lozim. Bu tushunchalarning birini ikkinchisidan ustun qo’yib bo’lmaydi, ularni teng anglamoq kerak.
3. Stratifikatsiya talqini. Bunda siyosat muayyan ijtimoiy guruhlar – sinflar va millatlarning yoki manfaatdor guruhlarning raqobati sifatida talqin etiladi. Sinflar o’rtasidagi kurashning markscha talqini hozirgi vaqtda o’z ta’sirini yo’qotdi.
4. Siyosatning huquqiy talqini, uning axloqiy ta’rifiga bevosita qo’shilib ketadi. Siyosatning huquqiy kontseptsiyasiga ko’ra davlatni huquqdan kelib chiqadigan hodisa sifatida qaraydi. Huquqni siyosatning mahsuli sifatida qaraydigan tushunchalar ham mavjud.
5. Siyosatning me’yoriy talqini – bunda me’yoriy yondashuv siyosatning ideallardan, qadriyatlardan kelib chiqqanligini unutmaslik kerak. Uning oliy qadriyati – adolat, tinchlik, erkinlik va umumiy farovonlikka xizmat qilishdir.
2. Siyosatning substantsional (ob’ektiv reallik) ta’rifi: Bu ta’riflar siyosatning qanday birinchi asoslardan, to’qimalardan tashkil topganligini ochib berishga mo’ljallangan. Bu guruhda ham siyosatning bir necha ta’riflari bor. Bu siyosatni hokimiyatga, uni egallash, qo’lda ushlab turish va qo’llashga qaratilgan harakatlar sifatida talqin qilinadi. M.Veber «Siyosat, bu hokimiyatda ishtirok etishga yoki hokimiyatning davlatlar o’rtasidami, davlat ichidagi kishilar guruhlari o’rtasidami taqsimlanishiga ta’sir ko’rsatishga intilishdir», deb yozadi.

1. 
   Siyosatning «hokimiyatiy» ta’rifi uning yaratuvchilik sifatini aks ettiradi.
   
2. 
   Muassasaviy ta’rifi – asosiy siyosiy institut – davlat orqali ta’riflanadi. Bu ta’rifda siyosat – davlat ishlarida ishtirok etish, davlat faoliyatining mazmuni, vazifalari, shakllarini aniqlash bo’lib ko’rinadi.
   
3. 
   Siyosatning antropologik (olamning kelib chiqishi, evolyutsiyasi) talqini uning ixtilof – konsensus ta’riflari bilan yanada boyiydi. Ixtilof – bu siyosatning negizida yotuvchi ziddiyatlarga qaratiladi, uning dinamikasini belgilaydi. Konsensusda – nizolarni to’xtatish va hal etish.