Shevalardan dialektal matnlar yozish va tahlil qilish

1   ...   58   59   60   61   62   63   64   65   ...   101

Муҳим фонетик хусусиятлар.
Сингармонизм.
Чўзиқ унлилар.
Қисқа унлилар.
Фонетик ультра чўзиқлик (эмфатик чўзиқлик)
Танглай уйғунлиги.
Лаб уйғунлиги.

Тошкент типидаги й-ловчи шевалар.
Аффрикат товуш.
Фонема.
Лаб ундошлари.
Тил олди ундошлари.
Тил ўрта ундошлари.
Тил орқа ундошлари.
Бўғиз ундоши.
Ундошларнинг ортиши ва тушиб қолиши.
Унли ва ундошларнинг ортиши ҳамда тушиши.
Диссимиляция.
Ассимиляция.

Лексика.
Шевалар лексикаси.
Тарихий грамматика.
Тарихий лексикография.
Шева сўзларининг фонетик, морфологик, лексик-морфологик, семантик ва лексик типлари.
Шевага оид сўзларнинг семантик гуруҳлари.
Лексик қатлам.
Туркий лексик қатлам.
Ўзлашган лексик қатлам.
Омоним.
Синоним.
Антоним.
Неологизмлар.
Ўзбек халқ шевалари луғати
Ўзбек халқ шевалари луғатининг кўп томли янги вариантлари
Ўзбек халқ шевалари луғатларини яратиш муаммолари.

Морфология.
Шевалар морфологияси.
Шеваларда турланиш.
Келишик.
Шеваларда келишик.
Шеваларда эгалик қўшимчалари.
Тусланиш.
Шеваларда тусланиш.
Тусловчи аффикслар (қўшимчалар).
Эгалик қўшимчалари.
Келишик қўшимчалари.
Кўплик қўшимчалари.
Қўшма отлар.
Ясама отлар.
Аслий сифатлар.
Нисбий сифатлар.
Кишилик олмошлари.
Кўрсатиш олмошлари.
Ўзлик олмоши.
Бўлишсизлик олмошлари.
Гумон олмошлари.
Белгилаш олмошлари.
Саноқ сон. Тартиб сон.
Тақсим сон.
Чама сон.
Жамловчи сон.

Феъл сўз туркуми.
Ҳозирги замон давом феъли.
Ўтган замон феъллари.
Келаси замон феъли.
Феълларнинг тусланиши.
Феълнинг шарт формаси.
Яқин ўтган замон феъли.
Тарихий ўтган замон феъли.
Узоқ ўтган замон феъли.
Ўтган замон ҳикоя феъли.
Ҳозирги замон феъл формалари.
Келаси замон феъл формалари.
Келаси замон гумон феъли.
Қўшма феъллар.
Кўмакчи феъллар.
Сифатдош. Равишдош.
Равиш. Пайт равиши. Ўрин равиши.
Ҳолат равиши.
Даража-миқдор равиши. Равиш ясалиши.
Боғловчилар. Юкламалар.
Ундовлар.
Фикр олишув.
Илмий услуб.
Бадиий услуб.
Ўзаро сўзлашув услуби.
Маҳаллий ҳудудлар.
Диалектал нутқ.
Предикативлик (кесимлилик) қўшимчаси.
Кесимнинг ифодаланиши.
Эганинг ифодаланиши.
Аниқловчининг ифодаланиши.
Тўлдирувчи ҳамда ҳолнинг ифодаланиши.
Сўз тартиби.
Адабий тил.
Лингвистик-структурал соҳа.
Синтактик синонимия.
Диалектал гап.


O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
ZAHIRIDDIN MUHAMMAD BOBUR NOMIDAGI
ANDIJON DAVLAT UNIVERSITETI

«Tasdiqlayman» O‘quv ishlari bo‘yicha prorektor: _________ R.Mullajonov 2022-y.«___» _________

“O‘ZBEK DIALEKTOLOGIYASI” fanidan
SILLABUS (ishchi dastur)
(“Filologiya va tillarni o‘qitish” (o‘zbek tili) ta’lim yo’nalishi 2- kursi uchun)


Bilim sohasi: 100000 – Gumanitar soha
Ta‘lim sohasi: 120000 – Gumanitar fanlar
Ta‘lim yo‘nalishi: 5120100 – Filologiya va tillarni o‘qitish (o‘zbek tili)

Mashg‘ulot turi	Soatlar miqdori	Nazorat usuli	Mashg‘ulot olib boruvchi o‘qituvchi F.I.Sh.
	3- semestr
Ma’ruza	30	Yozma, og‘zaki	f.f.d.,prof. A.Sobirov, f.f.n.A.Ergashev
Amaliy	30	Yozma, og‘zaki	f.f.d.,prof. A.Sobirov, f.f.n.A.Ergashev
Jami:	60
Mustaqil ta’lim	60	Yozma, og‘zaki	f.f.d.,prof. A.Sobirov, f.f.n.A.Ergashev
Umumiy yuklama	120	Yozma, og‘zaki

Andijon– 2022
“O’zbek dialektologiyasi” fanining sillabusi (ishchi dasturi) Andijon davlat universitetining 2022-yil “______” _____________dagi _____–sonli buyrug‘i bilan tasdiqlangan dasturi asosida tayorlangan.

Fan dasturi Andijon davlat universiteti Kengashining 2022-yil ____ avgustdagi ____-sonli bayoni bilan tasdiqlangan.

Tuzuvchi:


Sobirov A.Sh. – O‘zbek tilshunosligi kafedrasi professori, f.f.d.
Taqrizchilar:


Enazarov T. – Alisher Navoiy nomidagi ToshDO‘TAU professori, f.f.d.
Qobuljonova G. – AndDU dotsenti, f.f.n.


Filologiya fakulteti dekani:

2022-yil “_____” _______ _________ dots. Rahmonov B.

(imzo)
Kafedra mudiri:

2022-yil “_____” _______ _________ dots. Tojiyev O.

(imzo)

Professor-oʻqituvchi: Sobirov A.Sh.
Ish joyi: Andijon davlat universiteti
Bogʻlanish uchun telefon nomeri: (+998905477857)
E-mail: sobirov-1957 mail.ru

Fan/modul kodi		O‘quv yili 2022-2023		Semestr 4	ECTS – Kreditlar 4
Fan/modul turi Tanlov		Ta’lim tili O‘zbek			Haftadagi dars soatlari 4
1	Fanning nomi		Auditoriya mashg‘ulotlari (soat)		Mustaqil ta’lim (soat)	Jami yuklama (soat)
	O‘zbek dialektologiyasi		2-kurs ma’ruza: 30 amaliy: 30		60	120
			Jami: 60		Jami: 60	Jami: 120

I. FANNING MAZMUNI
“O‘zbek dialektologiyasi” fani talabalarga o‘zbek shevalarining fonetikasi, leksikasi, morfologiyasi, so‘z yasalishi, sintaksisi bo‘yicha nazariy bilim hamda amaliy ma’lumotlar beradi, transkripsiya, fonetik hodisalar haqida ko‘nikmalar hosil qiladi, ular asosida dialektal matnlar va lug‘atlar tuzish qonuniyatlariga ilmiy, uslubiy yondashishga o‘rgatadi, o‘z shevalaridan lug‘at maqolalari tuzish vazifalarini bajarishga o‘rgatadi.
Fanni o‘qitishdan maqsad – talabalarni “O‘zbek dialektologiyasi”ning zaruriy ma’lumotlari majmuasi: tushunchalar, tasdiqlar va ularning isboti, sohaning amaliy masalalarni yechish usullari va boshqalar bilan tanishtirish hamda dialektologiyaning mutaxassislik fanlari bilan uzviy bog‘liqliklarini o‘rganish. Ayni paytda u talabalarni mantiqiy fikrlashga, to‘g‘ri xulosa chiqarishga, “O‘zbek dialektologiyasi”ning yechilmay qolgan nazariy va amaliy muammolarini tahlil qilishga ham o‘rgatadi.
Fanni o‘qitishning vazifasi – “O‘zbek dialektologiyasi” nazariyasi hamda amaliyotiga oid bilimlarni berish, talabalarga olingan nazariy bilimlarni amaliyotda qo‘llashni va dialektologiyaga mos jarayonlarning modellarini tuzish va tekshira olishni o‘rgatishdir.