3. Siyosatning faollik guruhidagi ta’rifi siyosatning dinamikasini ochib beradi. Ular siyosatni butun jamiyat uchun majburiy bo’lgan qarorlarni tayyorlash, qabul qilish va amalga oshirish jarayoni sifatida ta’riflaydi. Bunda siyosatning maqsadini aniqlash, qarorlar qabul qilish, ushbu maqsadlarni amalga oshirish uchun ommani tashkil etish, resurslarni safarbar etish, siyosiy faoliyatni tartibga solish, ularni nazorat qilish, olingan natijalarni tahlil qilish va siyosatning yangi maqsadlarini aniqlash kiradi. Faollik talqini siyosiy qarorlar nazariyasida keng qo’llaniladi.
Siyosatning teleologik (yun. hodisa-jarayonlar xudo tomonidan biror maqsadga yo’naltiriladi) ta’rifi: a) faoliyatning jamoaviy tabiati va b) ongli turi mavjud.
Siyosatning sistemali talqini – siyosiy tizim turli nazariyalarda asoslab berilgan.
Siyosatning ijtimoiy hayotdagi o’rni va vazifalari: Siyosatning ijtimoiy tabiati, vazifalari haqida jahon ijtimoiy-siyosiy fikrida xilma-xil qarashlar mavjud:
Totalitar ijtimoiy-siyosiy qarashlar.
Anarxistik ijtimoiy-siyosiy qarashlar.
Liberal ijtimoiy-siyosiy qarashlar.
Keynsian ijtimoiy-siyosiy qarashlar: XVIII-XIX asrlarda g’arbda hukmronlik qilgan liberal qarash D.M.Keyns tomonidan ko’rib chiqildi. Bunda kapitalizmga o’z-o’zini tartibga soluvchi jamiyat sifatida liberal qarashlardan voz kechish, butun jamiyat ijtimoiy tizimining, uning barcha elementlarining farovonligi uchun mas’uliyatni hukumatning o’z zimmasiga olish zarurligini asoslab berishdan iborat.
Siyosat – jamiyatning asosiy sohalaridan biri hisoblanadi. U ijtimoiy hayotda tutgan o’rni va roliga ko’ra iqtisodiy va ma’naviy sohalarga ko’p jihatdan o’xshashdir. Siyosat jamiyatda xalq manfaatlarini himoya qiladi. U ham xalqqa, ijtimoiy taraqqiyotga xizmat qiladi. U jamiyatning iqtisodiy va ma’naviy sohalaridan tubdan farq qiladi.
Siyosat – jamiyatning ijtimoiy muammolariga chuqur kirib boruvchi, ta’sir o’tkazuvchi va ularni hal etuvchi sohadir. Bu sohada barcha ijtimoiy guruhlar, qatlamlar uchun belgilovchi ahamiyatga ega bo’lgan, turli yo’lni ko’rsatib beradigan qarorlar ishlab chiqadi va qabul qilinadi. SHu bilan birga siyosat – ular amalda bajariladigan ijtimoiy muammolar hal etiladigan va jamiyatning bir butunligi, xavfsizligi, tinch-totuvligi va osoyishtaligi ta’minlanadigan sohadir. Demak, u ijtimoiy sohani, shuningdek, iqtisodiyotni ham tartibga solib, yuksaltirishga, eski xo’jalik yuritish tizimi o’rniga yangi xo’jalik yuritish tizimi qaror topishiga doir tadbirlarni ham ishlab chiqadi, amalga oshiradi. Agar siyosat iqtisodiyotdan ustun tursa, uning yig’ilib qolgan muammolarini hal etishdan bosh tortsa, o’z maqsad va vazifalarini bajara olmaydi. Iqtisodiyotdan doim ustun turgan siyosat haqiqiy siyosat bo’la olmaydi.
Do'stlaringiz bilan baham: |