O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi andijon Mashinasozlik instituti Transport va logistika fakulteti Yo’l harakatini tashkil etish yo’nalishi k-33-20-guruh talabasi rasulov shohislomning “aloqa yo’llari“ fanidan

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI Andijon Mashinasozlik instituti Transport va logistika fakulteti Yo’l harakatini tashkil etish yo’nalishi K-33-20-guruh talabasi safarboyev murodilning “Shaharlarni transport rivojlantirish “ fanidan 1-amaliy mashg’ulot ishi bo’yicha

xisobot ishI

Amaliy mashg’ulot №1
MAVZU: Shaharlarni rejali tuzilmasi va funksional zonalarga bo’linishi.
I. Ishning maqsadi: Fanga doir tushunchalar, atamalar, transport tizimini boshqarishni tashkil etish va huquqiy tartibga solish konsepsiyasi, transport havfsizligi va jamiyat ma’nfaatlarining himoyasi, O‘zbekiston Respublikasida transport faoliyatini davlat tomonidan tartibga solish mexanizmlarini o‘rganish hamda tahlil qilish.
II. Umumiy ma’lumotlar: Zamonaviy shahar turar-joy binolari, sanoat korxonalari, ma’muriy, madaniy va tibbiy muassasalarning nisbatan kichik hududida joylashgan. Shahar temir yo‘l va avtomobil yo‘llarining tugunidir. Shaharda yashash sharoitlari transport xizmati qanchalik to‘liq tashkil etilganiga bog‘liq.
Shaharning muntazam rivojlanishi nafaqat o‘zlashtirilgan hududlarning muhandislik uskunalari muammolari va muammolarini hal qilishni, balki shaharning transport tizimini, shu jumladan, ko‘cha-yo‘l tarmog‘ini takomillashtirishni ham o‘z ichiga oladi. SSSRda bu ish eski shaharlarni rekonstruksiya qilish va yangi shaharlarni qurishda shaharni rivojlantirish bosh rejasiga muvofiq amalga oshiriladi. Bosh rejalarni ishlab chiqishda ko‘plab mutaxassislar ishtirok etadi: iqtisodchilar, me’morlar, muhandislar, geologlar, sotsiologlar, shifokorlar. Har bir shaharda hududni muhandislik tayyorlash, muhandislik tarmoqlarini joylashtirish, hududni obodonlashtirish va suv bosishning bir qator murakkab vazifalarini hal qilish kerak.
Ushbu muammolarni hal qilishning murakkabligi va darajasi shaharning ma’muriy ahamiyatiga, geografik joylashuvga, relyefga, tuproq va geologik sharoitlarga bog‘liq. Ularning ba’zilarini hal qilish uzoq istiqbolga bog‘liq bo‘lishi mumkin, ammo u paydo bo‘lganda darhol hal qilinishi kerak bo‘lgan bir muammo bor. Bu transport muammosi.
Zamonaviy shahar harakati me’morlar, yo‘l quruvchilari va transport xodimlari uchun muammolarni keltirib chiqaradi, ularning echimi nafaqat shahar transportining xususiyatlariga, balki shaharning rivojlanishiga ham bog‘liq. Shuning uchun zamonaviy shaharsozlik sohasida shaharlarning transport rejasi deb ataladigan shaharning barcha rejalashtirish transport xususiyatlarini ishlab chiqish va baholashda yangi yo‘nalish paydo bo‘ldi. Ushbu yo‘nalish transport, qurilish, rejalashtirish va tabiatni muhofaza qilish faoliyati majmuasini qamrab oladi. Ularning maqsadi shahar aholisiga transport xizmati ko‘rsatish muammosini eng yaxshi hal qiladigan ko‘cha-yo‘l tarmog‘ining oqilona tuzilmasini yaratishdir.
Transport muammosining keskinligi shaharning kattaligiga bog‘liq. Buning ikkita sababi bor. Birinchisi, shahar aholisining zichligini oshirish, ikkinchisi shahar maydonini ko‘paytirish va shahar yo‘llarini kengaytirish. Bu ikkala sabab ham bir xil natijaga olib keladi: shaharda joylashgan avtomobillar sonining ko‘payishi, mashinalar uchun katta maydon va yuqori tezlikli ko‘chalarning qalin tarmog‘i talab etiladi.