O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi farg’ona politexnika instituti r. J. Tojiev, R. X. Mirsharipov

Barabanlar. 
Lentali konveyerlarda harakatlantiruvchi (etaklovchi) 
chetki, taranglovchi va og’diruvchi barabanlar bo’ladi. Og’diruvchi 
barabanlar lentaning harakat yo’nalishini o’zgartirish uchun ishlatiladi. 
Lentaning uzoq vaqt ishlash muddati baraban diametriga bog’liq bo’ladi: 
baraban diametri- ning kattalashuvi lentaga ta’sir etayotgan egilish 
kuchlanishini kamaytiradi. 
Harakatlantiruvchi va taranglovchi barabanning diametri 
D
qistirmalar soni 
i
ga qarab aniqlanadi: 

 
 
 
(6.8) 
Bunda:
– lenta tarkibini hisobga oluvchi koeffisient; 
–
lentadagi kuch va qamrash burchagini hisobga oluvchi 
koeffisient. 
Ushbu formula bilan hisoblangandan so’ng GOST 
44644–70 bo’yicha quyidagi qatordan baraban diametri tanlab olinadi. 
6.8-rasm. Payvand usulida tayyorlangan baraban. 
250, 320, 400, 500, 650, 800, 1000, 1250 va 1600 mm. Konveyer 
lentasidagi chetga qochishni yo’qotish uchun yetaklovchi va 
taranglovchi barabanlarni bochkasimoi qilib tayyorlanadi. Rezina 
gazlamali 
lentalar 
uchun 
barabanlar 
quyib 
yoki 
payvandlab 
tayyorlanadi. 6.8-rasmda payvand usulida tayyorlangan baraban 
ko’rsatilgan. 
k
1
koeffisientining qiymatlari 
6.2-jadval 

---

69 
Gazlamali 
qistirma turi 
B-82. 
BKNL-65 
TV-80 
TA-100 
BKNL-100 
LX-120 
TAK-
20 
TA-
150 
TK- 00 
TK-
400 
k
1 
koeffisienti 
1,25 
1,4 
1,6 
1,4 
2,0 
2,5 
k
2
koeffisientining
 
qiymatlari 
6.3-jadval 
Po’lat karkasli lentalar uchun baraban diametri quyidagicha 
aniqlanadi: 
( )
(6.9)
bunda: 
–lentaning qalinligi, mm. 
CHetki, taranglovchi barabanlar uchun 0,8 D
b 
va yo’naltiruvchi 
baraban uchun 0,65 
D
6
bo’ladi. 
Yuritish (harakatlantirish) moslamalari lentali konveyerlarda asosiy 
tortuvchi organ lentani harakatga keltiradi. Odatda, bunday moslama
baraban
,
uzatish mexanizmi va elektr dvigatelidan iborat bo’ladi. 
Ularning hammasi ramaga o’rnatiladi. 
a 
b 
 
 
Baraban va 
lenta orasidagi 
qamrash 
burchagi, grad 
Baraban lsntasidagn kuch S
max 
dan 
%
hisobida 
100 
75 
50 
25 
12
 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
180 dan 240 
gacha 
100 
80 
63 
50 
40 
70 dan 110 
gacha 
– 
63 
50 
40 
32 
15 dan 30 
gacha 
63 
50 
40 
32 
25 
15 dan kichik 
60 
40 
32 
25 
16 

---

70 
v 
g 
 
 
d