O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligi buxoro davlat universiteti maktabgacha va boshlang’ich ta’lim fakulteti

nega
so‘zi 
-dir
affiksining qo‘shilishi bilan voqea-hodisaning 
sodir bo‘lish sababi so‘zlovchi uchun noma’lum ekanligini bildiradi: 
Negadir bu kishining 
o‘zi ham sov-g‘asi ham Navoiyga yoqmagan edi.(O.); 
4) 
nega 
olmoshi asosan ravish 
o‘rnida ishlatilgani uchun ham so‘z o‘zgartuvchi affikslarni olmaydi. Shu bois n
ega
olmoshi 
gapda asosan sabab yoki maqsad holi bo‘lib keladi. 
Nega ketib qoldingiz? Nega 
kelmadingiz? 
4. Necha (ne + cha)
olmoshi 
ne 
o‘zagi bilan bog‘liq bo‘lib, narsaning miqdoriga 
nisbatan so‘roq ifodalaydi va quyidagi xususi-yatlarga ega bo‘ladi: 1) ot oldidan yakka 
va takror holda kelib, deyarli hamma vaqt birlik shaklda qo‘llanadi:
Necha voqealar 
bo‘lib o‘tmadi. Necha-necha dovonlar oshdik; 
2) bu olmosh sonlarga o‘xshash tartibni 
ko‘rsatish uchun -nchi, donalikni ifodalash uchun -ta, taqsimlash ma’nosini bildirish 
uchun -tadan affikslarini oladi:
Nechanchi, nechta, nechtadan;
3) n
echa
olmoshi otlashib, 
kelishikning hamma shakllarida kela oladi: 
nechanchi, nechaga, nechaning, necha-dan, 
nechaga; 
6) ko‘plik affiksini qabul qilganda noaniq taxminiy mrqdor va paytni ko‘rsatadi: 

---

100 
Soat nechalarda yig‘ilshamiz? 
7) 
bir
so‘zi bilan birga kelib, noaniq ko‘plik ma’nosini 
bildiradi: 
bir necha kishi, bir necha kitob; 
8)
necha
so‘zi narsa miqdoriga nisbatan 
so‘roqni ifodalaganda, sonlar kabi numerativlar bilan birga qo‘llanadi: 
Necha kilometr yul 
bosdim ekan. 
Necha
olmoshi gapda asosan aniqlovchi va kesim bo‘lib keladi: 
Necha kishi keldi? 
O‘quvchilarning soni nechta?
Otlashib ega va to‘ldiruvchi vazifasida ham kela oladi:
O‘quvchilarning nechtasi keldi? Kitobning nechtasini olasan?