O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi andijon mashinasozlik instituti

16-shakl
. Kesib tashlovchi keskichning plandagi burchaklari
. 

---

f
0
 

0
a)
 
б)
 
r 
18-shakl. Kesuvchi qirralar 
a) egri chiziqli, b) to’g’ri chiziqli 
Asosiy kesuvchi qiraning qiyalik burchagi 

, keskichning oldingi
yuzasini uning harakati yo’nalishiga nisbatan joylashishiga ta’sir qilishi bilan 
birga, kesuvchi qirraning ishchi uzunligini kesilayotgan qatlam qalinligiga bo’lgan 
munosabatiga ham ta’sir qiladi. Qiyalik burchak 

ning qiymati metallarni 
kesishda keskichni zagotovkaga o’yib kesish sharoitiga katta ta’sir o’tkazadi.
Qiyalik burchak 

ning manfiy qiymatida keskichning buyum bilan uchrashish 
joyi eng zaif nuqta keskich cho’qqisi hisoblanadi. 

burchakning musbat qiymatida
kontaktning dastlabki nuqtasi keskich cho’qqisidan siljiydi va uning sinish imkoni 
qisqaradi. Burchak 

qirindining tushish yo’nalishiga xal qiluvchi ta’sir o’tkazadi 
(rasm 19). Qora ishlov berishda qirindini qoniqarli maydalashishiga erishishi
mumkin. Bunda qirindi ishlov berilgan yuzaga yo’nalgan bo’ladi. Toza ishlov ber-
ishda ishlov berilgan yuzaga ziyon yetkazmaslik maqsadida qirindi ishlov beri-
ladigan yuzaga yo’naltiriladi. (rasm 19,a) burchakning manfiy qiymatdan musbat 
qiymatga o’tishda keskich cho’qqisi mustahkamlanadi, uning turg’unligi bir mun-
cha oshadi shu bilan birga radial kesish kuchi ortadi. Asosiy kesuvchi qirraning 
qiyalik burchagi -20
o
dan +30
o
gacha bo’lgan chegarada o’zgarishi mumkin va 4- 
jadvalga muvofiq tanlanadi. 
Jadval 4 
Keskich materiali 
Ishlov berish sharoiti 
Kesuvchi qirraning 
qiyalik burchagi 

, grad 
Tezkesar po’lat 
Qora 
+5 
Toza 
-5 
Bikr bo’lmagan detallar 
-20 
Qattiq qotishma va 
mineralokeramika 
Bir tekisli qo’yim 
0

+5 
Bir tekis bo’lmagan 
qo’yim, zarblar 
+(10
o

30
o
) 

---

a)
 
б)
 
в)
 
19-shakl. Kesuvchi qirra qiyalik burchagining qirindi 
chiqish yo’liga ta’siri. 
a) 

<0; b) 

=0;
v) 

>0.