Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus ta'lim vazirligi andijon mashinasozlik instituti «muqobil energiya manbalari» kafedrasi

Elektron resurslar
13. www.gov.uz – O’zbekiston Respublikasining hukumat portali.
14. www.catback.ru– xalqaro ilmiy maqola va o’quv materiallar sayti.
15. www.google.ru– xalqaro o’quv materiallarining qidiruv sayti.
16.www.ziyonet.uz– milliy o’quv materiallarining qidiruv sayti.
17. www.lex.uz– O’zRes.Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasi.
18. www.catback.ru- научные статьи и учебные материалы.

TESTLAR

«Elektr taminoti tizimida energiya tejamkorligi»

№1 Fan bobi – 1; Fan bo`limi – 1; Qiyinlik darajasi – 1

Jahonda nechta davlar energiya tejamkorlik bo’yicha dastur qabul qilgan?

20

10

40

30

№2 Fan bobi – 1; Fan bo`limi – 1; Qiyinlik darajasi – 1

Dastur bo’yicha energiyani iqtisod qilish necha % bo’lishi kerak?

10-15 %

10-20 %

20-30 %

30-40 %

№3 Fan bobi – 1; Fan bo`limi – 1; Qiyinlik darajasi – 1

MDH davlatlari ichida qaysi davlat birinchi bo’lib energiyani tejash to’g’risida qonun qabul qildi?

O’zbekiston

Tojikiston

Ozorbayjon

Qozog’iston

№4 Fan bobi – 1; Fan bo`limi – 1; Qiyinlik darajasi – 1

Xozirgi vaqtda energiya necha % is’temolchiga yetmay sarf bo’lmoqda?

70 %

80%

90%

460%

№5 Fan bobi – 1; Fan bo`limi – 1; Qiyinlik darajasi – 1

Yevropa davlatlarida energiya olish uchun qancha shartli yoqilg’I sarf bo’ladi?

5 mlrd

6 mlrd

4 mlrd

2mlrd

№6 Fan bobi – 1; Fan bo`limi – 1; Qiyinlik darajasi – 1

Sarf bo’layotgan 20 mlrd shartli yoqilg’ining qancha qismi foydali ishga sarflanadi?

1,5 mlrd

20 mlrd

3 mlrd

5 mlrd

№7 Fan bobi – 1; Fan bo`limi – 1; Qiyinlik darajasi – 1

Ishlab chiqarishda energiya tejamkorlik nechta yo’nalishda olib boriladi?

2

3

4

7

№8 Fan bobi – 1; Fan bo`limi – 1; Qiyinlik darajasi – 1

Tayyor maxsulotga to’g’ri keladigan energiya miqdori qiymatini kamaytirish qaysi yo’nalishga to’g’ri keladi?

1

2

4

6

№9 Fan bobi – 1; Fan bo`limi – 1; Qiyinlik darajasi – 1

Birinchi yo’nalishdagi energiyani qaysi iqtisod yo’nalishida to’g’ri va to’liq ko’rsatilgan?

Organik va yadro yonilg’i,elektr va issiqlik energiyalari

Organik va yadro energiyasi elektr energiyalari

Organik va yadro energiyasi va issiqlik energiyalari

Organik elektr va issiqlik jarayonlari

№10 Fan bobi – 1; Fan bo`limi – 1; Qiyinlik darajasi – 1

Birinchi yo’nalish bo’yicha nechta yo’nalishlar belgilangan?

4

3

2

6

№11 Fan bobi – 1; Fan bo`limi – 1; Qiyinlik darajasi – 1

Texnologik va ishlab chiqarish intizomini yuqori darajada ko’tarish va energiya resurslaridan tejamkorlik bilan foydalanish qaysi yo’nalishga kiradi?

1

2

3

4

№12 Fan bobi – 1; Fan bo`limi – 1; Qiyinlik darajasi – 1

Issiqlik va elektr energiyani ishlab chiqarish va uzatish va tarqatishdan isroflarni kamaytirish qaysi yo’nalishga kiradi?

1

3

2

5

№13 Fan bobi – 1; Fan bo`limi – 1; Qiyinlik darajasi – 1

Asosiy energetik va texnalogik qurilma va namunalarini yangilash qaysi yo’nalishga kiradi?

1

5

3

2

№14 Fan bobi – 1; Fan bo`limi – 1; Qiyinlik darajasi – 1

Sanoatning kam energiya sarflaydigan tarmoqlarni rivojlantirish materiallar sarfini kamaytirish qaysi yo’nalishga kiradi?

1

5

6

3

№15 Fan bobi – 1; Fan bo`limi – 1; Qiyinlik darajasi – 1

Energetik ishlab chiqarish tizimini va energetika balansini takomoillashtirish, ish unumdarligini oshirish qaysi yo’nalishga kiradi?

2

3

6

5

№16 Fan bobi – 1; Fan bo`limi – 1; Qiyinlik darajasi – 1

Ishlab chiqarish qurilma va mashinalarda passiv energiya tushunchasi nima?

Elektr yuritmalari uchun qo’shimcha sarmoya sarf qilmasdan energiyadan samarali foydalanishdir.

Sarmoya sarf qilmasdan energiyaning iqtisod ishlashidir

Elektr yurutmalar uchun sarmoya sarflab energiya iqtisod etish

Elektr yuritmalar uchun mator quvvatini kamaytirib energiyani iqtisod qilish

№17 Fan bobi – 1; Fan bo`limi – 1; Qiyinlik darajasi – 1

Qimmat va noyob materiallarning o’rnini bosadigan energiya tejamkorlik qaysi yo’nalishga kiradi?

2

4

3

1

№18 Fan bobi – 1; Fan bo`limi – 1; Qiyinlik darajasi – 1

Nema standartlari bo’yicha motorlar yuklanganlik koefisenti nechaga teng?

1,15

2,15

3,14

4,15

№19 Fan bobi – 1; Fan bo`limi – 1; Qiyinlik darajasi – 1

Har soatda matordagi yuklanishning nominalga nisbatan 15% oshishi uning ishlash muddati necha soatga qisqrtiradi?

2-3 s

3-4 s

2-4 s

5-6 s

№20 Fan bobi – 1; Fan bo`limi – 1; Qiyinlik darajasi – 1

Motorning yuklanganligi nominal quvvatiga nisbatan 70% yuqori bo’sa motorning quvvati tanlashi to’g’rimi?

Motor quvvatining tanlanishi to’g’ri

Motor quvvatining tanlanishi noto’g’ri

Motor quvvatining tanlanishi teskari

Motor quvvatining tanlanishi umuman noto’g’ri

№21 Fan bobi – 1; Fan bo`limi – 1; Qiyinlik darajasi – 1

Matorning yuklanganligi necha bo’lsa mator almashtirish yoki almashtirmaslik quvvat isrofi tahlil qilinadi?

45-70%

70-80%

80-90%

30-40%

№22 Fan bobi – 1; Fan bo`limi – 1; Qiyinlik darajasi – 1

Energiya tejamkor motorlarning yuklanishi qancha diapaonida bo’lsa motor elektro yuritmalarni yuqorisida bo’ladi?

0,5-1,0

0,4-2,0

1,5-3,2

0,1-1,0

№23 Fan bobi – 1; Fan bo`limi – 1; Qiyinlik darajasi – 1

Mavjud bo’lgan motorlarni qanday almashtirish energiya tejalishiga olib keladi?

Yangisini almashtirish

Eskisini remont qilish

Eskisini qoldirish

Yangisini solishtirish

№24 Fan bobi – 1; Fan bo`limi – 1; Qiyinlik darajasi – 1

Kranlar qanday assinxron motorlarda ishlaydi?

4MT quvvat 2,2-200квТ

3MT quvvat 2,2-200квТ

2MT quvvat 2,3-200квТ

1MT quvvat 1,2-201квТ

№25 Fan bobi – 1; Fan bo`limi – 1; Qiyinlik darajasi – 1

Kranda qanday assinxron motorlarda ishlaydi?

MTKF,MTKH,quvvati 1,4-31 квТ

MTKF,MTKH,quvvati 2,0-41 квТ

MTKF,MTKS,quvvati 1,5-31 квТ

MTKQ,MTKH,quvvati 1,4-36 квТ

№26Fan bobi – 1; Fan bo`limi – 1; Qiyinlik darajasi – 1

Kranda qanday assinxron motorlar ishlaydi?

Д rusumli quvvat 2,5-185 квТ

E rusumli quvvat 2,5-185 квТ

C rusumli quvvat 2,5-185 квТ

Д rusumli quvvat 3,5-185 квТ

№27 Fan bobi – 1; Fan bo`limi – 1; Qiyinlik darajasi – 1

Qurilishda konchilikda qanday rusumli asinxron motorlar ishlatiladi?

4A

5A

2W

6I

№28 Fan bobi – 1; Fan bo`limi – 1; Qiyinlik darajasi – 1

Ko’p yuritmali konveylarda qanday momenti katta bo’lgan asinxron motorlar ishlatiladi?

sipranishli va fazo rotorli

sipranishli

fazo rotorli

g’ildirakli

№29 Fan bobi – 1; Fan bo`limi – 1; Qiyinlik darajasi – 1

Qum,maydalangan grant va tog’ jinslarni transportirovka qilishda qanday rusumli nasoslar qo’llaniladi?

P rusumli

A rusumli

T rusumli

B rusumli

№ 30Fan bobi – 1; Fan bo`limi – 1; Qiyinlik darajasi – 1

Nasos qurilmalarida elektr energiyani tejash uchun nech xil amal bajariladi

5

6

4

2

№31 Fan bobi – 1; Fan bo`limi – 1; Qiyinlik darajasi – 1

Nasoslarda energiyani iqtisod qilish qaysi formula bilan aniqlanadi?

∆Э=0,00272∙HQt/ŋд(ŋH-ŋH)

∆Э=0,00279∙HQt/ŋд(ŋH-ŋH)

∆Э=0,0272∙HQt/ŋд(ŋH-ŋH)

∆Э=0,00272∙HQt (ŋH-ŋH)

№32 Fan bobi – 1; Fan bo`limi – 1; Qiyinlik darajasi – 1

Nasoslarning ishchi g’ildirak va zichlagichlarini o’rnatish yordamida energiyani iqtisod qilish qaysi formula orqali foydalanadi?

∆Э=0,00272∙H (ŋд-ŋH)

∆Э=0,00272∙HQt (ŋH-ŋH)

∆Э=0,00272∙H(ŋH-ŋH)

∆Э=0,00272∙HQt (ŋ∙ŋ)

№33 Fan bobi – 1; Fan bo`limi – 1; Qiyinlik darajasi – 1

Komprssor yuritmalarida energiyaning sarfini kamaytirish uchun nechta tadbirlarni amalga oshirishi kerak?

8

7

2

6

№34 Fan bobi – 1; Fan bo`limi – 1; Qiyinlik darajasi – 1

Siqiladigan xavoni qizdirish yordamida energiyani tejash qasi formula orqali topiladi?

∆Э=0,22∙Q∙∆T∙ω∙t

∆Э=0,1∙Q∙∆T∙ω∙t

∆Э=0,22∙Q∙∆T

∆Э=0, 2∙Q+∆T∙ω∙t

№35Fan bobi – 1; Fan bo`limi – 1; Qiyinlik darajasi – 1

Siqilgan xavoni kamaytirish xisobiga energiyani tejash orqali qanday formula bilan belgilanadi?

∆Э=α∙n∙ω∙t

∆Э=α∙n∙ω

∆Э=α∙n∙t

∆Э= n∙ω∙t

№36. Fan bobi – 1; Fan bo`limi – 1; Qiyinlik darajasi – 1

Iqtisodiyot jihatdan maqul bo’lmagan ventelyatorni iqtisodiy jihatdan maqul bo’lgan almashtirish qaysi formula yordamida aniqlanadi?

∆Э

∆Э

∆Э

∆Э

№37 Fan bobi – 1; Fan bo`limi – 1; Qiyinlik darajasi – 1

Tushlik va smena almashish davrida ventelyatorlarni almashtirish energiyani necha % iqtisod qiladi?

20%

25%

30%

15%

№38 Fan bobi – 1; Fan bo`limi – 1; Qiyinlik darajasi – 1

Ventelyatorkontruksiyasini takomillashtirish natijasida qilinadigan energiya qanday formula orqali ifodalanadi?

∆Э

∆Э

∆Э

∆Э

№39 Fan bobi – 1; Fan bo`limi – 1; Qiyinlik darajasi – 1

Tashqi xavoni amalda qo’lash qancha energiyadan % ga olib keladi?

10-15%

15-21%

29-45%

20-25%

№40 Fan bobi – 1; Fan bo`limi – 1; Qiyinlik darajasi – 1

Metall yo’nuvchi ststorlarda avariya necha % yuklanishni oshirish xisobiga bo’ladi?

70%

50%

10%

D150%

№41 Fan bobi – 1; Fan bo`limi – 1; Qiyinlik darajasi – 1

Tokarlik stasorlarda 1 kg qirindi qayta ishlashga qanch energiya sarf bo’ladi?

0,1 кВт∙soat

0,2 кВт∙soat

0,1 кВт∙minut

01 Вт∙soat

№42 Fan bobi – 1; Fan bo`limi – 1; Qiyinlik darajasi – 1

Yo’nuvchi dastgohda 1 kg qirindi qayta ishlash uchun qancha energiya sarf bo’ladi?

0,15 кВтsoat

0,5 кВтsoat

15 кВтsoat

0,3 кВтsoat

№43 Fan bobi – 1; Fan bo`limi – 1; Qiyinlik darajasi – 1

Frezer dastgahida 1 kg qirindi qayta ishlash uchun qancha energiya sarf bo’ladi?

0,3 кВтsoat

0,4 кВтsoat

0,2 кВтsoat

1,3 кВтsoat

№44 Fan bobi – 1; Fan bo`limi – 1; Qiyinlik darajasi – 1

Silliqlovchi dastgohda1 kg qirindi qayta ishlash uchun qancha energiya sarf bo’ladi?

2,5 кВтsoat

3,5 кВтsoat

4,5 кВтsoat

1,5 кВтsoat

№45Fan bobi – 1; Fan bo`limi – 1; Qiyinlik darajasi – 1

Kesish tezligini 50 кВтsoat dan200m/min o’zgartirish necha % energiyali iqtisod ishlaydi?

17%

20%

40%

10%

№46 Fan bobi – 1; Fan bo`limi – 1; Qiyinlik darajasi – 1

Rasional geometrik o’lchamdagi kesik ishlatilganda 1kg qirindiga ishlov uchun necha кВтsoat energiya iqtisod qiladi?

0,052 кВтsoat

0,8 кВтsoat

0,085кВтsoat

0,1кВтsoat

№47Fan bobi – 1; Fan bo`limi – 1; Qiyinlik darajasi – 1

Yo’nish silliqlash va teshishda tezlikni oshirish ishlab chiqarish unumdorligi necha% gach oshiradi?

25-30%

35-60%

40-45%

10-15%

№48. Fan bobi – 1; Fan bo`limi – 1; Qiyinlik darajasi – 1

Dastlabki ey payvandida 1 kg metallni yoritush uchun qancha energiya sarf bo’ladi?

2,9 кВтsoat

2,4 кВтsoat

0,6 кВтsoat

3,2 кВтsoat

№49Fan bobi – 1; Fan bo`limi – 1; Qiyinlik darajasi – 1

Aftomatik payvandida 1 kg metallni yoritush uchun qancha energiya sarf bo’ladi?

2,0 кВтsoat

3,1 кВтsoat

5,0 кВтsoat

4,1 кВтsoat

№50 Fan bobi – 1; Fan bo`limi – 1; Qiyinlik darajasi – 1

Aftomatik payvandlash energiya sarfi necha % ga kamayadi?

30-40%

30-50%

40-20%

20-30%

№51 Fan bobi – 1; Fan bo`limi – 1; Qiyinlik darajasi – 1

Dastakli payvantlashni konttakli payvatlashga o’tqazish necha% energiyaga kamayadi?

30-40%

20-15%

35-45%

30-45%

№52 Fan bobi – 1; Fan bo`limi – 1; Qiyinlik darajasi – 1

Konttakli tokli usulga o’tkazish elektr energiya necha %ga kamayadi?

15%

20%

43%

10%

№53 Fan bobi – 1; Fan bo`limi – 1; Qiyinlik darajasi – 1

Payvantlash transformatorlari salt yurishini qo’llash bir yilda qancha кВтsoat energiya iqtisod qiladi?

60-20 ming кВтsoat

20-60 mimg кВтsoat

50-10mimg кВтsoat

70-30ming кВтsoat

№54 Fan bobi – 1; Fan bo`limi – 1; Qiyinlik darajasi – 1

Payvandlashda material turi geometrik o’lchamlarni tanlash sarf bo’ladigan energiya sarfin necha % ga kamaytiradi?

8 %

4%

7%

9%

№55 Fan bobi – 1; Fan bo`limi – 1; Qiyinlik darajasi – 1

Payvantlashda rutilli elektrodlarni ishlatish necha % ga energiyani tejaydi?

10%

30%

20%

50%

№56 Fan bobi – 1; Fan bo`limi – 1; Qiyinlik darajasi – 1

Payvandlashda to’liq temir kukunli elektrod ishlatilsa,u necha % energiyani tejaydi?

8-12%

5-14%

9-47%

8-10%

№57 Fan bobi – 1; Fan bo`limi – 1; Qiyinlik darajasi – 1

Asinxron matorlar reaktiv quvvatning necha % ni is’temol qiladi?

65-70%

55-60%

40-35%

20-40%

№58 Fan bobi – 1; Fan bo`limi – 1; Qiyinlik darajasi – 1

Uch fazoli transformatorlar reaktiv quvvatning necha % ni is’temol qiladi?

15-20%

15-30%

20-25%

40-55%

№59 Fan bobi – 1; Fan bo`limi – 1; Qiyinlik darajasi – 1

Lyuminesent lampalar qancha % reaktiv quvvat is’temol qiladi?

5-40%

6-30%

1-20%

4-20%

№60 Fan bobi – 1; Fan bo`limi – 1; Qiyinlik darajasi – 1

Reaktiv quvvat koeffisenti qaysi formula orqali foydalinadi?

tgφ=

tgφ=

tgφ=

tgφ∙

№61 Fan bobi – 1; Fan bo`limi – 1; Qiyinlik darajasi – 1

Reaktiv quvvat qaysi formula orqali aniqlanadi?
Q=U∙I sinφ
Q=U∙ sinφ
Q=U∙l sin
A=U∙l sinφ

№62 Fan bobi – 1; Fan bo`limi – 1; Qiyinlik darajasi – 1

Aktiv quvvat qaysi formula orqali aniqlanadi?

P=U∙I cosφ

A=U∙I cosφ

a = P ∙I cosφ

P=U-I cosφ

№63Fan bobi – 1; Fan bo`limi – 1; Qiyinlik darajasi – 1

To’la quvvat qaysi formula orqali aniqlanadi?

S=UI

U=SI

S=IU

P=QI

№64 Fan bobi – 1; Fan bo`limi – 1; Qiyinlik darajasi – 1

Is’temolchilarning quvvat koeffesenti pasaysa to’liq quvvat oshsa qanday formula bilan belgilanadi?

№65. Fan bobi – 1; Fan bo`limi – 1; Qiyinlik darajasi – 1

Toklardagi vaU ko’rsatgichlari o’zgarmas qiymatidagi formulani toping?

№66 Fan bobi – 1; Fan bo`limi – 1; Qiyinlik darajasi – 1

Reaktiv quvvatni uchun konpensatsiyalash nimani oshirish kerak?

cosφ

sinω

tgα

cos va sinφ

№67 Fan bobi – 1; Fan bo`limi – 1; Qiyinlik darajasi – 1

Cho’lg’mlar soning 10%gacha kamayishi motor salt yurishini qancha kamaytiradi?

25%

30%

45%

52%

№68 Fan bobi – 1; Fan bo`limi – 1; Qiyinlik darajasi – 1

Cho’lg’mlar soning 10%gacha kamayishi quvvat koeffisenti necha% ga kamaytiradi?

6-8%

5-9%

2-4%

10-16%

№69Fan bobi – 1; Fan bo`limi – 1; Qiyinlik darajasi – 1

Rator po’lati o’lchamining 10 mmga kamayadi,cosφ qaysi formula bilan aniqlanadi?

15-30%

20-25%

50-65%

35-45%

№70 Fan bobi – 1; Fan bo`limi – 1; Qiyinlik darajasi – 1

Qurulma umumiy quvvat % ning kamayishi qanday formula orqali aniqlanadi?

=cos

=cos

=cos

=cos

71 Fan bobi – 1; Fan bo`limi – 1; Qiyinlik darajasi – 1

Sanoat korxonalarida ishlatilayotgan quvvat koeffetsinti(payvandlash,kranlar) qancha?

0,2-0,5

0,4-0,5

0,2-0,6

0,3-0,5

№72 Fan bobi – 1; Fan bo`limi – 1; Qiyinlik darajasi – 1

Sanoat korxonalaeida ishlatilayotgan quvvat koeffetsinti(ventlyator,betonaralashtirgichlar,konveverlar) qancha?

0,7-0,8

0,7-0,4

0,5-0,8

0,7-0,9

№73 Fan bobi – 1; Fan bo`limi – 1; Qiyinlik darajasi – 1

Iqtisod qilingan energiyani xisoblash uchun energiyaning solishtirma qiymatini toping?

№74 Fan bobi – 1; Fan bo`limi – 1; Qiyinlik darajasi – 1

Elektr qurilmalarini ekspulatsiya qilish qoidalariga ko’ra tarmoq quvvat koffesenti qiymati qancha?

0,92-0,95

0,93-0,98

0,82-0,95

09,2-0,91

№75 Fan bobi – 1; Fan bo`limi – 1; Qiyinlik darajasi – 1

Koffesenti qaysi formula yordamida aniqlanadi?

=

=

=P

=

Ishchi o‘quv dasturiga muvofiq baholash mezonlarini qo‘llash bo‘yicha uslubiy ko‘rsatmalar

“Elektr ta’minoti tizimda energiya tejamkorligi ”

fanidan talabalar bilimini baholash mezoni.

Talabalar bilimini baxolash O‘zbekiston Respublikasi Oliy va O‘rta maxsus ta’lim vazirligining 2018 yil 29 sentyabr №120 sonli Oliy ta’lim muassasalarida talabalar bilimini nazorat qilish va baxolash tizimi to‘g‘risidagi nizomni joriy etish to‘g‘risidagi buyrug‘iga asosan 5 baholik tizimda amalga oshiriladi.

Oliy ta’lim muassasalarida talabalarida talabalar bilimini nazorat qilish oraliq va yakuniy nazorat semester davomida ishchi fan dasturining tegishli bo‘limi tugagandan keyin talabaning bilim va amaliy ko‘nikmalarini baholash maqsadida o‘quv mashg‘ulotlari davomida o‘tkaziladi.
Talabalarning bilimi quyidagi mezonlar asosida:
Talaba mustaqil hulosa va qaror qabul qiladi, ijodiy fikrlay oladi, mustaqil mushoxada yurita oladi, olgan bilimlarini amalda qo‘llay oladi, fanning mohiyatini tushunadi, biladi, ifodalay oladi, aytib beradi hamda fan (mavzu) bo‘yicha tasavvurga ega deb topilganda-5 (a’lo) baho;
Talaba olgan bilimini amalda qo‘llay oladi, fanning (mavzuning) moxiyatini tushunadi, biladi, ifodalay oladi, aytib beradi hamda fan (mavzu) bo‘yicha tasavvurga ega bo‘lganda-4 (yaxshi) baho;
Talaba olgan bilimini amalda qo‘llay oladi, fanning (mavzuning) moxiyatini tushunadi, biladi, ifodalay oladi, aytib beradi hamda fan (mavzu) bo‘yicha tasavvurga ega deb topilganda-3 (qoniqarli) baho;
Talaba fan dasturini o‘zlashtirmagan, fanning (mavzuning) mohiyatini tushunmaydi hamda fan (mavzu) bo‘yicha tasavvurga ega emas deb topilganda-2 (qoniqarsiz) baho;
Oraliq nazorat turini o‘tkazish va mazkur nazorat turi b‘yicha talabaning bilimini baholash tegishli fan o‘qituvchisi tomonidan amalga oshiriladi.
Yakuniy nazorat turini o‘tkazish va mazkur nazorat turi bo‘yicha talabaning bilimini baholash o‘quv mashg‘ulotlarini olib bormagan professor o‘qituvchi tomonidan amalga oshiriladi. Yakuniy nazorat turini o‘tkazishda tegishli fan bo‘yicha o‘quv mashg‘ulotlarini olib borgan professor-o‘qituvchini qatnashishi ta’qiqlanadi.
“Elektr texnologik qurilmalar” fani bo’yicha nazorat turlari, shakli va baholash mezoni haqidagi ma’lumotlar birinchi mashg’ulotda talabalarga e’lon qilinadi.
Fan bo’yicha talabalarning bilim saviyasi va o’zlashtirish darajasining Davlat ta’lim standartlariga muvofiqligini ta’minlash uchun quyidagi nazorat turlari o’tkaziladi:
• joriy nazorat (JN) - talabaning fan mavzulari bo’yicha bilim va amaliy ko’nikma darajasini aniqlash va baholash usuli. Joriy nazorat fanning xususiyatidan kelib chiqqan xolda amaliy mashg’ulotlarda og’zaki so’rov, test o’tkazish, suhbat, nazorat ishi, uy vazifalarini tekshirish va shu kabi boshqa shakllarda o’tkazilishi mumkin;
•oraliq nazorat (ON) - semestr davomida o‘quv dasturining tegishli (fanlarning bir necha mavzularini o‘z ichiga olgan) bo‘limi tugallangandan keyin talabaning nazariy bilim va amaliy ko‘nikma darajasini aniqlash va baxolash usuli. Oraliq nazorat bir semestrda ikki marta o’tkaziladi va shakli (yozma, og‘zaki, test va xokazo) o‘quv faniga ajratilgan umumiy soatlar xajmidan kelib chiqqan xolda belgilanadi;
• yakuniy nazorat (YaN) - semestr yakunida muayyan fan bo‘yicha nazariy bilim va amaliy ko‘nikmalarni talabalar tomonidan o‘zlashtirish darajasini baxolash usuli. Yakuniy nazorat asosan tayanch tushuncha va iboralarga asoslangan "Yozma ish" shaklida o‘tkaziladi.