O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta‘lim vazirligi d. N. Mamedova, yu. Sh. Jurayeva gaz ta’minoti tizimi (o’quv qo’llanma) Qarshi – 2021 yil

6- rasm. Kichik dumaloq gaz qudug’i.

1 – flanetsli – salnikli kran; 2 – gaz quvuri; 3 – temir – beton quduq;

4 – temir – beton tag.

Chuqur gaz quduqlari (7–rasm.). Bunday quduqlar zadvijkaning diametri 100 mm va undan katta – bo’lsa ishlatiladi.

Ular uchga bo’linadi:

1. 
   dumaloq quduqlar : ГI – II K – 1,8;
   
2. 
   to’g’ri to’rtburchak : ГI – II П – 1,8;
   
3. 
   ikkita zadvijkaga mo’ljallgan quduqlar:
   

Г2 – VП – 2б1 va Г2 – IIIK – 1,8;

7– rasm. Ikki zadvijkali temir–beton quduq.

1–parallel zadvijka; 2 –ikkilinzali kompensator; 3– gaz quvuri.

Agarda gaz qudug’ida 300 mm dan katta bo’lgan po’lat zadvijkalar o’rnatilsa, unda kompensator o’rniga po’latdan yasalgan qiyshiq quvur bo’lagi o’rnatiladi. Gaz quvur yo’llarida, shoxobchalarda va boshqa burumlarda quvurlarni tutashtiruvchi qismlar (mufta, tirsak, troyniklar)ga fitinglar deb ataladi.

Kompеnsatorlar.

Kompеnsatorlar linzali (8-rasm) yoki salnikli bo’lishi mumkin. Gazlashtirish tizimida asosan linzali kompеnsatorlar ishlatiladi. Ular zadvijkalarni montaj qilishni osonlashtiradi va gaz quvurida hosil bo’ladigan harorat kuchlanishlarini o’ziga qabul qilib, quvur va zadvijkalarni yorilishdan saqlaydi.

Zadvijka montaj qilinayatgan vaqtda kompеnsatorning tortiluvchi boltlari tortiladi va kompеnsator siqiladi.