O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi Alisher Navoiy nomidagi Toshkent davlat o‘zbek tili va adabiyoti universiteti Nasimxon rahmonov

nomadan keyin keltirilgan g ‘azal va fardga e ’tibor beraylik:
G ‘azal
Xayoling xayli*, ey jonim charog‘i, (*xayl - guruh; to ‘da; ot-ulov
ja m i)
Turur ko‘zumda u ko'nglumda dog‘i.
Yuzung ko'rar ko‘zumdur, gar raqibing
K o‘ra olmas oni chiqtek qarog'ing.
Qachon zulfung ko‘ngul birlan tuzalgay,
Kim egridur oning boshtin ayog‘i.
Fig‘onimni rubob ollig‘a, ey do‘st,
Nc aytoyin, chu eshitmas qulog‘i.
370

---

K o‘zung ko‘nglungda ekmas mehr tuxmin,
Ajab y o ‘q tushmadi ekin yarog'i.
Y uzung gulzoridin yo ‘qtur mango rang,
Ochilg‘il gah-gahye, ey husn bog‘i.
Amiriy, ollidin to o ‘tti ul zulf,
Nasimidin mushavvashdur* dumog‘i. (*mushavvash - tashvishli,
besaranjomlik, ко ‘ngli parishon.)
Fard
Dumog‘ingning ilojin qilg‘il, ey oy,
Ki Majnuntck bo‘lubtur besaru poy.
“Dahnoma”ning har bir nomasida oshiqning maktubidan so‘ng,
ma’shuqaning maktubi keltiriladi. Bunday usul har bir nomani mustaqil
asar sifatida talqin qilishga imkon beradi. Qolaversa, muallif ham shu
maqsadni ko‘zlagan bo‘lishi mumkin. Shu tariqa “Dahnoma”ning tuzi-
lishida o ‘ziga xoslik yuzaga kelgan.
“Dahnoma”ning o ‘ziga xosligi faqat shu bilan belgilanmaydi. Bi­
rinchi noma sabo mahbubaga yetkazgan noma voqealariga bog‘langan
va qolgan nomalar ham o ‘zaro bog‘liq, voqealar rivojidagi uzluksizlik
“Dahnoma”ni, xuddi doston singari, yaxlit tasavvur qilishga imkon bera­
di. Shu bois bu nomada epik syujet bor deb aytish mumkin.
Savol va topshiriqlar
1. “Latofatnoma” haqida qaysi shoir o ‘z g ‘azalida so ‘z yuritadi?