O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi alisher navoiy nomidagi samarqand davlat universiteti musiqiy ta’lim yo’nalishi musiqa o’qitish metodikasi va xalq cholg’u asboblari kafedrasi mavzu

Ilmiy rahbar: katta o’qituvchi M.B. Murodov
A. Navoiy nomidagi SamDU “Musiqiy ta’lim” ixtisosligi bitiruvchi kurs

talabasi	Gafforova Nasiba tomonidan bajarilgan “O’quvchilarniing
musiqa madaniyatini shakllanishida vokal – xor tarbiyasining o’rni va
	ahamiyati” mavzusida

Bitiruv Malakaviy ishiga
TAQRIZ.

Umumta’lim maktablarining musiqa madaniyati darslarida jamoa bo’lib qo’shiq kuylash faoliyati darsning asosiy, yetakchi qismini egallaydi. Maktabning madaniy hayotida ham bolalar xor jamoasining chiqishlari, ularning turli madaniy

– ommaviy tadbirlar, ko’rik – tanlov, konsertlardagi ishtiroki bevosita o’quvchilarning musiqa madaniyati hamda badiiy estetik tarbiyasiga kuchli ta’sir etadi.

Gafforova Nasiba tomonidan bitiruv malakaviy ishi sifatida tadqiq etilgan “O’quvchilarniing musiqa madaniyatini shakllanishida vokal – xor tarbiyasining o’rni va ahamiyati” mavzusidagi tadqiqot ishi mazmunida musiqa darslarining jamoaviy ijrochilik faoliyatida hamda bolalar xor jamoalarida olib boriladigan vokal – xor ishlarining tutgan o’rni va ahamiyati yoritib berilgan. Zero, xor jamoalari, mashg’ulotlaridagi vokal – xor tarbiyasi bilan bog’liq ishlarsiz xor jamoasini tasavvur qilish, jamoaning ijro sifati haqida gapirish mumkin emas. Har qanday jamoaviy ijroni yorqin emosional ta’sirchanligi, yaxshi soz ansambllikka

53

va ijrochilik mahoratiga ega bo’lishida olib boriladigan vokal – xor ishlari asosiy o’rin tutadi.

Shuning uchun ham muallif o’z ishida masalaning aynan mana shu jihatiga asosiy diqqatini qaratgan va vokal – xor mashqlarini qo’llash, ularning ijro sifatini ta’minlashdagi ahamiyatini amaliy natijalarga tayangan holda isbotlab berishga harakat qilgan. O’quvchilar vokal – xor mashg’ulotlari jarayonida yagona intizom, o’z – o’zina boshqarish, nazorat qilish, ko’pchilikni ijrosini eshitish, o’z ijrosini ko’pchilik ijrosiga muvofiqlashtirish, dirijyor boshqaruviga bo’y singan holda ijro etish malakalarini egallashadi. Turli mavzularda qo’shiqlarni ijro etish jarayonida ularni musiqiy – nazariy savodxonligi, ijrochilik mahorati, ko’nikma va malakalari va shu asosda umumiy musiqiy va estetik madaniyati rivojlanadi.