O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligi buxoro davlat universiteti maktabgacha va boshlang’ich ta’lim fakulteti

yigirma
bob, 
bir
bozori bor, 
Bulbuli mingdur, ajoyib 
yetti 
gulzori bor? 
Yona vasfi shahri Rumdur, xindular tutmish vatan, 
Tashna sursa, bog‘i abjaddin chiqqan anhori bor. 
Harflar jamlanganda “qog‘oz” so‘zi kelib chiqadi. 
Uvaysiy ellikka yaqin chiston yaratgan, shulardan o‘n sakkiztasi shoiraning turli 
to‘plamlari va ayrim tadqiqotlarda e’lon qilingan. Chistonlar xilma-xil mavzularda bo‘lib, 
xalq ijodiyotiga xos topishmoq hodisasidan ijodiy ta’sirlanish samarasi sifatida ijod qilingan. 
Shoira bu xizmati bilan XIX asr o‘zbek mumtoz adabiyotining janriy arsenalini boyitdi. 
Anbar otinning (1870-1915) “Yakka bayt”lari ham alifbe-manzumaning o‘ziga xos 
namunasidir.
 
Bu asar muallifi avlodlarga o‘zini shunday tanishtiradi: “Zamonani norasoligi va xalq 
ko‘rgan zulmu taaddilarni o‘z ko‘zi bilan ko‘rib, mushohada etib, el va yurt holig‘a 
yig‘lagan va quvvati yetganicha nafis til ila munojot qilg‘on kamina zaifai munglig‘ 
Anbaroy binni Farmonqul Marg‘iloniydurman”. 

---

177 
U arab harflari ifodalagan tovushlarni idrok etishni qulaylashtirishni ko‘zlovchi 
to‘rtlik, oltilik, sakkizlik va o‘nlik shaklidagi poetik tizmalar bo‘lib, qofiyalanuvchi 
so‘zlarning oxirgi hijosida muntazam takrorlanib kelishi ritmik bir butunlikni ta’minlab 
kelgan, bunga g‘oyaviy-axloqiy ruhi qo‘shilib, asarning kompozitsion yaxlitligiga 
erishilgan. 
Odam ersang ma’ni bil dona-don
a
, 
Vatan erur senga ikkinchi on
a
So‘zlamasdan oldin so‘zingni sin
a
Har bir so‘zdir umring ichinda sin
a
. 
Shoira birato‘la odamiylikning to‘rt fazilatini ta’kidlayotir: birinchisi-odamiylikning 
bosh fazilati bama’niligida, farosatliligida. Aksincha,bema’nilik va farosatsizlik-
odamiylikka zid xislatlar. Ikkinchisi-Vatanni ikkinchi ona o‘rnida idrok etish, uni chin 
dildan sevish muhofazasiga fidoyi bo‘lishga shaylik ham odamiylikning ziynati. Uchinchi-
so‘zni amaliyotda isbotlash va to‘rtinchi-so‘zda sobitlik, bular bari bir-birini to‘ldiruvchi 
axloqiy mezonlar bo‘lib, odamiylik tushunchasini mohiyatan ochishga xizmat qilgan. 
Harfdan- harfga o‘tgan sayin, shoira odamiylikning yangidan-yangi axloqiy jilolarini 
namoyish eta boradi. 
“B” tovushi jilosidan odam adabiga zeb beruvchi axloqiy qarashini shunday 
tovlantiradi: 
Ulg‘ayursan sanda bor o‘lsa ada