O’zbekistоn respublikasi оliy va o’rta maxsus ta`lim vazirligi farg’ona politexnika instituti

3.Qo'l va oyoqlar


Qoi va oyoqlarning gavda bilan tutashgan qismlari yelka va tos bo'g'imlariga to'g'ri keladi.
Qo'l yelka va bilak suyaklaridan iborat boiib, erkin holda turganda ularning o'qlari bitta chiziqda yotmaydi, balki tirsak bo'g'imida o'tmas burchak — a burchak hosil qiladi. Bu bur-chak erkaklarda 169—170° ga teng; ayollar va bolalarda bu bur­chak kamroq boiadi, chunki tirsak suyaklari o'qlari orasidagi a burchagi ayollarda 164° ga teng. Erkaklarda yelka va bilak suyaklari o'qlari ayollarnikiga qaraganda tekisroq boiadi.
Yelka suyagi tanaga nisbatan ham turlicha joylashadi. (3=90° bo’lganda qo’l vertikal yoki tik turgan boiadi. Bu ko'p uchraydigan holat hisoblanadi. p>90° boiganda yelka orqaga og'gan, p<90° boiganda yelka oldinga og'gan boiadi.
Oyoqlarning son va boldir suyaklari o'qlarining va son suya­gi boshchasining tos bo'g'imidagi holatiga qarab ularining 3 xil shakli farqlanadi:
normal — son va boldir suyaklarining o'qlari taxminan bitta chiziqda yotadi;
X shaklida — son va boldir suyaklarning o'qlari tashqi to-monda o'tmas burchak hosil qiladi;
O shaklida — son va boldir suyaklarning o'qlari ichki tomon-ga o'tmas burchak hosil qiladi.


4.Asimmetriyaning namoyon bo'lishi

Odam gavdasining o'rtasidan o'tadigan sagittal tekislik uni ikki boiakka o'ng va chap boiaklarga boiadi. Hatto juda yaxshi tuzilishdagi, kelishgan gavdali kishilarda ham o'ng va chap to-mon oichamlari va shakllarida farqlarni sezish mumkin.

Antropologiya maiumotlariga ko'ra, aholining 75% ida o'ng qoi chap qoiga nisbatan uzunroq, hamda mushaklarning bir-muncha rivojlanganligi hisobiga ham o'ng qoi aylanasi chap qoi aylanasiga qaraganda kattaroq boiadi.
Gavdadan oichov olishda tananing asimmetrikligini e'tiborga olish kerak. Shuning uchun ko'p mamlakatlarda bir tomonlama oichov olishda o'ng tomondan foydalanadilar.
Nazorat uchun savоllar:
1. Asosiy morfologik belgilarga nimalar kiradi?
2. Total belgilar qanday?
3. Odam yoshi haqida tushuncha
4.Qoi va oyoqlar gavda bilan qanday tutashgan
5.Tana uzunligining davrga qarab qanday o 'zgaradi
6-MAVZU