O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi falsafa ma’ruzalar matni

Madaniyat  va  tsivilizatsiyaning  o’zaro  bog’liqligi.  Tsivilizatsiya  madaniy  va  ma’naviy  rivojlanishning 
mahsuli  sifatida  vujudga  keladi.  Tsivilizatsiyalashgan  taraqqiyotgina  milliy  madaniyat  ravnaqi  uchun  keng 
imkoniyatlar  yaratadi.  Milliy  madaniyat  tsivilizatsiyaning  asosiy  tarkibiy  qismlaridan  biridir.  Milliy 
madaniyatdan  uzilib  qolgan  tsivilizatsiya  oxir-oqibatda  inqirozga  mahkum  bo’ladi.  Masalan,  hozir  yo’qolib 
ketgan  Amerikadagi  mayya  tsivilizatsiyasi  bunga  misol  bo’ladi.  Ulardan  bugun  yuzdan  ortiq  shaharlar 
vayronalari qolgan. Bunga tarixdan yanada ko’plab misollar keltirish mumkin.  
Tsivilizatsiyaning tarixiy shakllari. Tsivilizatsiyalar o’z shakliga ko’ra Sharq va G’arb tsivilizatsiyalari, xristian 
va  musulmon  tsivilizatsiyalari,  xududiy  va  jahon  tsivilizatsiyasi  kabilardan  iborat.  Sharq  tsivilizatsiyasiga  xos 
bo’lgan quyidagi muhim xususiyatlarni ko’rsatish mumkin:  

---

-  Sharqdagi  barcha  dunyoviy,  diniy  va  falsafiy  ta’limotlar  tabiatga  ehtiyotkorlik  bilan  munosabatda  bo’lishni, 
sabr-toqatlilikni targ’ib etgan;  
- Odamlar orasida bag’rikenglik, birdamlik va hamjihatlik ruhi kuchli bo’lgan;  
- Milliy qadriyat va an’analar e’zozlangan;  
- kattalar va ota-onaga hurmat bilan qarashga alohida e’tibor berilgan.  
O’zbekiston  Sharq  tsivilizatsiyasi  bag’rida  rivojlandi.  Vatan  va  onaning  muqaddasligi,  jamoaviylik,  o’zaro 
yordam,  tabiatga  oqilona  munosabat,  mehnatsevarlik,  sabr-toqatlilik,  kattalarga  hurmat,  kambag’alparvarlik 
kabilar Sharq tsivilizatsiyasiga xos belgilardir.  
O’zbekiston jahon tsivilizatsiyasi taraqqiyotiga ilm-fan, axloq, din, san’at, madaniyat sohasidagi ulkan yutuqlari 
bilan munosib hissa ko’shdi. Milliy mustaqillik yillarida o’ziga xos taraqqiyot yo’lidan borayotgan O’zbekiston 
o’z  milliy  qadriyatlari,  ma’naviy  merosi  va  boy  madaniyatiga  tayanib,  G’arb  va  Sharqning  umumbashariy 
qadriyatlari va tajribalarini ijodiy o’zlashtirib, dunyoviy tsivilizatsiya yo’lidan bormoqda.