O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi buxoro davlat universiteti sirtqi fakulteti «innovatsion iqtisodiyot» fanidan

texnoparklar
... Ular innovatsiyalarni rivojlantirishni qo'llab-quvvatlaydi va ilmiy 
va texnologik yangiliklarni bozorga o'tkazishni osonlashtiradi. Texnoparklarning asosiy 
vazifasi - bu fan va biznesni birlashtirish. Texnoparklar birinchi marta chet elda paydo 
bo'ldi. Shunday qilib, birinchi texnopark 1950 yillarda Stenford universitetida (AQSh) 
yaratilgan.Texnopark yuridik shaxs hisoblanadi va amaldagi qonunchilikka muvofiq tashkil 
etiladi. Bu xayriya tashkiloti emas, uning xizmatlari manfaatdor firmalar yoki homiylar 
tomonidan to'lanadi. Texnopark faoliyatining moliyaviy natijasi - qabul qilingan nizomga 
muvofiq uning tashkilotchilariga tegishli bo'lgan ilmiy va loyihalash ishlari natijalarini 
amalga oshirishdan olingan foyda.Deyarli barcha texnoparklar davlatning tashabbusi bilan 
faqat firmalar tomonidan moliyalashtirishga ruxsat berilgan xususiy firmalar ishtirokida 
shakllantirilgan. Davlat milliy firmalarning jahon bozorida raqobatbardoshligini oshirish 
bilan bog'liq bo'lgan ilmiy-tadqiqot loyihalarini faqat moliyalashtiradi.Texnoparklarning 
quyidagi 
asosiy 
turlari 
mavjud: 
ilmiy, 
texnologik, 
biznes-inkubatorlar, 
texnopoliyalar.Asosiy funktsiyasi 
ilmiy park
- nazariy, fundamental va amaliy tadqiqotlarni 
o'tkazish. Parlament rivojlanishning turli bosqichlarida bo'lgan va moliyaviy va moddiy 
resurslari cheklangan firmalar uchun ilmiy tadqiqotlar olib borish imkoniyatini juda uzoq 
vaqtga beradi. Ilmiy parklar ixtisoslashtirilgan bo'lishi mumkin (qoida tariqasida, bu tajriba 
uskunalari va tadqiqot va ishlab chiqish ob'ekti murakkabligi bilan bog'liq) yoki ko'p 
yo'nalishli (yuqori darajadagi texnologiyalarga ega bo'lgan sohalar uchun bir xil hududda 
tadqiqot ob'ektlarining mavjudligi va mosligi tufayli). Ilmiy parklar uchta asosiy maqsadga 
ega: 
Muhandislik va texnologiyada yutuqlarga olib keladigan asl ilmiy g'oyalarni taklif qilish; 
Ilmiy va texnik bilimlarni universitetlar va ilmiy-tadqiqot institutlaridan sanoatga tezkor 
ravishda o'tkazishni amalga oshirish; 
Universitet bitiruvchilarini ilmiy-tadqiqot ishlarida faol ishtirok etish, yangi bilimlarni olish 
va qo'llash orqali o'qitish sifatini oshirish. 
Texnologik park
bu texnologiyalarni rivojlantirishni, ularni tijorat mahsulotiga aylantirishni 
va ishlab chiqarishga topshirishni, mahsulotni sinovdan o'tkazish va sertifikatlashni, xizmat 
ko'rsatishni, texnologiyalarni ekspert baholashini ta'minlaydigan ilmiy-ishlab chiqarish 
majmui. Bundan tashqari, texnopark kichik innovatsion firmalarning rivojlanishi uchun 
qulay muhit yaratadi. Texnopark turli xil markazlardan (tadqiqot, marketing, o'quv 
markazlari va boshqalar) iborat. Ularning har biri o'ziga xos xizmatlar to'plamini amalga 
oshiradi.
Biznes inkubatorlari
murakkab ko'p tarmoqli komplekslar bo'lib, ular kichik 
biznesni o'qitish va qo'llab-quvvatlash, ularga innovatsion xizmatlarni taqdim etish va 
kadrlar tayyorlash uchun mo'ljallangan. Biznes-inkubatorlarni yirik kompaniyalar, mahalliy 
hokimiyatlar, davlat idoralari va xususiy jamg'armalar yaratadilar.Biznes-inkubator ishga 

---

tushirishgacha bo'lgan davrni qat'iy cheklangan vaqt (inkubatsiya davri - 2-3 yil) bosib 
o'tgan kompaniyalarni qo'llab-quvvatlaydi. Kuluçka muddati oxirida, innovatsion mijoz 
kompaniyasi inkubatorni tark etadi va mustaqil faoliyatni boshlaydi. Yangi paydo bo'lgan 
yuqori texnologiyali firmalar biznes-inkubatorning yordami bilan, iqtisodiy va huquqiy 
jihatdan mustaqil bo'lib, uning yordamidan foydalanadilar. Biznes-inkubatorning o'ziga xos 
xususiyati shundaki, u o'ziga qarashli bo'lgan firmalarni moliyalashtirmaydi.Odatda, 
potentsial tadbirkorlar iqtisodiyot va biznesni tashkil etish to'g'risida noaniq tushunchaga 
ega. Bunday holda, biznes-inkubator yordamga keladi, boshlang'ich tadbirkorlar va 
kompaniyalarni tanlash, qabul qilish, joylashtirish va qo'llab-quvvatlash.