O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi buxoro oziq – ovqat va yengil sanoat texnologiyasi instituti s. Astanov

 
13.2-rasm. “Vinning siljish qonuni” 
animatsiyasidan fragment 
 
13.4. Reley-Jins formulasi 
Reley va Jins issiqlik nurlanishga statistik 
fizika metodlarini tatbiq etib, absolyut qora 
jismlarning nur chiqarish qobiliyati uchun
4
,
2



T
ck
E
T

(13.7)

---

88 
1904-yilda “Gazlarning dinamik 
nazariyasi” ilmiy asarini yozgan. 
1905-yilda Reley formulasidan 
foydalanib 
issiqlik 
nurlanish 
energiyasining taqsimoti funksi-
yasini aniqladi va bu taqsimot 
funksiyasi klassik fizika qonuniga 
asoslanganligi uchun tajribalarda 
olingan 
natijalar 
bilan 
mos 
kelmagan. 
1920-1930-yillarda 
astro fizika yo’nalishida olingan 
natijalar asosida quyosh va uning 
sistemasi nazariyasini yaratgan. 
ifodani hosil qildilar. Bu yerda: 
k
– Bol’sman 
doimiysi.
Bu formula shu omillarning nomi bilan
Reley-Jins formulasi 
deb yuritiladi.
Bu formula bo’yicha hisoblab topilgan 
T
E
,

ning qiymatlari (13.3-rasmdagi punktir 
chiziq) katta to’lqin uzunliklar sohasida tajriba 
qiymatlariga mos keladi. Kichik to’lqin 
uzunliklar sohasida (13.7) tenglamaga asosan, 
T
E
,

ning qiymati cheksizlikka intiladi.
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
13.3-rasm. Absolyut qora jism nur chiqarish qobiliyatining to’lqin uzunlikka 
bog’liqligi 
 
Mustahkamlash uchun savollar. 
 
1. Issiqlik nurlanishi hodisasini tushuntiring. 
2. Energetik yorqinlik nima? 
3. Absolyut qora jism nurlanishini tushuntiring. 
4. Kirxgof qonunini ta’riflang.
5. Stefan – bolsman qonunini nimani anglatadi?
6. Vin qonunini aytib bering.
7. Reley – Jins formulasini keltirib chiqaring.