O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta`lim vazirligi buxoro davlat universiteti

To‘qima tarkibidagi suv miqdori bilan nafas olish jadalligining bog‘liqligi

To‘qima tarkibidagi suv miqdori, % hisobida	Nafas olish jadalligi, % hisobida
100,0 87,6 78,4 72,4	100,0 121,3 188,7 204,2

Suv miqdorining kamayishi bilan nafas olish jadalligi keskin oshadi. Bu esa o‘z navbatida to‘qimalarda sintez jarayonining sekinlashishi va gidroliz jarayonining faollashuviga sabab bo‘ladi.

Suv tanqisligida sitoplazmaning yopishqoqlik darajasi ko‘tarilib, moddalar almashinishi sustlashadi va gidroliz jarayonlarida hosil bo‘lgan zaharli moddalar (NH₃, H₂S, CO₂, C₂H₅OH) to‘planishidan o‘simliklar nobud bo‘ladi.

O‘simlik to‘qimasida gidrofill kolloid va osmotik faol moddalarga mahkam bog‘langan va bog‘lanmagan (erkin) diffuzion suv bo‘ladi. Zarrachalarga mahkam bog‘langan suv kolloidlarni koagulyasiyalanishdan saqlashda qatnashadi. Diffuzion suvning ko‘pchilik qismi transpiratsiya jarayonida bug‘lantiriladi. O‘simlik to‘qimalarida suvlarning bunday bo‘lishi qat’iy emas, chunki, mahkam bog‘langan suv molekulalari diffuzion holatga va diffuzion suv molekulalari mahkam bog‘langan shaklga o‘zgarib turadi. O‘simlik turi, kelib chiqishi va yashash sharoitiga qarab to‘qimadagi suv miqdori ham har xil bo‘ladi(3-jadval).

3-jadval