O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi farg’ona politexnika instituti ishlab chiqarishda boshqaruv fakulteti

To’lov balansi qoldig’i= Joriy opyeratsiyalar + Kapital harakati balansi

Biroq, amalda to’lov balansining bu qismida ham ko’pincha kamomad yoki ortiqchalik yuzaga kyeladi. Barcha mamlakatlarning Markaziy banklari rasmiy zaxiralar dyeb ataluvchi xorijiy valyuta zaxiralariga ega bo’lib, bu zaxiralar joriy opyeratsiyalar bo’yicha balans va kapital harakati bo’yicha balans nomutanosibligini bartaraf etishda qo’llaniladi. Bizning misolda bu nomutanosiblik yoki qoldiq (-24)ni tashkil etadi va rasmiy zaxiralardan tushumlar hisobiga tartibga solinadi.

Rasmiy zaxiralarning qisqarishi (+) kamomad miqdorini ifodalaydi, rasmiy zaxiralarning o’sishi (-) esa to’lov balansining musbat qoldig’i miqdorini ko’rsatadi. Natijada uning barcha uch bo’limi summasi «0»ni tashkil etishi lozim. Bu esa xorijiy valyuta taklifini va unga mamlakatda bo’lgan talab tyengligini bildiradi.

II-BOB. O’zbekiston Respublikasining to’lov balansi va uning tarkibiy tahlili.

2.1. To’lov balansi, xalqaro investitsion pozitsiyasi va tashqi qarzi tahlili.

2020 yilning I choragi davomida O‘zbekiston Respublikasi to‘lov balansi ko‘rsatkichlarining shakllanishiga tashqi qarzdorliklarning ortishi, rezidentlar tomonidan to‘g‘ridan-to‘g‘ri investisiyalar bo‘yicha «yig‘ilib qolgan» majburiyatlarning so‘ndirilishi va kelib tushayotgan transchegaraviy pul o‘tkazmalari o‘sishining turg‘unlashishi kabi omillar o‘z ta’sirini o‘tkazdi.