O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi alisher navoiy nomidagi samarqand davlat universiteti samdu qoshidagi 2-son akademik litseyi

6-mavzu: Jadidlar harakati va uning 
Turkiston ijtimoiy-siyosiy va madaniy 
hayotidagi ahamiyati 
 
1.………. mustamlaka zulmi ostidagi ziyolilar o‘z 
xalqlarini  ma
’rifatli  qilish  va  ularning  taraqqiyot 
darajasini  k
o‘tarishga  qaratilgan  harakatlarini 
boshladilar.Nuqtalar 
o‘rniga  quyida  keltirilgan 
t
o‘g‘ri javobni belgilang? 
A) XIX asrning birinchi yarmida 
B) XIX asrning ikkinchi yarmida 
C) XIX asrning oxirida 
D) XVIII asrning oxirida 
 
2. Jadidchilik harakatining asoschisi Ismoil 
G‘aspiralining yashgan yillari qaysi javobda 
t
o‘g‘ri ko‘rsatilgan? 
A) 1878-1917-yillar   B) 1851-1919-yillar 
C) 1875-1919-yillar   D) 1851-1914-yillar 
 
3. Ismoil 
G‘aspirali Qrimda birinchi jadid 
maktabiga asos solishidan yuz yil oldin dunyoda 
birinchi …… 
A) bu
g‘ mashinasi yaratildi 
B) tokar dastgohi ixtiro qilindi 
C) mexanik urchuq ixtiro qilindi 
D) sanoat t
o‘ntarishi yuz berdi 
 
4. Ismoil 
G‘aspiralining “Rahbari muallimin yoki 
muallimlarga y
o‘ldosh” nomli kitobi nechanchi 
yilda chop etilgan? 
A) 1884-yilda    
B) 1886-yilda 
C) 1888-yilda   
D) 1896-yilda 
 
5. Ismoil 
G‘aspiralining “Rahbari muallimin yoki 
muallimlarga y
o‘ldosh” nomli kitobida ………… 
haqida s
o‘z yuritadi. 
1. Yangi usul maktablarining ta
’lim tizimi, 2.Dars 
o‘tish  va  uning  tashkil  qilinishi,  3.O‘quv 
xonalarining 
jihozlanishi, 
4.Dars 
jadvali, 
5.Ta
’tillar, 6.Imtihonlar, 7.Yakuniy jadvallar  
A) 1,2,3,4,5,6   
B) 1, 3, 4, 5, 7 

 
51 
C) 1, 3, 5, 7    
D) 2,3,4,5,6 
 
6.  Jadidlar  musulmon  xalqlarining  maktab  va 
madrasalarida 
yoshlarga 
quyidagi 
fanlar 
o‘qitilishi g‘oyasini  ilgari surilgan.  
1.arab,  fors  va  rus  tillari,  2.matematika,  3.diniy 
ta
’lim, 4.tibbiyot va kimyo, 5.astranomiya sirlari, 
6.falsafa. 
A) 1, 2, 3, 4    
B) 1, 5, 6 
C) 2, 3, 5, 6    
D) 1,3, 4  
 
7.Turkistonda  jadidchilik 
g‘oyalarining  keng 
yoyilishida …….. gazetasi muhim rol o‘ynadi. 
A) 
“Shuhrat”     
B) 
“Tarjimon 
C) 
“Turkiston”    
D) 
“Turkiston ovozi”  
 
8. 1893-yilda Ismoil 
G‘aspiralining yurtimizdagi 
………  viloyatlarga tashrifi ma’rifatparvarlik 
keyingi rivojiga turtki b
o‘ldi. 
A) Toshkent, Samarqand, Buxoro 
B) Toshkent, Buxoro, Jizzax 
C) Buxoro, Navoyi, Andijon 
D) Samarqand, Far
g‘ona, Xorazm 
 
9.  Nechanchi  yildan  boshlab,  Buxoroda  birinchi 
jadid maktabi faoliyat k
o‘rsata boshladi? 
A) 1891-yildan  
 B) 1893-yildan 
C) 1898-yildan  
 D) 1899-yildan 
 
10.  Jadidchilik  harakatining  rivojlanishi  necha 
bosqichdan iborat? 
A) ikki bosqichdan  
B) uch bosqichdan 
C) t
o‘rt bosqichdan   D) besh bosqichdan 
 
11. 
O‘rta Osiyodagi milliy taraqqiyparvarlik hara-
kati hududiy xususiyatlariga k
o‘ra …….bo‘linadi.  
A) beshga  
  
B) uchga 
C) t
o‘rtga  
  
D) oltiga 
12. 
O‘rta Osiyo taraqqiyparvarlik harakati 
ishtirokchilarining ………. boshqa mamlakatlar 
jadid vakillaridan ajralib turadi. Nuqtalar 
o‘rniga 
t
o‘g‘ri javobni qo‘ying. 
A) ijtimoiy kelib chiqishi  
B) aql-farosati  
C) tartibi  
 
 
D) yoshi  
 
13.  Buxorodagi  jadidchilik  harakati  qachondan 
boshlab  siyosiy  tashkilot  sifatida  shakllana 
boshladi? 
A) 1910-yildan  
 
B) 1913-yildan 
C) 1917-yildan  
 
D) 1899-yildan 
 
14. Q
o‘qonda Salohiddin domla nechanchi jadid 
maktabini ochdi? 
A) beshinchi    
 
B) uchinchi 
C) 
to’rtinchi   
 
D) ikkinchi 
 
15. Q
o‘qondagi jadid maktabini Salohiddin 
domla nechanchi yilda ochadi? 
A) 1891-yilda    
 
B) 1893-yilda 
C) 1898-yilda   
 
D) 1899-yilda 
 
16. Mannon qori qayerda jadid maktabini 
ochadi? 
A) Q
o‘qonda    
 
B) Toshkentda 
C) Buxoroda    
 
D) Samarqandda 
 
17. Dastlabki paytlarda Turkistondagi jadid 
maktablarida qayerlarda nashr etilgan darslik va 
o‘quv qo‘llanmalardan foydalanishadi? 
A) Qozon va Orenburg  
B) Toshkent va Orenburg  
C) Istambul va Eron  
D) Moskva va Qirim 
 
18. 1911 yilga kelib 
O‘rta Osiyoda yangi 
usuldagi maktablar soni ….. ga, o‘quvchilar- 
ning soni 
….. nafarga yetdi. 
A) 67 ta, 5890  
 
B) 51 ta, 2108  
C) 63 ta, 4106  
 
D) 61 ta, 4983  
 
19. 1910-yilda Toshkentning 
o‘zida …… ta jadid 
maktabi faoliyat k
o‘rsatib, ularda ….. nafar bola 
o‘qigan. 
A) 19 ta, 1890 nafar         B) 24 ta, 1740 nafar 
C) 29 ta,  2890 nafar        D) 11 ta, 1890 nafar 
 
 
20.  Jadidchilik  harakatining  namoyondalaridan 
biri 
b
o‘lmish  Abdulla  Avloniy  Toshkent 
shahr
idagi  ………  lar  oilasida  tug‘ildi.Nuqtalar 
o‘rniga to‘g‘ri javobni belgilang. 
A) hunarmand  
B) dehqon 
C) ziyoli  
 
D) savdogar 
 
21. Quyida berilgan qatorlardan Samarqanddagi 
jadidchilik 
nomoyondalarining 
nomlarini 
belgilang. 
1.Mahmudx
o‘ja  Behbudiy,  2.Abdurauf  Fitrat, 
3.Abdulla 
Avloniy, 
4.Obidjon 
Mahmudov, 
5.Abduqodir  Shakuriy,  Saidahmad  Siddiq 
– 
Ajziy 
A) 1, 3 ,5  
 
B) 2, 4, 5 
C) 1, 4, 5  
 
D) 1, 2, 3 
 

 
52 
22.  Quyida  berilgan  qatorlardan  Toshkentdagi 
jadidchilik 
nomoyondalarining 
nomlarini 
belgilang. 
1.Munavvarqori  Abdurashidxonov,  2.Abdulla 
Avloniy,  3.Bobooxun  Salimov,  4.Ubaydulla 
X
o‘jayev, 5.Abdulhamid Cho‘lpon  
A) 1, 2, 3  
 
B) 1, 2, 4 
C) 1, 2, 5  
 
D) 2, 3, 4 
 
23.”Orta  Osoyo  jadidlarining  otasi”  nomi  bilan 
tanilgan  Mahmudx
o‘ja  Behbudiy  nechanchi 
yillarda yashagan? 
A) 1851-1914-yillarda     B) 1875-1919-yillarda 
C) 1878-1931- yillarda    D) 1877- 1925-yillarda 
 
24.  Mahmudx
o‘ja  Behbudiy  dastlab  ………  , 
s
o‘ngra  ……..  madrasalarida  tahsil  oladi. 
Nuqtalar 
o‘rniga mos javobni belgilang? 
A) Samarqand, Buxoro  
B) Buxoro, Far
g‘ona 
C) Samarqand, Toshkent  
D) Toshkent, Buxoro 
 
25.  Munavvarqori  Abdurashidxonov  nechanchi 
yildan  boshlab  Turkiston 
o‘lkasidagi  ijtimoiy  – 
siyosiy,  ma
’rifiy  harakatlarda  faol  ishtirok  eta 
boshladi? 
A) 1912- yildan  
B) 1904- yildan 
C) 1905- yildan  
D) 1917- yildan 
 
26.  Munavvarqorining  jadid  maktablari  uchun 
yaratgan darsliklar qatorini belgilang. 
1.”Adibi  avval”,  2.“Adibi  soniy”,  3.“Birinchi 
muallim”,  4.”Ikkinchi  muallim”,  5.”Yer  yuzi”, 
6.”Dastul – ul amal 
A) 1, 5, 6  
 
B) 1, 2, 3  
C) 2, 4, 6  
 
D) 1, 2, 5 
 
2
7.Jadidlar  tomonidan  “Tarbiyai  atfol”  jamiyati 
yurtimizdagi qaysi viloyatda tashkil qilingan? 
A) Toshkentda  
B) Samarqandda 
C) Buxoroda    
D) Xivada 
  
28. Jadidlar tomonidan “Tarbiyai atfol” jamiyati 
nechanchi yilda tashkil qilingan? 
A) 1913- yilda   
B) 1911-yilda 
C) 1910-yilda   
D) 1912-yilda 
 
29.  “Tarbiyai  atfol”  jamiyati  1911-1912-  yillarda 
Turkiyaga jami  necha  nafar talabalarni 
o‘qishga 
yuborgan? 
A) 15 nafar  
 
B) 30 nafar 
C) 45 nafar    
D) 60 nafar 
 
30. Turkistonlik yoshlarning chet ellarda 
o‘qishi 
uchun 
o‘z hisobidan katta mablag‘ ajratgan 
Mirkomil Mirm
o‘minboyev asli qayerlik edi? 
A) Toshkentlik  
B) Samarqandlik 
C) Buxorolik    
D) Andijonlik 
 
31. Senzura s
o‘zi qaysi so‘zdan olingan? 
A) lotinchadan  
B) yunonchadan 
C) italyanchadan  
D) inglizchadan 
 
32. Quyida nomlari keltirilgan jadid 
namoyondalari islom diniga oid asarlar 
yozishgan.  
Ularni yillar bilan moslashtiring. 
1.Mahmudx
o‘ja Behbudiy  
a) 1910-yil 
2. Abdulla Avloniy  
 
b) 1915-yil 
3. Abdurauf Fitrat  
 
c) 1909-yil  
 
A) 1-c, 2-b, 3-a  
B) 1-b, 2-a, 3-c 
C) 1-a, 2-b, 3-c  
D) 1-c, 2-a, 3-b 
 
33. 
Toshkentda  jadidlar  tomonidan  “Musulmon 
markaziy sh
o‘rosi” qachon tuzilgan? 
A) 1916- yil mart oyi oxirlarida 
B) 1917- yil mart oyi boshlarida  
C) 1917- yil fevral oyi oxirlarida 
D) 1917- yil aprel oyi oxirlarida 
 
34. 
“Musulmon  markaziy  sho‘rosi”ning  ta’sis 
syezdida …….. delegat qatnashgan. 
A) 250      B) 300     C) 350     D) 500 
 
35.Turkiston  muxtoriyatining  markazi  qaysi 
shahar b
o‘lgan? 
A) Toshkent    
B) Q
o‘qon 
C) Xiva  
 
D) Buxoro 
  
 
7-mavzu:Turkiston va birinchi jahon  
urushi 
 
1. 
Nechanchi  yilda  Rossiya  imperatori  “front 
ortidagi  xizmatlar  uchun  Turkiston,  Sibir,  va 
Kavkazdan  19  yoshdan  43  yoshgacha  b
o‘lgan 
erkaklar safarbarligi” e’lon qilindi?  
A) 1915 
– yil 27 – iyunda  
B) 1916 
– yil 25 – iyunda 
C) 1918 
– yil 26 – martda  
D) 1916 
– yil 25 – iyulda 
 

 
53 
2. Turkistonda front ortidagi ishlarga 
j
o‘natiladigan mardikorlar ro‘yxatini tuzishga 
qarshi q
o‘zg‘olonlar qachon sodir bo‘ldi? 
A) 1915 
– yil 25 – iyundan 25 – iyulgacha   
B) 1916 
– yil 4 – iyundan 25 – iyulgacha 
C) 1917 
– yil 4 – avgustdan 30 – avgustgacha 
D) 1916 
– yil 25 – iyuldan 25 – iyungacha 
 
3.Imperator  Nikolay  II  ning  farmoniga  muvofiq 
Turkiston 
o‘lkasining  …………..  viloyatidan  87 
ming kishini mardikorlikka yuborish belgilandi. 
A) Samarqand  
B) Jizzzax 
C) Qashqadaryo  
D) Sirdaryo 
 
4. Imperator Nikolay II ning farmoniga muvofiq 
Turkiston 
o‘lkasining Farg‘ona viloyati dan 
……….. kishini mardikorlikka yuborish 
belgilandi. 
A) 50 ming  
 
B) 38 ming 
C) 87 ming  
 
D) 58 ming 
 
5.1916-yilda 
A.Gippius 
qaysi 
viloyatning 
gubernatori edi? 
A) Samarqandni  
B) Far
g‘onani 
C) Qashqadaryoni  
D) Sirdaryoni 
 
6.X
o‘jandda 
norozilik 
harakati 
qachon 
boshlandi? 
A) 1916-yil 4-iyunda   B) 1916-yil 4-yulda 
C) 1916-yil 5-iyulda   D) 1916-yil 7-iyulda 
 
7.1916-yildagi  q
o‘zg‘olonlarning  qaysi  birida 
namoyishchilar  mahalliy  boshqaruv  vakillarini 
kaltakalab , r
o‘yhatlarni esa yirtib tashlaydilar? 
A) Jizzaxda    
B) X
o‘jandda 
C) Angorda    
D) Dahbedda 
 
8.  9-iyul  kuni  qayerda  podsho  farmoni 
o‘qib 
eshittirgandan  s
o‘ng  tayoq,  ketmon  va  boshqa 
narsalar  bilan  qurollangan  aholi  mardikorlikdan 
bosh tortib namoyishga chiqdilar? 
A) Andijonda    
B) Namanganda 
C) Q
o‘qonda    
D) Rishtonda 
  
9. 10-iyul kuni Eski Mar
g‘ilonda taxminan 
qancha kishi bozor maydoniga qancha kishi 
yi
g‘ildi? 
A) 18 ming kishi  
B) 25 ming kishi 
C) 15 ming kishi  
D) 12 ming kishi 
 
10.  10-iyul  kuni  Eski  Mar
g‘ilondagi  namoyishda 
nechta mirshab 
o‘ldirildi? 
A) 12 mirshab   
B) 2 mirshab 
C) 3 mirshab    
D) 11 mirshab 
 
11.  Eski  Mar
g‘ilondagi  namoyishni  bostirish 
vaqtida ulardan necha kishi otib 
o‘ldirildi? 
A) 16 kishi  
 
B) 63 kishi 
C) 32 kishi  
 
D) 25 kishi 
 
12. Shahrixondagi q
o‘zg‘olonda ……. o‘ldirildi. 
A) 16 kishi  
 
B) 63 kishi 
C) 32 kishi  
 
D) 25 kishi 
 
13.1916-yilda  qayerda  r
o‘y  bergan  qo‘zg‘olonni 
bostirish  uchun  kuchli  rota  tashlandi  va 
q
o‘zg‘olonchilar tarqatib yuborildi? 
 A) Andijonda   
B) Namanganda 
C) Q
o‘qonda    
D) Rishtonda 
 
14.  1916-yilning  13-iyulida  Jizzax  shahridagi 
q
o‘zg‘olonda kimlar mardikorlikka olish bo‘yicha 
r
o‘yhatni talab qilib oqsoqol oldiga bordillar? 
A) ayollar  
 
B) kamba
g‘allar 
C) dehqonlar    
D) hunarmandlar 
 
15.  1916-yilning  13-iyulida  Jizzax  shahridagi 
q
o‘zg‘olonga ………. boshchiik qildi.  
A) Damin  
 
B) Amin 
C) Abdurahmon  
D) Rizvonbibi 
 
16. 1916-yil 14-iyulda Abdurahmon jevachi 
qayerda turli joylardan yuborilgan vakillar bilan 
yi
g‘ilish o‘tkazdi? 
A) Kuyaboshida  
B) shahar markazida 
C) 
o‘z uyida    
D) mahalla markazida 
 
17.  Jizzax  q
o‘zg‘oloniga  kim  umumiy  rahbar 
b
o‘lgan? 
A) Nazirx
o‘ja eshon    
B) Yetimxon 
C) Abdurahmon jevachi  
D) Rizvonbibi 
 
18.  Jizzax  q
o‘zg‘olonini  bostirish  uchun  …… 
Ivanov boshchiligida harbiy kuchlar yuborildi. 
A) general  
 
B) podpolkovnik 
C) polkovnik    
D) mayyor 
 
19.  ……..  Turkistonda  harbiy  holat  deb  e’lon 
qilindi. 
A) 1916-yil 11-iyul  
B) 1916-yil 14-iyul 
C) 1916-yil 21-iyul  
D) 1916-yil 18-iyul 
 
20. Jizzax q
o‘zg‘olonini bostirish uchun ….. rota 
soldat, … artilleriya qismi yuboridi. 

 
54 
A) 17 ta, 5 ta    
B) 13 ta, 2 ta 
C) 10 ta, 1 ta    
D) 4 ta, 2 ta 
 
21.  Jizzax  q
o‘zg‘olonini  bostirish  uchun  jami 
qancha kishilik harbiy kuchlar yuborildi? 
A) 2,5 ming kishilik   B) 3,5 ming kishilik 
C) 1,5 ming kishilik   D) 2 ming kishilik 
 
22. Mustamlakachilar q
o‘shini dastlab ………ni , 
keyin …….ni egallab, so‘ng …….. ga yurish 
qiladi. 
A) Jizzax, Arnasoy, Sangzor  
B) Jizzax, Gallaorol, Angor 
C) Jizzax, Zomin, Angor  
D) Jizzax, Zomin, Sangzor 
 
23.  Jizzaxdagi  q
o‘zg‘olonchilardan  necha  kishi 
hibsga olindi? 
A) 2 ming  
 
B) 3 ming 
C) 4 ming  
 
D) 5 ming 
 
 24. 
Jeva bu………degan ma’noni beradi. 
A) 
o‘q-dori  
 
B) qurol 
 
C) qurol-aslaha  
D) hunarmand 
 
25.  Mustamlakachi  hukumatning  jazo  q
o‘shini 
q
o‘zg‘olonchilarni ayovsiz jazolahga kirishib ….. 
1.Q
o‘zg‘olon ko‘targan qishloqlarga o‘t qo‘ydi, 
2.Uylar yondirildi, 3.Q
o‘zg‘olonchilarning oila 
a
’zolari ham jazoga tortildi, 4.Qariyalar, ayollar 
va yosh bolalarni ham jazolashdi.  
A) 1, 3   
 
B) 1, 4  
C) 1, 2, 3  
 
D) 1, 2, 3, 4 
 
26.
’’Bizni  o‘ldirsanglar  ham  o‘g‘illarimizni 
sizlarga  bermaymiz”,  -  Ushbu  rus  hukumatiga 
qaratilgan  xitobnoma  qayerda  r
o‘y  bergan 
q
o‘zg‘olonchilarning shiori edi? 
A) Andijonda    
B) Toshkentda 
C) Q
o‘qonda    
D) Rishtonda 
 
 
8-mavzu:XIX asr oxiri - XX asr boshlarida 
Buxoro amirligi va Xiva xonligi 
 
1. XIX asrning oxirida Buxoro amirligida 
q
o‘shbegi qancha vaqtda shaxsan hukmdorga 
amirlikdagi ahvol t
o‘g‘risida ma’lumotni berib 
turar edi? 
A) har uch kunda  
B) har kuni  
C) har ikki kunda  
D) har olti kunda 
 
2. XIX asrning oxirida Buxoro amirligida xazina 
va zakot yi
g‘imini qaysi mansab egasi 
boshqargan? 
A) q
o‘shbegi    
B) amin  
 C) devonbegi   
D) rais 
 
3.  XIX  asrning  oxirida  Buxoro  amirligida  kim 
diniy sudlov ishlariga rahbarlik qilgan? 
A) devonbegi    
B) rais  
C) bosh qozi    
D) q
o‘shbegi 
 
4.  XIX  asrning  oxirida  Buxoro  amirligida  qaysi 
lavozim sudlov, notariat va ta
’lim  
muassasalarini boshqargan? 
A) ruhoniy  
 
B) bosh qozi  
 C) Amin  
 
D) devonbegi 
 
5.  XIX  asrning  oxirida  Buxoro  amirligida  sud 
hokimiyatiga kim rahbarlik qilgan? 
A) devonbegi    
B) q
o‘shbegi  
C) t
o‘pchiboshi 
 D) amir 
 
6. XIX asrning oxirida Buxoro amirligida 
aholining necha foizini dehqonlar tashkil qilar 
edi? 
A) 80 % ni  
 
B) 90 % ni  
C) 60 % ni  
 
D) 40 % ni 
 
7. Buxoro amirligida bo
g‘lar va polizlardan 
olinadigan yi
g‘im qanday nomlangan? 
A) tanobona    
B) doru
g‘a  
C) kafsan  
 
D) xiroj 
 
 
8. Vose q
o‘zg‘oloni qachon yuz bergan? 
A) 1873 
– yilda  
B) 1887 
– yilda  
C) 1895 
– yilda  
D) 1885 
– yilda 
 
9.  Vose  q
o‘zg‘oloni  Buxoro  amirligining  qaysi 
bekligida yuz bergan? 
A) K
o‘lob  
 
B) Kalif  
C) Shahrisabz  
D) Baljuvon 
 
10. Vose q
o‘zg‘olonining harakatlantiruvchi 
kuchlari kimlar edi? 
A) hunarmandlar  
B) dehqonlar  
C) savdogarlar  
D) askarlar 
 
11. 1888 
– yilda Ko‘lob bekligida……… 
A) dehqonlar q
o‘zg‘oloni yuz berdi    
B) 
аskarlar qo‘zg‘oloni yuz berdi 
C) hunarmandlar q
o‘zg‘oloni yuz berdi 
  

 
55 
D) dehqon va hunarmandlar 
 
12. 
Kalif bekligida ……… oyida qo‘zg‘olon bo‘lib 
o‘tdi. 
A) 1885- yil iyul  
B) 1886- yil fevral 
C) 1888- yil may  
D) 1889- yil may 
 
13.  XIX  asrning  oxirida  Buxoro  amirligida  amir 
daromadlarining yarmidan k
o‘pini tashkil etuvchi 
soliq turi qaysi javobda t
o‘g‘ri ko‘rsatilgan. 
A) xiroj  
 
B) zakot  
C) kafsan  
 
D) juziya 
 
14.  XIX  asrning  oxirida  Buxoro  amirligining 
…….. chet ellarda ham talab katta edi.  
A) paxta va ipak matolariga     
B) gilamlariga  
C) poyabzal mahsulotlariga     
D) kulolchilik mahsulotlari 
 
15. XIX asrning oxirida Buxoroning qaysi 
shaharlarida Rossiya firmalarining 
o‘z idora va 
omborxonalari mavjud edi? 
A) Buxoro, Karmana, Termiz, Kitobda 
 
B) Chorj
o‘y, Kerki, Kogon, Shahrisabzda 
C) Buxoro, Chorj
o‘y, Karki, Kogon, Termizd 
D) Chorj
o‘y, Kerki, Kogon, Karmanada 
 
16. XIX asrning oxirida Af
g‘onistonga quyidagi 
davlatlardan qaysi biri katta miqdorda movut, 
chinni buyumlar, baxmal, chigit, gugurt va 
kerosin yuborardi? 
A) Xitoy  
 
B) Buxoro amirligi  
C) Rossiya  
 
D) Xiva xonligi  
17. Buxoro amirligida ilk temiry
o‘l qachon barpo 
etilgan? 
A) 1880 
– yilda  
B) 1883 
– yilda  
C) 1887 
– yilda  
D) 1890 
– yilda 
 
18.  Javoblarning  qaysi  birida  Buxoro  amirligida 
faoliyat  k
o‘rsatgan  amirlarning  ketma  –  ketligi 
t
o‘g‘ri ko‘rsatilgan? 
A)  Nasrullo,  Haydar,  Shohmurod,  Muzaffar, 
Sayid Olimxon. 
B)  Shohmurod,  Haydar,  Nasrullo,  Abdulahad, 
Muzaffar, Sayid Olimxon. 
C)  Shohmurod,  Haydar,  Nasrullo,  Muzaffar, 
Abdulahad, Sayid Olimxon. 
D)  Haydar,  Shohmurod,  Nasrullo,  Muzaffar, 
Abdulahad, Sayid Olimxon. 
 
19.  S
o‘ngi  Buxoro  amiri  qaysi  javobda  to‘g‘ri 
k
o‘rsatilgan? 
A) Nasrullo  
 
B) Sayid Olimxon 
 C) Muzaffar    
D) Abdulahad. 
 
20. 1917 
– yilda Buxoro amirligida e’lon qilingan 
islohatlar 
o‘tkazish to‘g‘risidagi manifestga 
k
o‘ra……. 
1.  Odil  sudlov,  xiroj,  zakot  va  boshqa  soliqlarni 
undirishning  barqaror  asoslarini  yaratish 
haqida s
o‘z borgan 
2.  Sanoat  va  savdoni  rivojlantirishga  e
’tibor 
qaratilmagan edi. 
3. Amaldorlarga xizmat yuzasidan vazifalarni ijro 
etish  cho
g‘ida  qo‘shimcha  ustama  haq  olish 
taqiqlandi  
4.  Bilimlarni  rivojlantirish  va  ra
g‘batlantirishga 
va
’da berildi. 
5.  Amir  davlat  budjetini  belgilashga  ham  va
’da 
berdi. 
6. Bosmaxona ochishga va
’da berdi. 
7.  Zindondan  maxbuslarni  ozod  etish  va
’dasi 
berildi. 
8. 
O‘zini – o‘zi boshqarish haqida so‘z yuritilgan 
edi. 
A) 1, 2, 3, 5, 8  
B) 1, 3, 4, 5, 6, 7, 8 
C) 1, 4, 6, 8    
D) 1, 6, 7 
 
21.  Jadidlar  1917 
–  yil  8  –  aprelda  Buxoro 
amirligining  qaysi  shaharlarida  namoyishlar 
o‘tkazishdi? 
A) Karmana, Kitob  
B) Chorj
o‘y, Buxoro  
C) Karki, Shahrisabz   D) Karki, Buxoro 
 
22.  1917 
–  yil  8  –  aprelda  Buxoro  amirligida 
b
o‘lib o‘tgan namoyishlarda ……. qatnashdi. 
A) 150 kishi    
B) 200 kishi 
C) 300 kishi    
D) 400 kishi 
 
23.Namoyishchilardan 
… kishi hibsga olindi. 
A) 20 dan ziyod  
B) 22 dan ziyod 
C) 30 dan ziyod  
D) 50 dan ziyod 
 
24. Buxoro amiri Arki ostonasini atrofini 
islohatlarga qarshi chiqqan 7 mingdan ziyod 
ancha uyushgan ……. guruhi egallab oldi. 
A) jadidlar  
 
B) mullalar 
C) dehqonlar    
D) hunarmandlar 
 
25.Yosh  buxoroliklar  q
o‘mitasi  o‘zlarning  amir 
islohatlari  borasidagi  fikr  mulohazalarida  bosiq 

 
56 
harakatlar  bilan  farmonni  q
o‘llab  quvvatlagan 
guruhiga quyidagilar kiradi. 
1.Behbudiy, 2.Mullaxon 
o‘g‘li , 3.Usmon Xo‘ja, 4. 
Abdurauf Fitrat, 5.Mirzo 
G‘ulom 
A) 1, 2     B) 1, 2, 4     C) 1, 2, 5     D) 1, 3, 5 
 
26. Amir Abdulahadxon 
o‘g‘li Said Olimxonni 
….. da Peterburgga o‘qishga yubordi. 
A) 1891 
– yilda  
B) 1883 
– yilda  
C) 1893 
– yilda  
D) 1890 
– yilda 
 
27.  Said  Olimxon  Peterburgda  ……  harbiy  va 
davlat boshqarish asoslarini 
o‘rganadi. 
A) 5 yil davomida  
B) 7 yil davomida 
C) 4 yil davomida  
D) 3 yil davomida 
 
28. Yosh buxoroliklar siyosiy harakat sifatida 
nechanchi yildan faoliyat k
o‘rsata boshladi? 
A) 1910 
– yildan  
B) 1913 
– yildan  
C) 1917 
– yildan  
D) 1911 
– yildan 
 
29. Jadidlar 1917 
– yil 8 – aprelda Buxoro 
amirligidagi namoyishlardan omon qolgan 
jadidlar qayerda panoh topdi? 
A) Moskvada    
B) Turkistonda 
C) Peterburgda  
D) Xivada 
 
30. Fayzulla X
o‘jayev rahbarlik qilgan Yosh 
buxoroliklar va bolsheviklarning birgalikdagi 
harakatlari bilan Buxoroda davlat t
o‘ntarishiga 
tayyorlandilar va shu maqsadda ular jumladan 
……….. 
1.Amir  q
o‘shinini  parokanda  qilish  bo‘yicha 
ishlar olib  bordi, 2.Mahalliy  aholi orasada  kuchli 
tashviqot  yuritish 
maqsadida  “Tong”  jo‘rnalini 
nashr ettirdi, 3.200 dan ortiq maqola yozishdi, 4. 
Mahalliy  aholi  orasida  kuchli  tashviqot  yuritish 
maqsadida  “Uchqun”  gazetasini  nashr  ettirdi, 
5.Buxoro Arkiga yashirincha kirib turdi. 
A) 1, 2, 3  
 
B) 1, 2, 5 
C) 1, 2, 4  
 
D) 3, 4, 5 
 
31. 1920 
– yil 29 – avgustda …... qo‘zg‘olon 
uyushtirildi.  
A) Kalifda  
 
B) K
o‘lobda 
C) Karkida  
 
D) Chorj
o‘yda 
 
32. BXSR tashkil topgan sanani aniqlang? 
A) 1918 
– yil 5 – yanvar  
B) 1920 
– yil 2 – sentabr  
C) 1920 
– yil 29 – avgust  
D) 1920 
–yil 6 – oktabr 
33. BXSR tashkil topgan vaqtda birinchi 
hukumatga Xalq Nozirlar Kengashiga kim 
boshchilik qildi? 
A) Abdurauf Fitrat  
B) Fayzulla X
o‘jayev  
C) Usmon X
o‘jayev   D) Mo‘llaxon o‘g‘li 
 
34. Amir Olimxon q
o‘lidagi rus sanoat bank-
larining aksiyalarining qiymati 
……. so‘m edi. 
A) 100 million   
B) 42 million 
C) 33 million    
D) 11 million 
 
35. XIX asrning oxirlarida Xiva xoni ustidan 
nazorat qiladigan necha kishidan iborat kengash 
tuzilgan edi? 
A) 7 kishidan    
B) 6 kishidan  
C) 4 kishidan    
D) 3 kishidan 
 
36. XIX asrning oxirlarida Xiva xonligi ma
’mu riy 
jihatdan nechta beklikka b
o‘lingan edi? 
A) 27 ta     B) 18 ta     C) 20 ta     D) 30 ta 
 
37.  XIX  asrning  oxirlarida  Xiva  xonligida  kim 
xonning  oliy  amaldori  va  yaqin  maslahatchisi 
b
o‘lgan? 
A) Q
o‘shbegi va Mehtar B) Mehtar va naqib 
C) Inoq va naqib            D) Mehtar va devonbegi 
38. XIX asrning oxirlarida 
O‘rta Osiyoda 
Buxorodan keyin qaysi shahar islom dini 
markazi hisoblangan? 
A) Samarqand  
B) Xiva  
C) Hozarasp    
D) Q
o‘qon 
 
39. XIX asrning oxirlarida Xiva xonligidagi oliy 
o‘quv yurtlarida o‘quvchilarga qancha vaqt ta’lim 
berilardi? 
A) 8 yilgacha    
B) 10 yilgacha  
C) 4 yilgacha    
D) 12 yilgacha 
 
40. XIX asrning oxirlarida …… yetishtirish 
qishloq x
o‘jaligining asosiy tarmog‘i bo‘lib 
qolaverdi. 
A) paxta  
 
B) 
g‘alla  
C) sholi  
 
D) sabzavot ekinlari 
 
41. Qachondan boshlab Xiva xonligida paxta 
yetishtirishga ixtisoslashuv jadal kechdi? 
A) XIX asrning 60 - yillaridan   
  
B) XIX asrning 80 - yillaridan 
C) XIX asrning 70 - yillaridan   
  
D) XIX asrning 90 
– yillaridan 

 
57 
42.  XIX  asrning  oxirlarida  Xiva  xonligida 
sug
‘oriladigan yerlarning qancha qismi masjidlar 
mulkiga berilgan edi? 
A) 40 %     B) 50 %     C) 60 %     D) 90 %  
 
43. XIX asrning oxirlarida Xiva xonligida 
soliqlarning necha turi mavjud edi? 
A) 20 turi     B) 30 turi     C) 25 turi     D) 27 turi  
 
44. Ch
o‘p puli solig‘i nima uchun olingan? 
A) 
o‘tloqlardan foydalanganlik uchun  
B) 
O‘tindan foydalanganlik uchun 
C) Savdodan tushgan foyda uchun   
  
 D) ch
o‘ponlar uchun 
 
45. XIX asrning oxirlarida Xiva xonligida ……… 
yaqin maktablar faoliyat k
o‘rsatar edi. 
a) 1000 ga yaqin  
B) 1500 ga yaqin 
C) 2000 ga yaqin  
D) 500 ga yaqin 
 
46. XIX asrning oxirlarida Xiva xonligida 
hunarmandlar orasida b
o‘nagi degan so‘z 
ishlatilgan.Ushbu s
o‘zning lug‘aviy ma’nosi 
qaysi javobda t
o‘g‘ri ko‘rsatilgan? 
A) hunarmandning q
o‘l olishi  B) shogird 
C) xizmat haqqi  
 
D) avans 
 
47. XIX asrning boshlarida Xiva xonligida 
vujudga kelgan yangi shaharlarni k
o‘rsating? 
A) Q
o‘ng‘irot, Gurlan, Mo‘ynoq  
B) Bo
g‘ot, Taxta, Gurlan 
C) Bo
g‘ot, Mo‘ynoq, Taxta 
  
D) Q
o‘ng‘irot, Toshhovuz, Gurlan 
 
48. XIX asrning boshlarida Xiva xonligida 
quyidagi shaharlardan qaysi biri savdo va 
sanoat jihatdan ancha rivojlangan edi? 
A) Xiva  
 
B) Yangi Urganch 
C) Q
o‘ng‘irot    
D) Toshovuz 
 
49.  1909 
–  yilda  Xiva  xonligida  nechta  sanoat 
korxonasi ishlayotgan edi. 
A) 48 ta      B) 89 ta      C) 81 ta      D) 92 ta 
 
50.  Javoblarning  qaysi  birida  tarixiy  xatolikka 
y
o‘l qo‘yilgan? 
A) “A – Meta” sindikati Rossiya – Osiyo banki va 
Madiyorov 
–  Baqqolov  kapitali  birlashishi 
natijasida vujudga kelgan. 
B) “A – Meta” sindikati har yili Rossiyaga 3 ming 
tonna paxta xomashyosini eksport qiladi. 
C) XX asrning 
o‘n yilliklarida “A – Meta” sindikati 
beda uru
g‘i sotib olish bo‘yicha Xiva bozorida 
o‘z yakka hokimligini o‘rnatgan edi. 
D)  Xiva  va  Rossiya 
o‘rtasidagi  savdo  aloqalari 
tovar  aylanishi  1899 
–  yilda  4  mln  rublni 
tashkil etgan 
 
51. XIX asrning oxirlari va XX asrning 
boshlarida Xiva xonligining qaysi shahrida 
qoplar va arqonlar nisbatan k
o‘p ishlab 
chiqilgan? 
A) Xiva shahrida  
 B) Yangi Urganchda  
C) X
o‘jaylida     
D) Man
g‘itda 
 
52. Kaspiyorti temiry
o‘li nechanchi yilda 
qurilgan? 
A) 1889 
– yilda  
B) 1885 
– yilda  
C) 1887 
– yilda  
D) 1890 
– yilda 
 
53. Amudaryo flotiliyasi qachom tuzilgan edi? 
A) 1870 
– yilda  
B) 1887 
– yilda  
 C) 1865 
– yilda  
D) 1875 
– yilda 
 
54. Matyoqub pishiq rahbarligida dehqonlar 
q
o‘zg‘oloni nechanchi yilda ko‘tarilgan edi? 
A) 1900 
– yilda  
B) 1885 
– yilda  
C) 1902 
– yilda  
D) 1910 
–yilda 
 
55.  Matyoqub  pishiq  rahbarligida  q
o‘zg‘olon 
qayerda k
o‘tarilgan edi? 
A) Xonqa, Hazoraps, Bo
g‘ot   
B) Yangi Urganch, Hazoraps, Xiva 
C) Chimboy, Q
o‘ng‘irot, Hazorasp    
D) Q
o‘ng‘irot, Xiva, Hazorasp   
 
56. Quyidagi q
o‘zg‘olonlardan qaysi biri xalq 
norozilik chiqishlaridagi yangi omilni namoyon 
etdi ya
’ni o‘qotar qurollari bilan qurollangan va 
urush olib borish taktikasini 
o‘rgangan edilar? 
A) 1912 
– yilgi Hazoraps, Xonqodagi qo‘zg‘olon  
B) 1906 
– yilgi Yangi Urganch, Xonqa, 
Hazorasp q
o‘zg‘olon 
C) 1902 
– yilgi Xonqa, Hazoraps, Bog‘ot 
q
o‘zg‘olon    
D) 1906
– yilgi Xonqa, Hazoraps, Bog‘ot 
q
o‘zg‘olon   
 
57.  1910 
–  yildagi  yoshxivaliklarning  “Islohatlar 
loyihasi”ga ko‘ra………. 
1.  Boshqaruv  tizimini  tartibga  solish  nazoratda 
tutiladi 

 
58 
2.  Xon  devoni  saqlab  qolinib,  amaldorlar  davlat 
ta
’minotiga o‘tkazilishi mo‘ljallangan edi 
3.  Yangicha  milliy  maktablarni  tashkil  qilish 
g‘oyasi ilgari surgan edi 
4.  Xon  hokimiyatini  o
g‘darish  nazarda  tutilgan 
edi 
A) 1, 2, 4     B) 1, 2, 3     C) 2, 4     D) 4 
 
58. S
o‘ngi Xiva xonini aniqlang. 
A) Muhammad Rahimxon II     B) Rahmonquli  
C) Asfandiyorxon  
 
 D) Said Abdulla  
 
59. Asfandiyorxon bosh vazir Islomx
o‘jani 
nechanchi yilda 
o‘ldirtiradi? 
A) 1910 
– yilda  
B) 1911 
– yilda  
C) 1912 
–yilda  
D) 1913 
– yilda 
 
60. Bosh vazir Islomx
o‘jaga qanday ayblov 
q
o‘yilgan edi? 
A) K
o‘p xotinlik  
B) Davlat mabla
g‘larini isrof qilish  
C) Topshiriqlarni 
o‘z vaqtida bajarmaslik  
D) Sotqinlik 
 
61. Junaidxon yetakchiligidagi q
o‘shin 
nechanchi yilda Xiva shahrini egallagan? 
A) 1916 
– yil oktabrda 
B) 1918 
– yil yanvarda  
C) 1920 
– yil avgustda  
D) 1917 
– yil dekabrda 
62.  1917-yil  26-  apreldagi  Majlisning  birinchi 
sessiyasida 
……. 
Xivalik 
deputat 
va 
turkmanlardan 
7 
nafar 
vakil 
ishtirok 
etdi.Nuqtalar 
o‘rniga to‘g‘ri javobni belgilang. 
A) 20 nafar  
 
B) 30 nafar  
C) 40 nafar    
D) 50 nafar 
 
63. Xiva xonligi qachon tugatildi? 
A) 1919 
– yil 9 – aprelda  
B) 1920 
– yil 2 – fevral  
C) 1920 
– yil 27 – aprelda  
D) 1920 
– yil 6 – martda 
 
64. XIX asrning oxirida Buxoro amirligida 
mahalliy ma
’muriyat quyidagilardan qaysilar 
kirgan? 
1.  Aminlar,  2.  Oqsoqlar,  3.  Bekliklar  vakillari, 
4.Ruhoniylar, 5.Raislar, 6. Askarlar 
A) 1, 2, 3  
 
B) 1, 2, 3, 4 
C) 1, 3, 5  
 
D) 2, 4, 6