O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi buxoro oziq – ovqat va yengil sanoat texnologiyasi instituti s. Astanov



Download 5,91 Mb.
Pdf ko'rish
bet31/105
Sana06.07.2022
Hajmi5,91 Mb.
#749478
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   105
Bog'liq
03412f50849211e677f7c5c9e94e4975 Optika S. Astanov.pdf

 
bo'ladi.
3.5-rasm
 
Frenel biprizmasi. I
kkita bir xil sindirish burchaklari kichkina bo'lgan 
va asoslari birlashtirilgan prizmalardan iborat. S manbaidan tarqalgan nur 
prizmalarda sinib, S
1
, S
2
manbalaridan chiqayotgan 
kogerent nurlardek 
tarqaladi. Ekranda bu kogerent nurlar qo'shilib intenfe
rensiya hosil bo'ladi (3.6-
rasm).
3.6-rasm. Frenel biprizmasi 
 
LINNIK 
VLADIMR
PAVLOVICH
(1889-1939)
- Rus 
fizigi. Uning birinchi ishlari 
rentgen 
nurlari 
optikasi 
va 
kristallarning strukturaviy tahli-
liga bag’ishlangan. Birinchi bo’lib 
interferensiya usuliga asoslanib 
Linnik ko’zgusi.
S manbadan tarqatilgan yorug’lik ko’zgu 
orqali muhitning A nuqtasiga keladi. 
1

nur va 2 nur 
bevosita S manbadan A nuqatga tushadi. 
1

va 2 
nurlarning 
o’zaro 
ustma-ust 
tushishi
natijasida yorug’lik interferensiyasi kuzatiladi (3.7-
rasm).


35 
metall 
sirtlarining 
silliqlik 
darajasini 
aniqladi. 
Linnik 
rahbarligida 
yulduzlar 
interferometri yasaldi. Birinchi 
bo’lib 
havo 
turbulentligini 
avtomatik 
yo’l 
bilan 
kompensatsiya qilish uslubiyatini 
yaratdi. 
 
 
3.7 – rasm. Linnik tajribasi animatsiyasidan 
fragment 
3.3.Yupqa qatlamlardagi yorug’lik interferensiyasi 
Qalinligi “d” bo’lgan (3.8.a-rasmda BD masofa) yupqa shaffof plastinkaga 
parallel nurlar tushayotgan bo’lsa, bulardan 1, 2 nurlarni tanlaymiz. Birinchi nur 
plastinkaning AB sirtiga tushganda undan qaytib 1

nurni hosil qiladi. Ushbu 
nurning ikkinchi qismi sinib plastinka ischiga kiradi va CD sirtdan qaytib AB 
sirtdan o’tib 
1

nurni hosil qiladi. Xuddi shunday, ikkinchi nur AB sirtdan 
qaytganda 
2

nurni va sinib o’tgan ushbu nur birinchi muhitga o’tib, 2

nurni 
hosil qiladi. Natijada 
1

nur bilan 
2

nurlar o’zaro ustma-ust tushadi va yorug’lik 
interferensiyasi hosil bo’ladi (3.8.b-rasm).
a b 
3.8. -rasm. Yupqa qatlamdagi yorug’lik interferensiyasi


36 
3.9-rasm. “Yupqa qatlamlardagi yorug’lik interferensiyasi” 
animatsiyasidan fragment 
Ikkinchi usulda esa plastinkasning AD va CB dan qaytgan nurlar o’zaro 
kesishmasdan parallel nurlarni hosil qiladi. Bu nurlarni yig’uvchi linza yordamida 
ustma-ust tushurib ularning interferensiyasini hosil qilish mumkin (3.9-rasm).
 
Yupqa plyonkalarda vujudga keladigan interferensiyani hosil qiluvchi 
yorug’lik to’lqinliklarning yo’l ayirmasi
i
n
d
2
2
sin
2



(3.5) 
bu yerda: 
d –
plastinkaning qalinligi, 
n
– plyonka muhitining sindirish 
ko’rsatkichi, 

- yorug’likning tushish burchagi. 

Download 5,91 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   105




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish