O’zbekiston Respublikasi Oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi Al-Xorazmiy nomli Urganch Davlat universiteti «tarix» kafedrasi


Sozigenning Yulian kalendari: (Er.av 46-yilda)



Download 318,87 Kb.
bet19/55
Sana25.01.2023
Hajmi318,87 Kb.
#902250
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   55
Bog'liq
“Xronologiya va metrologiya” fanidan MARUZALAR MATNI

Sozigenning Yulian kalendari: (Er.av 46-yilda).



Oy nomlari

Kuni



Oy nomlari

Kuni

1

Yanvar

31

7

Kvintlis

31

2

Fevral

29\30

8

Sekstlis

30

3

Mart

31

9

Sentabr

31

4

Aprel

30

10

Oqtabr

30

5

May

31

11

Noyabr

31

6

Iyun

30

12

Dekabr

30

Har yili chorak kundan ortib qoladigan va to‘rt yilda bir kunni tashkil etadigan vaqtni, ya’ni kabisa yilidagi 366 kunni kayerga, qaysi oyga joylashtirish vazifasi hali xal etilmagan edi. Uni yilning eng qisqa oyi hisoblangan fevral oyig’a 30-kun sifatida qo‘shib qo‘ya qolish o‘z - o‘zidan ayon edi. Lekin yangi kalendarning ijodkorlari bu ko‘shimcha kunni fevralning oxiriga ko‘shmasdan, Sozigen islohoti davlatda olib tashlangan marchedonning o‘rniga - fevralning 23 va 24 kunlari orasiga "yashirishadi". Shunday qilib, uzaytirilgan kabisa yili fevral ikki martadan 24 kunga ega bo‘ldi16.


Sozigen tayyorlagan kalendar islohoti rimliklar bayramlarining avvalgi tartibini ham buzmasligi kerak edi. Shuning uchun bu islohotni amalga oshirish arafasida kalendar yiliga 23 kunlik marsedoniydan tashqari yana ikkita ko‘shimcha oy (biri 33 kun, ikkinchisi 34 kun) ko‘shilgan. Bu yil er.av. 46 yil edi. U 445 kundan iborat bo‘lgan va tarixda "tartibsiz" yoki "chalkash yil" nomini olgan.
Yuliy kalendari (eski stil) deb nom olgan yangi kalendar bo‘yicha vaqt hisobi eramizdan avval 45 yilning 1 yanvaridan boshlangan. Xuddi o‘sha kuni qishki Quyosh turishidan keyingi birinchi yangi oy ko‘rinishi edi.
Rim siyosiy arbobi Mark Antonining taklifi bilan Senat (lotincha - Rimda respublika davrida oliy hokimiyatning davlat organi, xukmron - kuldor aslzodalar), Yuliy Sezarning harbiy sarkardaligi va kalendarni tartibga keltirishdagi xizmatlarini hisobga olib, Sezar tug’ilgan kvintlis (beshinchi) oyini uning nomi bilan yulis iyul deb atashga qaror qilgan.
Yangi kalendar joriy etilgandan ikki yil keyin Sezar fitnachilar tomonidan o‘ldirildi. Rim kohinlariga vaqtni to‘griligini kuzatish vazifasi topshirilgan edi. Ular Sozigen islohoti mazmunini tushunmay, hisobdan adashdilar. Negadir kabisa kunlarini uch yildan keyin to‘rtinchi yilga emas, balki ikki yildan keyin uchinchi yilga ko‘sha boshlaganlar. Bu xatoni faqat er. av VIII asrda, Sezarning nabira merosxuri imperator Avgust davrida aniqladilar. Avgust yangi islohot o‘tkazdi hamda to‘planib qolgan xatolarni yo‘k qildi. Uning buyrugi bilan er. av VIII asrdan - eramizning VIII asrigacha kabisa yillariga qo‘shimcha kunlar ko‘shilmagan.

Download 318,87 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   55




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish