O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi andijon mashinasozlik instituti «mashinasozlik texnologiyasi»

AVTOMATIK LINIYALARNI IQTISODIY TAXLILI

Bizga ma’lumki bir detalni xar xil variantidagi avtomatik liniyalarda tayyorlash (ishlov berish) mumkin. Bunday ALlar o‘zining unumdorligi va qiymati bilan bir-biridan farqlanadi. Talab etilgan unumdorlikni ta’minlaydigan AL larni ichidan eng arzoni (bu variantalr uchun sarflanadigan minimal sarf xarajatlar) aniqlanadi va bu sarf xarajatlar bir-biri bilan taqqoslanadi. Bu keltirilgan sarf xarajatlar quyidagi formuladan aniqlanadi:

I

q = 4, Q = 365 dona/smena.
1. Avtomatik liniyaning qiymati:
	Tokarlik dastgohi -	1 × 20 000 000 = 20 000 000 сўм;
	Parmalash dastgoxi -	2 × 15 000 000= 30 000 000 сўм;
	Sidirish dastgohi-	1 × 15 000 000 = 15 000 000 сўм;
	YUklash qurilmasi -	4 х 2 500 000= 10 000 000 сўм
	To’plagich	1 × 3 500 000 = 3 500 000 сўм;
	Liniyaning qiymati	55000000 сўм
2. Yillik ekspluatatsiya xarajatlari:
	Amortizatsiya	=55000000 × 0,0122 = 671000 сўм;
	Ta’mirlash xarajatlari	= 55000000× 0,007 = 385000 сўм;
	Elektr-energiya	= 160 000 сўм;
	Ish haqi	= 500 000 × 2 = 1000 000 сўм;
	Jami xarajatlar:	2 216000 сўм.
3. Keltirilgan sarf xarajatlar:
	Sk = K × E = 55000000× 0,15 + 2 651500 = 10466000 сўм
4. Tayyorlanayotgan mahsulotga moslangan xarajatlar:
	Sk=Sk × φ = 14426500 × 1,11 = 11617260 сўм..

Demak, avtomatik liniya tayyorlanayotgan xar bir mahsulotga

moslangan xarajatlar: 11617260 so’m ˸ 127200 dona = 91 s o’m

II

q = 5, Q = 417 dona/smena.
1. Avtomatik liniyaning qiymati:
	Tokarlik dastgohi -	1 × 20 000 000 = 20 000 000 сўм;
	Parmalash dastgoxi -	2 × 15 000 000= 30 000 000 сўм;
	Sidirish dastgoxi -	1 × 15 000 000 = 15 000 000 сўм;
	To‘plagich -	1 × 3 500 000 = 3 500 000 so‘m;
	YUklash qurilmasi - 4 x 2 000 000= 8 000 000 so‘m
	Liniyaning qiymati	76500000
2. Yillik ekspluatatsiya xarajatlari:
	Amortizatsiya	=76500000× 0,0122 = 933300 so‘m;
	Ta’mirlash xarajatlari	= 76500000× 0,007 = 535500 so‘m;
	Elektr-energiya	= 170 000 so‘m;
	Ish haqi	= 500 000 × 2 = 1000 000 so‘m;
	Jami xarajatlar:	2638800so‘m.
3. Keltirilgan sarf xarajatlar:
	Sk = K × E =76500000× 0,15+ 2638800 = 14113800 so‘m
4. Tayyorlanayotgan mahsulotga moslangan xarajatlar:
	Sk=Sk × φ = 14113800× 1,11 = 15666318 so‘m.

Demak, avtomatik liniya tayyorlanayotgan xar bir mahsulotga moslangan xarajatlar: 15666318 s o’m 200160 dona =80 s o’m
III

q = 6, Q = 510 dona/smena.
1. Avtomatik liniyaning qiymati:
	Tokarlik dastgohi -		3 × 20 000 000 = 60 000 000 so‘m;
	Parmalash dastgoxi -		1 × 15 000 000 = 15 000 000 so‘m;
	Sidirish dastgoxi -		1 × 15 000 000 = 15 000 000 сўм;
	To‘plagich -		1 × 3 500 000 = 3 500 000 so‘m;
	YUklash qurilmasi - 4 x 2 000 000= 8 000 000 so‘m
	Liniyaning qiymati		88500000 so‘m
2. Yillik ekspluatatsiya xarajatlari:
	Amortizatsiya		= 88500 000× 0,0122 = 1062000 сўм;
	Ta’mirlash xarajatlari		= 88500 000× 0,007 = 619500 сўм;
	Elektr-energiya		= 180000 сўм;
	Ish haqi		= 500 000 × 2 = 1000 000 сўм;
	Jami xarajatlar:		2861500 сўм.
3. Keltirilgan sarf xarajatlar:
	Sk = K × E =88500 000× 0,15+ 2861500= 16136500so‘m
4. Tayyorlanayotgan mahsulotga moslangan xarajatlar:
	Sk=Sk × φ= 16136500× 1,11 = 17911515 so‘m.

Demak, avtomatik liniya tayyorlanayotgan xar bir mahsulotga moslangan xarajatlar: 17911515 so’m 244800dona =73s o’m

Demak, avtomatik liniya tayyorlanayotgan xar bir mahsulotga moslangan xarajatlar: 17911515sum˸ 244800 dona =73 so’m

I usulida : 91 s o’m.

II usulida: 80 s o’m.

III usulida: 73 s o’m. III usulida: 73 s o’m.

Biz yukoridagilardan kelib chikib III usulimiz unumdorligi va orzonligi uchun , shu III usulida avtomatik liniya quramiz.

Xulosa

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR