O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi Alisher Navoiy nomidagi Toshkent davlat o‘zbek tili va adabiyoti universiteti Nasimxon rahmonov

jangchimi, braxmanmi, dehqonmi
yoki 
qarolmi,
uning ismi kim, qay­
si urug‘dan...baland bo‘ylimi yoki o‘rta bo‘ylimi yo pakanami...uning 
sochlari qorami yoki sariqmi va h. - shulami bilmagunimcha, tanamdagi 
o‘qni chiqarib tashlashiga ijozat bermayman”. Tasdiq va inkor Budda 
falsafasining asosi bo‘lgan. Bu falsafaga ko‘ra, har bir hodisaning yoki 
narsalarning tub mohiyatini bilish asosiy shart edi.
Budda oddiy mantiq qonunlariga ko‘ra fikr yuritayotgan (agar A 
yolg‘on bo'lsa, demak, A-emas haqiqiydir) rohibning parishon bo‘lganini
84

---

ко ‘rib undan so‘radi: “Sen shu savolimga javob bera olasanmi: so‘ngan 
olov sharqqa ketdimi, g‘arbga ketdimi, janubga ketdimi, shimolga ket- 
dimi?” Budda arxant (valiy)ni so‘ngan olovga qiyoslashiga suhbatdosh 
rohib imkon berib, o‘z johilligini tan oldi: arxantning mavjudligiga alo- 
qador 
har bir tasdiqning noto‘g‘riligini isbotlash mumkin edi.
Buddaning va’dalari va ularning hayotiy ahamiyati. 
Budda ja- 
ttiiki olam jonzotlariga, xususan, insoniyatga o‘nta va’dasini e’lon qil­
gan. 
Budda bu va’dalarini yomon qilmishlarga barham berish maqsa­
dida 
qarshi ruhiy kuch sifatida yaratgan. Bu va’dalar quyidagilardir: 1. 
Jonli mavjudotlarga hech qanday zarar yetkazmaslikka va’da beraman.
2
.
Agar o‘z xohishi bilan bermasa, hech kimdan hech narsa olmayman.
3.
Er-xotin o‘rtasidagi vafodorlikka rahna solmayman. 4. Yolg‘on ga- 
pirishdan o‘zimni tiyaman. 5. 0 ‘z ustimdan nazoratni yo‘qotmaslik uc- 
hun 
mast qiluvchi ichimliklardan va giyohvandlikdan saqlanaman. 6. 
Mechkaylikdan voz kechaman va garchi mumkin bo‘lsa ham ko‘p taom 
yemayman. 7. Raqsga tushishdan, musiqa tinglashdan, qo‘shiq aytish-