O‘zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta'lim vazirligi andijon davlat universiteti boshlang’ich ta’lim metodikasi kafedrasi ona tili va adabiyot ta'lim sohasi: 110000 Pedagogika Ta'lim yo’nalishi

344- mashq. O‘qing. Izohlovchilarni topib, ularning ma'no xususiyatlarini ayting.

I. Hali juda yoshlik chog‘imda Ismoil boboning to‘y bazmida toshkentlik mashhur To‘ychi hofiz, beshariqlik Hazratqul qori, qo‘qonlik mashhur hofiz va askiyachi Erka qori, marg‘ilonlik mashhur Yusufjon qiziq, Samarqand sozandalaryning‘ sardori mashhur sozanda-xonanda ustoz Hoji Abdulazizlarning dutor, childirma hamda tanburlari, yalla, askiyalari, ichak uzdi qiziqchiliklari avjiga chiqib, to‘y bazmining fayziga fayz qo‘shilgandi. (N. Safarov.)

II. 1. Mahallada Isroil va Muslim degrez, Odil Varshav, Hayitboy oqsoqol, Ahmad kaltadum, birinchi grammofon olib kelgan Abdulla forumlar bilan ulfatchilik qilardi. (Mirm.) 2. Raqqosa qiz tovlanib xil-xil, Qushdek uchar sahnada yengil. (O.Xoldor.) 3. Master Fyodor Kuznetsov bilan bosh murabbiy Omonov bir-birlariga qarab, ko‘z urishtirib olishdi. (Iboxon). 4. Nafisa opa ilgari bolalar bog‘chasida murabbiya bo‘lib ishlardi. (Mirm.)


345-mashq. O‘qing. Gaplardagi izohlovchilarni topib, izohlanmish bilan birga ko‘chiring.

1. Usta Qambar yana o‘sha bir yuz yetti yoshlik kampirning oldiga bordi. Fotima kampirning sakson va sakson besh yoshlik ikkita mo‘ysafid o‘g‘li bor edi. (O‘.H.) 3. Biz, ekspeditsiya qatnashchilari, ikkinchi yer yo‘ldoshi haqida juda oz narsa bilar edik. (Yu. Smuul.) 4. Yo‘rgakda yetim qolgan bu go‘dakni buvisi — oyisining oyisi — Huriniso xola tug‘ruqxonadan o‘z uyiga olib keldi. [I. R.) 5. Siz, o‘qituvchilar, bu yangiliklarni zo‘r berib turmushga oshirishlaringiz kerak. (R. Guntekin.) 6. Biz — qizlar uni kuzatib yurardik. (S. Z.)

346- mashq. O‘qing. Hollarni topib, so‘rog‘i, ifodalanishi va ma'no munosabatini ayting.

O‘shanda ertasiga u dadasining o‘rtog‘iga konni ko‘rsatadigan bo‘ldi. Quyoshli kuz ertasi juda chiroyli edi. Yo‘l bo‘yidagi qayrag‘ochlarning shapaloqdek-shapaloqdek qizg‘ish barglari oyoq ostida shitirlaydi, ko‘lmak suvlar jimirlaydi. Tog‘ shabadasi Shodasoyning sovuq shovqinini daralarga taratmoqda, uzoqda qorli cho‘qqilar quyoshga o‘chakishgandek yilt-yilt charaqlaydi, kungay yonbag‘irlarda saf tortgan archalar qorayib ko‘rinadi. So‘qmoq yo‘l qadam sayin yuqoriga o‘rlab boradi, pastda eski Shodasoy qishlog‘i sarg‘ish daraxtlarga burkanib yotibdi, sal berida unga tutashib ketgan kon shaharchasining tunuka tomlari. Konchilar smenadan chiqqandan keyin uyga qaytadigan yo‘lni zap manzarali joylardan solishibdi-da! Kela-kelguncha hordig‘i ham chiqib ketsa kerak.(As.M.)