O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi d. Q. Maksumova g’. U. Qobilov

Konservalangan mahsulotlar ishlab chiqarish korxonalari qoldiq 
mahsulotlari utilizasiyasi va ikkilamchi mahsulotlar olish 
  Meva  va  sabzavotlarni  texnik  qayta  ishlashda  xosil  bo’lgan  chiqitlarning 
ko’pchiligi  qimmatli  kimyoviy  tarkibga  ega  va  nooziq  xamda  oziq  -  ovqat 
maxsulotlari ishlab chiqarish uchun yaroqli.  
   Xom ashyoni inspeksiyalash va navlash vaqtida nuqsonlilari (urilgan, ezilgan, 
pishib yetilmagan, pishib o’tgan, kasallik yoki qishloq xo’jalik zararkunandalari 
ta’siriga  duchor  bo’ladi)  brakka  ajratiladi.  Ular  xayvonot  ozuqasi  sifatida  yoki 
yer  uchun  go’ng  sifatida  ishlatiladi.  O’lchami,  tashqi  ko’rinishi,  pishiqlik 
darajasi,  yuzasidagi  kichik  nuqsonlar  bo’yicha  brakka  ajratilgan  meva  va 
sabzavotlar  qator  xollarda  xom  ashyoning  bu  kamchiliklari  inobatga 
olinmaydigan  maxsulot  ishlab  chiqarishda  ishlatiladi.  Masalan,  kompot  va 
murabbo  ishlab  chiqarishda  yangi,  achimagan  chiqit  jem  va  povidlo 
tayyorlashda qo’llanilishi mumkin.