O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi farg’ona politexnika instituti ishlab chiqarishda boshqaruv fakulteti

Mahsulotni standartlashtirish. Standartlashtirish va mahsulot sifatini  
boshqarish iqtisodiy fanlar mustaqil tarmog’ini tashkil etadi.  Standartlashtirish fanning bir qismi sifatida o’z nazariyasiga va shu jumladan  umumiy va o’ziga xos asoslarga ega. Barcha ijtimoiy jarayonlarga xos bo’lgan  rejali, sistemalar ishni samaradorli standartlashtirishga ham taalluqlidir.  Bulardan tashqari, standartlashning quyidagi prinsiplari mavjuddir:  optimalli, dinamikli, progressivli, kompleksli, direktivli. Bu prinsiplarga ega bo’lgan barcha standartlar tashkilot va korxonalar  
uchun qonun kuchiga egaligini bildiradi.  
Barcha korxonalarda qo’llaniladigan kategoriyadagi standartlarni ishlab  
chiqishni rejalashtirishda va ularga xos umumiylik va tashkiliy uslubiy  
birlikka erishish uchun standartlarni ishlab chiqish 4 bosqichda amalga  
oshiriladi:  
1. Standartlarni ishlab chiqishda texnikaviy talablarni ishlab chiqish va uni  
muhokamadan o’tkazish.  
2. Standart loyihasini (birinchi nusxasi) ishlab tayyorlab taqrizga yuborish.  
3. Olingan taqrizlarni ishlab chiqish va tasdiq uchun yuborish (oxirgi  
nusxasini).  
4. Standartlarni davlat ro’yxatidan o’tkazish va tasdiqlash.  
Har bir standart uchun izohnoma tuzilib, unda quyidagi talablar o’z  
aksini topadi:  
-  standartni ishlab chiqishdagi asos;  
-  standartni ishlab chiqishdan maqsad va uning vazifasi;  
-  standart ob`yektning tavsifi;  
-  standartning ilmiy texnika darajasi;  
-  standartning iqtisodiy samaradorligi;  
-  standartni joriy qilish muddati va uning harakatdagi muddati;  
-  boshqa standartlar bilan aloqasi;  
-  taqrizga yuborilganligi haqidagi axborot.  
Taqrizga jo’natilgan loyihalar yuqoridagi talablarga javob bera olsa  loyhalarni birinchi sahifasiga shu mahsulotni iste`mol qiladigan idoralar  rahbariyati «Kelishilgan» deb imzo chekadi.  Standartlashtirish metrologiya va sertifikatlash O’zbekiston Davlat  
markazi ro’yxatidan o’tkazilib, uning texnik shartlari belgilab qo’yiladi.  Xom-ashyo sifati, tayyor mahsulotlarga bo’lgan iste`molchilar talablarining  o’sishi, ularni sinash uslubini o’zgarishini e`tiborga olgan holda, standartlar  vaqti-vaqti bilan o’zgartirib turiladi.