O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi buxoro davlat universiteti pedagogika kafedrasi

Tayanch so’zlar: Muammoli o’rganish, muammoli o’qitish,muammoli texnologiya,muammoli bayon,muammoli qidiruv , qisman – izlanma

Hozirgizamon fan va tehnikasining rivojlanishi borgan sari sifat jihatidan yangi masalalarni hal etish; ijtimoiy amaliyotga tub yangiliklarni tatbiq qilishning, ularni amalga oshirish jarayonlarini tubdan o`zgartirishga yo`naltirilgan. CHunki, ijtimoiy-iqtisodiy jarayonlarda yangiliklardan foydalanish jamiyatning yashovchanligini ko`p jihatdan belgilab beradi. SHu sababli HHI asr boshlarida barcha rivojlangan mamlakatlarning ilmiy siyosati fanning o`z potentsialini mustahkamlashgagina qaratilmasdan, balki uning yutuqlarini samarali amalga oshirishni ta’min etadigan jarayonlarga ham qaratildi. Jumladan, innovatsiyalarni yaratish va tarqatishning yagona, puhta ishlab chiqilgan mehanizmi hozirgi vaqtda jamiyatni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirishning majburiy quroli bo`lib qolmoqda. Jamiyat hayotida ro`y berayotgan hozirgi o`zgarishlar ta’lim tizimi oldiga yangi muammolarni qo`ymoqda. Masalan, nimani o`qitish va qanday o`qitish muammosi.

O`qitish asrlar davomida ma’lum bilimlar majmuini egallashdan iborat bo`lib kelgan edi. Hozirgi paytda bilimlarning bir avlod hayoti davomida eskirib qolayotganligini nima qilish kerak? Bunda bilimlar hajmi, hatto ayrim ihtisosliklar doirasida ham shunchalik ulkanki, mavjud o`qitish metodikalari asosida uni o`zlashtirish amalda mumkin bo`lmayotgan holda nima qilmoq kerak? Bularning hammasi ta’lim oldida yangi ahborotni mustaqil qabul qilish, baholash va tegishli qarorlarni qabul qilishga qodir bo`lgan ijodkor shahsni tarbiyalash vazifasini qo`ydi. Bu esa umuminsoniy vazifalar nuqtai nazaridangina emas, balki fan va ishlab chiqarishni insoniyat uchun havfli oqibatlarga olib kelmaydigan darajada rivojlanishini ta’min etish uchun ham muhimdir. Sir emaski, xx asrda ro`y bergan ko`pchilik falokatlarning sababi tehnikaning o`zidagina emas, balki kasbiy omilkorlikning etishmasligida hamdir. Bunday muammolarni hal etishda ta’lim ham etakchi o`rinlardan birini egallaydi.