O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi farg‘ona Davlat Universiteti Magistratura bo’limi

7- mavzu: Spin-spin ta’sir konstantasi. Moddaning fazoviy tuzlishini aniqlash usullari

SPIN-SPIN TA’SIRI YOKI SIGNALLARNI AJRALIB KETISHI

Molekula tarkibidagi protonlar bir-biriga ta’sirini natijasini birini signalini bo’lib qo’yadi. Qo’shni noekvivalent proton signallarining o’zaro ta’siri spin-spin ta’siri va signali ajralish qiymati, ya’ni cho’qqilar orasidagi masofa spin-spin ta’siri doimiyligi (SSTK) deyiladi.

Spin-spin ta’sir- lanuvchi qo’shni protonlar

Mul’tiplet cho’qqi- larining nisbiy intvnsivligi

Cho’qqilar soni

Mul’tiplet signalning nomlanishi

Metil va metilen protonlarining signallarining ajralishi.

YaMR da multiplet signallarini topish formulasi

M_A=2N_XI_X+1

• 
  Bu yerda:
  
• 
  M_A= multipletlar soni
  
• 
  N_X= o’zaro boglangan guruhlar soni
  
• 
  I=qo’shni guruhning yadro spini
  
• 
  Misol. 1-Brompropan molekulasining metil guruhidan triplet, undan chaproqda metilen guruhidan sekstet va spektrning chap tomonidan (kuchsiz maydonda) bromga tutashgan metilen guruhidan triplet signali hosil bo’ladi.
  

Misol. 2-Bromgropanda 2 ta ekvivalent metil guruhi protonlari o’rtasidan bitta proton bilan spin-spin ta’sirida bo’lgani uchun, kuchli duplet, bromga tutashgan CH ikkita metil guruhining protonlari bilan ta’sirlanib, mul’tiplet hosil qiladi.