O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi alisher navoiy nomidagi toshkent davlat o„zbek tili va adabiyoti universiteti

1-guruh:
payt va o„rin holini she‟riy misralar hamda gaplar bilan birgalikda 
ochib berishadi. 
1- o„quvchi:
Hozirgi kunda havo 
ertalab
salqin, 
tushda
issiq bo„lyapti.
2-o„quvchi:
Payt holiga: 
Bahor chog„i
osmonda
Shunday hol bo„lar goho: 
Gumburlab momaqaldiroq 
Berar xunuk bir sado. 
3-o„quvchi:
O„rin holiga: Binafsha terib 
soydan , 
Atriga qonmay also, 
Qalbingizni qitiqlab 
Qancha sho„x muddao. 
4- o„quvchi: Oilamizda
osoyishtalik
, dunyoda
tinchlik bo„lsin. 
5-o„quvchi:
Mavzuga oid qoida keltiradi. 

---

44 
Ish- harakatning o„rnini bildirib, qayerga? qayerdan? qayerda? kabi 
so„roqlardan biriga javob bo„lgan bo„lak o„rin holi deyiladi. 
O„rin holi o„zi ergashgan so„zga boshqaruv yo„li bilan bog„lanadi. O„rin holi 
makon-zamon (jo„nalish, o„rin-payt, chiqish) kelishiklaridagi so„zlar yoki 
ko„makchili otlar va o„rin ravishlari bilan ifodalanadi. 
Ish-harakat va holatning paytini bildirib, qachon? Qachongacha? Qachondan 
beri? Qay vaqt? kabi so„roqlarga javob bo„lgan hol payt holi deyiladi.
Payt holi ko„pincha ot yoki payt ravishi bilan , shuningdek , son birikmalari 
bilan ifodalanadi. Masalan: Bundan o„n yil ilgari.
O„qituvchi:
Navbat 2- guruhga.
2-guruh:
Ravish va daraja- miqdor holi haqida tushuncha berishadi. 
1-o„quvchi:
Ish-harakatning qay tarzda bajarilganligini bildirib, qanday? 
qanday qilib? qanday ahvolda? kabi so„roqlarga javob bo„lgan hol ravish holi 
deyiladi.
Ravish holi ravish, fe‟l va ko„makchili otlar bilan ifodalanadi. 
Ravish holi kesimga bitishuv yo„li bilan bog„lanadi. Demak, u ko„pincha o„zi 
ergashgan so„zdan oldin keladi.
2-o„quvchi: 
Ko„zing qaro sening, qoshlaring qaro, 
Yuzlaring oq sening, kulishlaring oq. 
Qo„lingdagi ta‟na toshlaring qaro, 
Menga