O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi, andijon davlat tibbiot instituti

GRIPP 
Gripp 
– organizmning umumiy intoksikatsiyasi, qisqa muddatli istima, 
yuqori nafas yo‗llarining kataral belgilari bilan namoyon bo‗ladigan o‗tkir yuqumli 
virusli kasallikdir. Og‗ir hollarda gipertermik va meningoensefalitik sindrom 
yaqqol namoyon bo‗ladigan neyrotoksikoz, fibrinoz-nekrotik laringotraxeit, 
gemorragik diatezdan o‗limga sabab bo‗luvchi o‗pkaning gemorragik shishi ham 
rivojlanishi mumkin. Gripp o‗zining ijtimoiy ahamiyati bo‗yicha insoniyatning 
barcha kasalliklari ichida birinchi o‗rinda turadi. Gripp va boshqa O‗RVI bilan 
kasallanish hamma boshqa yuqumli kasalliklar bilan kasallanishlardan yuqoridir. 
Epidemiya vaqtida aholining vaqtinchalik ish qobiliyatining yo‗qolishining 10-
15%i grippga to‗g‗ri keladi, yilning boshqa davrlarida gripp va boshqa O‗RVI 
kattalarni hamma boshqa kasalliklarining 40% ini, yuqumli kasalliklarining 80% 
ini va bolalar kasalliklarining 60% ini tashkil qiladi. Epidemiya vaqtida gripp bilan 
kasallanish aholining 5% dan 15% gacha qismini tashkil etadi.
Tarixi. 
Grippni o‘rganish tarixi ko‗plab epidemiyalar bilan bevosita 
bog‗liqdir. Ushbu kasallik Gippokrat davridan ma‘lum, 14-asrga kelib "inflyuensa" 
(italyancha «inflyuensiya del Freddo» - «sovuqning ta‘siri») nomini oldi. 
Kasallikning zamonaviy nomi fransuzcha ―gripper‖ - «ushlab olish», hujum 
qilmoq fe‘lidan olingan. Gripppni birinchi bo‗lib, 1729 yilda fransuz olimi Jyuse 
ta‘riflagan.
1933 yilgacha gripp qo‗zg‗atuvchisi Afanasev-Pfeyffer tayoqchasi deb 
hisoblashgan. 1933 yili Angliyalik olimlar Smit, Endryus va Leydlou tomonidan
grippning virus etiologiyali ekanligini gripp bilan og‗rigan bemorlar burun-halqum 
yuvindisi bilan yuqtirilgan bo‗rsiqlarning o‘pkasidan maxsus pnevmotrop virusni 

---

140 
ajratib olishganidan so‗ng aniqlandi. Ular bu virusni A gripp virusi deb nomlashdi.
1940 yilda Frensis va Medjil B gripp virusini topdilar, 1947 yilda esa Teylor 
grippning yana bir yangi - C turini aniqladi.