O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi buxoro davlat universiteti tabiiy fanlar fakulteti

1.2. Meva va sabzavot maxsulotlarigia birlamchi ishlov berish fanini
o‘qitishda didaktik materiallardan foydalanish, ularniig turlari va didaktik 
imkoniyatlari. 
Didaktik vositalar majmuasini ishlab chiqish uchun avvalo biz o’quv 
jarayonini olib borish uchun qanday turdagi didaktik vositalardan foydalanish 
yaxshi natija berishini aniqlab olishimiz zarur. Chunki bugungi kunda didaktik 
vositalarning juda ko’plab turlari mavjud bo’lib ularning hammasidan ham o’quv 
jarayonida bir vaqtning o’zida foydalanishning hech imkoni yo’q. Ikkinchidan har 
bir didaktik vosita o’ziga xos xususiyatga ega bo’lganligi uchun o’quv 
jarayonining turli xil mashg’ulotlarida turlicha samara berishi mumkin. Misol 
uchun trenajorlar mexanik-haydovchilarni tayyorlashda yaxshi samara bersa, 
informatsion-texnika vositalari EXM operatorlarini tayyorlashda yetakchi rol 
o’ynaydi. Demak zamonaviy loyixalashning asosiy tamoyillaridan biri didaktik 
vositalar 
majmuasini 
ishlab 
chiqishda 
qo’llaniladigan
 
vositalarning 
samaradorligini inobatga olishdir.
 
Bugungi bozor iqtisodi qoidatari bilan yashayotgan jamiyatimizda har bir 
o’quv yurtining moddiy texnika bazasi o’zgacha bo’lganligi uchun, ularda mavjud 
bo’lgan didaktik vositalarning turi, miqdori va sifati ham turlichadir. Shuning 

---

22 
uchun didaktik vositalar majmuasini ishlab chiqayotgan o’qituvchi o’zi 
ishlayotgan o’quv yurtining real imkoniyatlarini ham inobatga olishi kerak. Misol 
uchun o’quv jarayonida illyustrativ materiallarni namoyish qilishda zamonaviy, 
qimmat proeksion apparatlar bo’lmagan taqdirda oddiy proeksion apparatlardan 
foydalansa ham foydadan xoli bo’lmaydi. Chunki videoproektor yo’qligini 
ro’kach qilib darsda diaproeksion apparatdan foydalanmaslik hech bir tamoyilga 
to’g’ri kelmaydi. Aksincha hech bo’lmasa diaproektor yordami bilan illyustrativ 
materialni namoyish qilish darsda qanchalik samara berishini har bir o’qituvchi 
juda yaxshi biladi. Albatta, o’qituvchilar o’quv jarayonida, imkon qadar didaktik 
vositalarning 
zamonaviylaridan 
foydalanishi 
kerak 
bo’lganligi 
uchun, 
loyihalashning asosiy tamoyillaridan yana biri