О`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi andijon mashinasozlik instituti transport va logistika fakulteti «hayot faoliyati xavfsizligi»

Asosiy qism
Suv va qishloq xo‘jaligidagi bino va inshootlar konstruktiv elementlarining yonuvchanlik va o‘tga chidamlilik chegarasi bo‘yicha 5 ta darajaga bo‘lingan:
I – daraja. Bu darajaga kiruvchi bino va inshootlarning hamma konstruktiv elementlari yonmaydigan va juda katta olovga chidamlilik chegarasiga (0,5...2,5 soat) ega materiallardan qilingan bo‘ladi.
II – daraja. Bu darajaga kiruvchi bino va inshootlarning hamma konstruktiv elementlari yonmaydigan, lekin olovga chidamlilik chegarasiga kichikroq (0,25...2,0 soat) bo‘lgan materiallardan qilingan bo‘ladi.
III – daraja. Bu darajaga kiruvchi bino va inshootlarning konstruktiv elementlari yonmaydigan va qiyin yonadigan materiallardan qilingan bo‘ladi.
IV – daraja. Bu darajaga kiruvchi bino va inshootlarning konstruktiv elementlari qiyin yonadigan materiallardan qilingan bo‘ladi.
V – daraja. Bu darajaga kiruvchi bino va inshootlarning konstruktiv elementlari yonadigan materiallardan qilingan bo‘ladi.
Quyidagi jadvalda bino va inshootlarining o‘tga chidamlilik darajalari keltirilgan
4-jadval
Bino va inshootlarning o‘tga chidamlilik darajasi.

Yong‘inga chidamlilik darajasi	Bino va inshootlar materiallarining Xarakteri
I	Asosiy elementlari yonmaydigan materiallardan tayyorlangan konstru-ksiyalari esa yuqori yong‘inga chidamlilik darajasiga ega bino va inshootlar.
II	Asosiy elementlari yonmaydigan materiallardan tayyorlangan bino va inshootlar.
III	Toshli devor yog‘ochli to‘siq va yopilmalarga ega bo‘lgan bino va inshootlar.
IV	Suvoq qilingan yog‘ochli uylar.
V	Yog‘ochli suvoq qilinmagan qurilmalar.

Bino va inshootlarning o‘tga chidamlilik darajasi u bino va inshootlardan qanday maqsadda foydalanishiga qarab ham aniqlanadi. Bunda ularda ko‘proq ishlatiladigan yoki saqlanadigan materiallar hisobga olinadi. Quyidagi jadvalda bino va inshootlarda ishlatiladigan yoki ularda saqlanadigan materialarning yonish darajarali keltirilgan.