O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi andijon davlat universiteti filologiya fakulteti

Matnnio’qing.Voqeyliknianiqtasvirlashdaqo’llanganso`zvajumlalar
qandayahamiyatkasbetayotganito’g’risidafikringizniayting.
Hujraeshigiyong’oqyog’ochidano’ymakorqilib, zarbilanishlaganedi. Boburg’azalo’ymakorliklarga, devorvashiftbezaklarigabir-birko’ztashlabchiqdi-da, hujraningeshiginiochdi. Onasibilanopasigayo’lberib, keyino’ziichkarigakirdi.
Hujraningichiqorong’ibo’lmasahamqoidagabinoang’arbtomonidagimehrobgashamyoqibqo’yilganedi. Kundo`zgiyorug’likqarshisidako’zgazo’rg’atashlanayotganshamyog’dusiyon-veridagigulgunnaqshlargatushibelas-elasjilvalanardi.

(PirimqulQodirov)
Gaplarni o’qing. Til sofligiga putur yetkazadigan so`zlarni izohlang.
1. Borsam cho’chiydi, juvonmarg (M.Mahmudov). 2. Bu yer siznikimi, aka? Nigoralar shettami, bizzi bolalar (T.Jo’rayev). 3. Ulla o’layin, birovga pora bergan bo’lsam-a! (T.Murod). 4. Hozir-da, oyi! Bir pasta gatop qilaman! (O’Umarbekov).5. O’la qolsin,mug’ombir! Vahshiyligidanxuddi bo’riga o’xshaydi u (Z. Saidnosirova).
6.Brat to`zuk odamga o’xshaydi, gaplashsak, gaplashibmiz (T.Jo’rayev).


Gaplar tartibi ataylab o’zgartirilgan quyidagi matnni o’qing. Qavs ichida gaplarning haqiqiy tartibidagi o’rni berilgan, ularni o’z o’rniga qo’yib ko’chiring. Izchillikning bo`zilishi nutqning mantiqiyligiga qanday ta`sir rtishga e`tibor qarating.
Alla ana shu qo’shiq hisoblanadi (2). Bola tug’ilgani zahoti dunyodagi eng mehr bilan aytiladigan qo’shiqni eshitadi (1). Sevimli shoirimiz Cho’lpon alla haqida shunday degan edi: (3). “Bola tez uxlab qolar (5). Bir bola uxlamasa, alla aytadilar (4). Chunki ul andin bir lazzat his qilur” (6). Keksalarimiz allaning sadolari bola ruhiga iymon, vataniga muhabbat, xalqiga hurmat, o’zi tug’ilgan oilaga izzat bo’lib quyilishiniko’p aytganlar (8). Bu ifoda allaning eng muhim fazilati-bola ruhida ta`siri aks etgan (7). Ayni chog’da bu so`zning “Alloh”dan olinganligi ham ta`kidlanadi (10). Alla atamasi olimlarning ta`kidlashlaricha, ovutib uxlatishma`nosiniberarekan(9).Alladeyarlihammaxalqog’zakiijodidabor(11).