O’zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta maxsus ta'lim vazirligi Buxoro davlat universiteti Pedagogika va jismoniy madaniyat fakulteti Til nazariyasi va metodikasi kafedrasi Sobit Avezov, Tavakkal Choriyev


yoshu 6 oylikdan 2 yoshgacha bo’lgan davr



Download 0,91 Mb.
Pdf ko'rish
bet31/84
Sana20.03.2022
Hajmi0,91 Mb.
#504420
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   84
Bog'liq
til va nutq ostirish metodikasi

1 yoshu 6 oylikdan 2 yoshgacha bo’lgan davr
nutq o’sishining 
ikkinchi davri hisoblanadi. Bu davrda nutqni tushunish qobiliyatlari 
ularning faol nutqi taraqqiyotidan ancha o’zib ketadi. Taqlid qilishning 
o’sishi natijasida ikki yoshga qadam qo’ygan bolalarning talaffuz 
etadigan so’zlari soni ortib, 200 - 300 taga etadi; ularning lug’atidagi 
so’zlar tarkibida tevarak-atrofdagi kishilarni anglatadigan so’zlar
(
qizbola, o’g’lbola, xola, amma, tog’a, amaki, buvi, buva
), uyda va 
uydan tashqarida 
(bog’da, hovlida, ko’chada)
bo’ladigan narsalarni 
anglatuvchi so’zlar, ba'zi bir hayvonlar va o’simliklarni, kunda ko’rib 
turadigan xatti-harakatlarini anglatuvchi so’zlar mavjud bo’lib, ular 
lug’at to’plamini kengaytirib boradi. Shuningdek, bu yoshdagi bolalar 
iboralar 
(kosa stol ustida turib-di; sut kosada; u erda; bu erda)
ma'nosini to’g’ri tushunish qobiliyatiga ega bo’ladilar va ularni o’z 
o’rnida ishlata olish ko’nikmasi sekin-asta shakllana boradi. Endi 
bolalar katta va kichik narsalarni bir-biridan farq qiladilar, ranglarni 


43 
ajrata oladilar (
qizil, ko’k, sariq, zangori
), buyumlarning boshqa 
sifatlarini (
toza, iflos, mazali, shirin
va hokazolarni) bilishga 
intiladilar. Bola nutqining bu xususiyatlari lug’atining boyib borishiga
faollashishiga katta ta'sir etadi. Bolalar ikki yoshga qadam 
qo’yganlarida ularda umumlashtirish qobiliyati tarkib topa boshlaydi. 
Bu nutq faoliyatiini xarakterlovchi asosiy xususiyatdir. Masalan, bola 
10 oylik va 1 yosh bo’lganda 
"Kosa qani?"
degan savolga faqat 
o’zining har doim ovqat eydigan kosasini ko’rsatadi. Ikki yoshga ham 
qo’yganda esa u muomala qilish, tevarak-atrofdagi buyumlar bilan 
tanishish jarayonida bu savolga javoban turli gapdagi va kattalikdagi 
kosalarni ko’rsatadi. Kosalarni suratlar ichidan ham tanib oladi. 
Bolaning nutqi ma'noli bo’lib boradi. Ilgari uning so’zlari faqat 
ehtiyojlarini ifodalagan bo’lsa, endi nutqning nom berish xizmati tobora 
kuchayib boradi. Bu bolaning 

Download 0,91 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   84




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish