O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi andijon mashinasozlik instituti

Mineralokeramik materiallar. 
Mineralokeramik materiallarni uch guruxga
bo’lish mumkin: oksidli keramika, kermet va oksid-karbidli keramika.
 
6.
 
Mineralokeramik materiallar.

---

jadval 12 
Materi- 
al turi 
Ko’rinishi va 
sifati
Belgilanishi
Tavsifi 
Materi- 
al turi 
Mikrolit 
TSM-332 
TSNIITMash, Al
2
O
3
va MgO 
poroshoklarini quyish bilan 
hosil qilish 
Oq 
VO13 
Al
2
O
3
Kulrang
VSH75 
VNIIASH (Al
2
O
3
) yaratgan 
Nitrat-
li 
keramika 
Sl
3
N
4
Aralash 
keramika 
Oksidli 
tsirkonieviyli 
oq.
Ikki komponentli Al
2
O
3
va 
ZrO
2
Oksidli karbidli, 
qora, kermet 
V3 
Ikki komponentli Al
2
O
3
i TiC 
VOK60, VOK63, 
VOK71, VOK85, 
VOK85S 
Ikki komponentli Al
2
O
3
+ 
TiC
2
; raqam Al
2
O
3
foiz mi-
qdori 
Kortinit 
ONT-20 
Ikki komponentli: Al
2
O
3 
i TiN 
Silinit - R, 
jigarrang 
- 
Uch komponentli: Si
3
N
4
+ TiN 
+ Al
2
O
3
Sialon 
- 
Uch komponentli: Si
3
N
4
+Al
2
O
3
Si-Al-O-N 
Nitridno-
kremnievaya 
Si
3
N
4
+SiC 
Aralash 
keramika 
Kremniy karbidi 
tolalari bilan
Alyuminiy oksidiga SiC tolala-
ri qo’shilgan 
Oksidli keramika, volfram karbididan 125 marta arzon bo’lgan alyuminiy
oksidi asosida tayyorlanadi. Oksidli keramikaning qattiqligi va yeyilishga chidam-
liligi, qattiq qotishmalarnikiga karaganda kam emas, issiqlikka bardoshligi esa
nisbatan yuqori bo’ladi. Sanoat asosida chiqariluvchi TSM 332 markadagi kerami-
ka po’latlarning erish haroratida o’z xossalarini saqlaydi. Shuningdek oksidli 
keramika juda mo’rt va unchalik mustahkam emas (

v
=350-450 MN/m ) va fa-
qat toza, yarim toza ishlov berish uchun tavsiya etilgan bo’lishi mumkin. Kermet, 
alyuminiy oksidini boshqa metallar (molibden, xrom, volfram) qo’shimchalari bi-
lan (10% gacha) va ularning birikmalarini (oksidlar, silitsidlar, boridlar, nitridlar) 
o’zaro mujassamlashtirgan. 
Misol uchun alyuminiy oksidini va 10% molibdenni saklovchi kermetni ay-
tish mumkin. Tantal nitridini yoki karbidini va titan yoki tsirkoniboridli kermetlar 
xozirda ma’lum. Oksidli - karbidli keramika, alyuminiy oksidini va metallar kar-

---

bidini o’zaro mujassamlashtiradi. Metallarni va ularning birikmalarini qo’shish 
mineralokeramikaning xossalarini sezilarli darajada yaxshilaydi, qisman uning 
qovushqokligini mustahkamligini, issiqlik o’tkazuvchanligini oshiradi.