O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta`lim vazirligi buxoro davlat universiteti

1-barglarning kengayishi;2-fotosintez;a-makkajo‘xori;b-kungaboqar

Demak, ko‘pchilik hollarda namning yetishmasligi fotosintez jarayoniga salbiy ta’sir etadi. Fotosintez jadalligining pasayishiga quyidagilar sababchi bo‘ladi: 1) og‘izchalarning yopilishi natijasida CO₂ ning yetishmasligi, 2) xloroplastlar strukturasining buzilishi, 3) xlorofill sintezining to‘xtashi, 4) yorug‘likda fosforlanish jarayonida elektronlar transportining buzilishi, 5) fotoximik reaksiyalar va CO₂ o‘zlashtirilishining buzilishi, 6) assimilyatlar transportining to‘xtashi va boshqalar. SHuning uchun qurg‘oqchilik o‘simliklarning o‘sishiga salbiy ta’sir etadi yoki o‘sish to‘xtaydi. Ularning umumiy barg sathini kamaytiradi, bu esa o‘simliklarda organik modda hosil bo‘linishini susaytiradi va hosilni kamaytiradi. Suvsizlik uzoq muddatli bo‘lganda hatto o‘simliklar nobud bo‘ladi. O‘simliklarning oqsil biosintezi va azot almashinuviga suv bilan ta’minlanishning ta’siri bo‘yicha ham juda ko‘p ilmiy ishlar amalga oshirilgan. Suv ta’minoti buzilganda aminokislotalarning miqdori keskin o‘zgaradi. Suv yetishmasligi natijasida bog‘langan aminokislotalar va amidlar miqdori oshadi. Har xil sug‘orish tartiblarida g‘alla o‘simliklarining ildiz, poya, barg va boshoqlarida erkin aminokislotalar miqdori ham har xil bo‘ladi. Suv ta’minotining buzilishi natijasida (bargdagi suv tanqisligi 32-34% bo‘lganda) erkin aminokislotalar miqdori oshgan. Bu oqsil biosintezining o‘zgarishi hamda ularning gidrolizlanishi bilan xarakterlanadi(1-jadval).

1-jadval